Казахский язык
Главная
Существительные
Послелоги
Прилагательные
Числительные
Местоимения
Наречия, Союзы
Личные окончания
Глаголы
Вспомогательные глаголы
Причастия
 Деепричастия
Конструкции
Предложения
  Проверь себя!
  Упражнения
   Грамматика детям
  Удивительный мир
Видеокурс
   Разговорник
Фразеологизмы
   Книга для чтения
С казахским не шутят?
Рассказы
Сказки
Песни
Полезное
Словарь
Ссылки
Автор
Животные
Afrikalyq pıl
Aligator
Kögıldır akula
Мультфильмы
Aiu men masa
Qu qoi
Qoi men serke
 Кирил
 Latyn 

Kögıldır akula

Голубая акула

1.
✦  Kögıldır akula – taqta jelbezektıler klas tarmağyna jatatyn jyrtqyş balyq. Denesınıñ ūzyndyğy – 3,8 metrge, salmağy 300 kelıge deiın jetedı.

★  Dene qañqasy süiekten emes, şemırşekten tūrady. Torsyldağy jäne jelbezek qaqpağy bolmaidy. Basynyñ ekı jağynda jelbezek sañylaulary bar. Su tübıne batyp ketpes üşın akula ūiyqtamai, ünemı jüzıp jüruge mäjbür.

✷  Kögıldır akulanyñ dene pışını süiır, tūmsyğy ūzyn bolady. Keude qanattary öte ūzyn, oraq tärızdı bolyp keledı. Arqa qanattarynyñ bırınşısı ekınşısınen äldeqaida ülken.

◈  Ol saira, makrel, maişabaq, tunes, hek, naiza balyq tärızdı teñız balyqtarymen qorektenedı.

❖  Kögıldır akula bükıl ğūmyrynda orta eseppen 50 myñ tıs jañartady. Tısterı üşbūryş pışındı, 5-6 qatar, keide 15 qatar bolyp ornalasady.

2.
⍟  Kögıldır akula – öz tūqymdastarynyñ ışındegı eñ tartymdysy.

✪  Kögıldır akula barlyq tropiktık jäne ortaşa temperaturadağy teñızder men mūhittardyñ su betınde jäne 350 metrge deiıngı tereñdıkte tırşılık etedı.

✾  Eresek kögıldır akulalardyñ salmağy 136-den 182 kelıge deiın tartady.

✤  Akulalardyñ 30 tuysqa jatatyn 368 türı bar.

✿  Kögıldır akulanyñ denesınıñ üstıñgı jağy – qoiu kök, ekı büiırı – kögıldır, astyñğy jağy aq tüstı bolady. Qūiryq qanatynyñ üstıñgı qalaqşasy ūzyn bolyp keledı.

3.
✧  Ğalymdar akulalardyñ salystyrmaly türde aqyldy ekenın aitady. Akulanyñ üirenu qabıletı egeuqūiryqtar men qūstardan kem emes.

✯  Kögıldır akula eñ jyldam jüzetın balyqtar qatarynda. Bıraq är zoolog ärtürlı pıkır aitady. Bırı «kögıldır akula sağatyna 97 şaqyrym jyldamdyqpen jüzedı» dese, tağy bırı «35 şaqyrymnan aspaidy» deidı.

❉  Balyqtar ūiyqtamaidy, bıraq olardyñ belsendı bolatyn jäne tynyğatyn kezderı bar. Kei akulalar teñız tabanynda jatyp tynyğady. Keibırı auamen tynys aluyn toqtatpau üşın ünemı jüzıp jüredı.

➢  Kögıldır akula öte qauıptı jyrtqyş bolğandyqtan, ony «teñız qasqyry» dep te aitady.



Текст на казахском языке взят из:
Januarlar. - Almaty: «Aruna» baspasy.- 208 bet. – Ser.: «1100 qyzyqty derekter». Ağylşyn tılınen audarğan. Ü. Keñesbaeva.
Перевод на русский: Татьяна Валяева



© Татьяна Валяева,  2007–2023
 <<  Aligator Вернуться к началу Aiu men masa  >> 

Главная             Цвета текста на сайте             Телеграм-канал «Сөйлесейік»             kaz-tili@yandex.kz             Гостевая книга