|
Бұйра қыз (чукотка ертегісі) 
Озвучила: Маида Нұрбай
Скачать mp3
Баяғыда түлкі мен аю болыпты.
Олар күнде балық аулапты.
Бір күні оларға бір қыз келді.
– Сәлеметсіздер ме! Не істеп жатырсыздар?
– Кет, қыз, сенің шашың ода-дода, балықты қорқытасың, – деді түлкі.
– Жоқ, бұл қыз ода-дода емес, ол бұйра, – деді аю.
Бір уақытта жел тұрды, қар жауды. Қыз тоңды. Аю өз тонын қызға берді.
Қыз үйіне келді.
– Сен тонды қайдан алдың? – деді шешесі.
– Аю берді.
– Аю жақсы екен, оны қонаққа шақыр, – деді шешесі.
Аю қызға қонаққа келді. Аю және қыз шай iшті, балық жеді.
Сосын қыз аюға үлкен балықтарды берді.
– Балықтарды балаларыңызға апарыңыз, – деді қыз.
– Рахмет! – дедi аю.
Жолда аюдың алдынан түлкі шықты.
– Аю, сен балықтарды қайдан алдың?
– Бұйра қыз берді, – деді аю.
Түлкі қызға келді.
– Бұйра қыз, маған балық берші. Менің де балық жегім келеді, – деді түлкі.
Қыз үндемеді, есікті ашпады.
«Аю өте қу. Бұйра қызды мақтап, балық алды», – деп ойлады түлкі.
Ал аю қу емес, ол мейірімді болды.
Кудрявая девочка (чукотская сказка)
Давным-давно лиса и медведь жили. Они каждый день рыбу ловили.
Однажды к ним одна девочка пришла:
– Здравствуйте! Что вы делаете?
– Уходи, девочка, твои волосы лохматые, рыбу испугаешь, – сказала лиса.
– Нет, эта девочка не лохматая, она кудрявая, – сказал медведь.
В какое-то время ветер подул, снег выпал. Девочка замёрзла. Медведь свою шубу девочке дал.
Девочка домой пришла.
– Ты шубу откуда взяла? – спросила её мама.
– Медведь дал.
– Медведь хороший, оказывается, его в гости пригласи, – сказала мама.
Медведь девочке в гости пришёл. Медведь и девочка чай пили, рыбу ели.
Потом девочка медведю большие рыбины дала.
– Рыбу вашим деткам отнесите, – сказала девочка.
– Спасибо! – сказал медведь.
По дороге навстречу медведю лиса вышла.
– Медведь, ты рыбу где взял?
– Кудрявая девочка дала, – сказал медведь.
Лиса к девочке пришла.
– Кудрявая девочка, мне рыбу дай, пожалуйста. Я тоже рыбу кушать хочу, – сказала лиса.
Девочка не ответила (не подала голос), дверь не открыла.
«Медведь очень хитрый. Кудрявую девочку похвалив, рыбу взял», – подумала лиса.
А медведь не хитрым, он добрым был.
Скрыть перевод
Сұрақтарға жауап беріңдер.
1) Қашан түлкі мен аю болыпты?
2) Олар не аулапты?
3) Бір күні оларға кім келді?
4) Қыз не деді?
5) Түлкі не деді?
6) Аю не деді?
7) Бір уақытта не болды?
8) Аю не істеді?
9) Қыздың шешесі не деді?
10) Аю кімге қонаққа келді?
11) Қыз аюға не берді?
12) Аюдың алдынан не шықты?
13) Түлкі қызға не деді?
14) Түлкі не деп ойлады?
15) Аю қандай?
Ответьте на вопросы.
1) Когда жили лиса и медведь?
2) Кого они ловили?
3) Однажды кто к ним пришёл?
4) Что сказала девочка?
5) Что сказала лиса?
6) Что сказал медведь?
7) В какое-то время что случилось?
8) Что сделал медведь?
9) Что сказала мама девочки?
10) Медведь к кому в гости пришёл?
11) Что девочка дала медведю?
12) Кто вышел навстречу медведю?
13) Что сказала лиса девочке?
14) Что подумала лиса?
15) Медведь какой?
Скрыть перевод
«Рас», «өтірік» немесе «білмеймін» деп жауап беріңдер.
1) Түлкі мен қасқыр күнде балық аулады.
2) Аю өз тонын қызға берді.
3) Аю және қыз кофе ішті.
4) Аюдың алдынан қой шықты.
5) Қыз нешеде болды?
6) Қыздың аты кім?
Ответьте «правда», «ложь» или «не знаю».
1) Лиса и волк каждый день рыбу ловили.
2) Медведь свою шубу девочке дал.
3) Медведь и девочка кофе пили.
4) Навстречу медведю вышел баран.
5) Сколько лет было девочке?
6) Как зовут девочку?
Скрыть перевод
Көп нүктенің орнына керекті сөздерді жазыңдар.
Баяғыда түлкі мен аю .................... . Олар .................... балық аулапты.
Бір .................... оларға бір қыз келді:
– Сәлеметсіздер ме! Не .................... жатырсыздар?
– Кет, қыз, сенің шашың ода-дода, балықты ...................., – деді түлкі.
– Жоқ, бұл қыз ода-дода емес, ол бұйра, – деді аю.
Бір .................... жел тұрды, қар жауды. Қыз тоңды. Аю өз тонын қызға .................... .
Қыз .................... келді.
– Сен тонды .................... алдың? – деді шешесі.
– Аю берді.
– Аю жақсы екен, оны қонаққа ...................., – деді шешесі.
Аю қызға .................... келді. Аю және қыз .................... ішті, балық жеді.
Сосын қыз аюға үлкен .................... берді.
– Балықтарды балаларыңызға ...................., – деді қыз.
– Рахмет! – .................... аю.
Жолда аюдың алдынан түлкі .................... .
– Бұйра қыз берді, – деді аю.
Түлкі бұйра қызға келді.
– Бұйра қыз, .................... балық берші. Менің де балық жегім ...................., – деді түлкі.
Бірақ қыз үндемеді, .................... ашпады.
«Аю өте ...................., бұйра қызды мақтап, балық алды» – .................... ойлады түлкі.
Ал аю қу ...................., ол мейірімді болды.
Керекті сөздер:
қайдан, болыпты, шықты, алдың, шай, қорқытасың, істеп, үйіне, берді, шақыр, күні, уақытта,
күнде, есікті, қонаққа, апарыңыз, деді, деп, маған, балықтарды, келеді, емес, қу.
Источник текста на казахском языке:
«Түлкі мен қаздар». Сост., перевод А.М. Кудайбергеновой. Алматы. Раритет, 2002.
© Татьяна Валяева, 2007–2024
|
