Казахский язык
Главная
Существительные
Послелоги
Прилагательные
Числительные
Местоимения
Наречия, Союзы
Личные окончания
Глаголы
Вспомогательные глаголы
Причастия
 Деепричастия
Конструкции
Предложения
  Проверь себя!
  Упражнения
   Грамматика детям
  Удивительный мир
Видеокурс
   Разговорник
Фразеологизмы
   Книга для чтения
С казахским не шутят?
Рассказы
Сказки
Песни
Полезное
Словарь
Ссылки
Автор
Сборник №2
Ұнайды маған
Алматы түні
Ана туралы жыр
Қиялдағы ару
Біздің ностальгия
Әсем ән
Махаббатым
Бойы бұлғаң
Жаңа жыл
Осылай
Сені сүйем
Түн
Oh My Love
Куә бол
Той жыры
Aнашым
Мұз
Жүрегімнің тұрғын...
Махаббат жалыны
Бесаспап қыз
Тойға шашу
Аппақ гүлдер
Ауырмайды жүрек
Айта берсін
Белгісіз жан
Сағындым Алматы...
Зымыран
Вальс
Махаббат
Боз жорға
Таптым-ау сені
Жақсы адам
Сыбырлайын
Армандастар
Сезім үшін
Кім сен
Бір əн салам
Шыда
Жүрек
Бәрібір
Жаным-ау, сен
Уақыт
Сен менің бақытымсың
Сборник №1

Все по сборникам
Все по алфавиту
 Қаз 
 Qaz

Ана туралы жыр

 

Ана туралы жыр

1-шумақ:
Әлемнің жарығын сыйладың сен маған.
Даланың әр гүлін жинадың сен маған.
Сен бердің құстардың қанатын самғаған,
Балалық құштарым өзіңе арнаған.

Қайырмасы:
Әлдилеп, аялап, өсірген жемісің,
Самал жел, сая бақ құшағың мен үшін.
Есейіп кетсем де мен саған сәбимін.
Көңіліңді көктемдей көзіңнен танимын.

2-шумақ:
Өтеуге борышын, анашым, жан сырым,
Іздедім сен үшін әлемнің асылын.
Әлемнің байлығын сыйлар ем, кеш мені,
Сыйлар ем ай-күнін, қолыма түспеді.

Қайырмасы:
Әлдилеп, аялап, өсірген жемісің,
Самал жел, сая бақ құшағың мен үшін.
Есейіп кетсем де мен саған сәбимін.
Көңіліңді көктемдей көзіңнен танимын.

3-шумақ:
Ете гөр қанағат, әзірге берерім,
Балалық махаббат, балалық жүрегім .
Бол риза анашым, қолдағы осы бар,
Өзіңе арнаған әнімді қосып ал.

Қайырмасы:
Әлдилеп, аялап, өсірген жемісің,
Самал жел, сая бақ құшағың мен үшін.
Есейіп кетсем де мен саған сәбимін.
Көңіліңді көктемдей көзіңнен танимын.


Cлушать песню:



Разбор грамматики (первого куплета и припева):

1-й куплет:

Әлемнің жарығын сыйладың сен маған. - Ты подарила мне мира свет.
әлем – мир
жарық – свет
әлем+нің жарығ+ы+н – мира свет («нің» - родительный падеж, «ы» - притяж. окончание 3-го лица, «н» - винительный падеж)
сыйлау – дарить
сыйла+ды+ң – ты подарила («ды» - суффикс прошедшего времени, «ң» - усеченное личн. окончание 2-го лица)
сен – ты
маған - мне

Даланың әр гүлін жинадың сен маған. – Ты собрала мне каждый цветок степи.
дала – степь
әр – каждый
гүл – цветок
дала+ның әр гүл+і+н – каждый цветок степи («ның» - родительный падеж, «і» - притяж. окончание 3-го лица, «н» - винительный падеж)
жинау – собирать
жина+ды+ң – ты собрала («ды» - суффикс прошедшего времени, «ң» - усеченное личн. окончание 2-го лица)

Сен бердің құстардың қанатын самғаған, - Ты дала мне крылья птиц, взмывших высоко.
сен – ты
беру – дать
бер+ді+ң – ты дала («ді» - суффикс прошедшего времени, «ң» - усеченное личн. окончание 2-го лица)
құс – птица
қанат – крыло
құс+тар+дың қанат+ы+н – крылья птиц («тар» - множественное число, «дың» - родительный падеж, «ы» - притяж. окончание 3-го лица, «н» - винительный падеж)
самғау – взмывать высоко
самға+ған – взмывшие высоко («ған» -суффикс причастия прошедшего времени)

Балалық құштарым өзіңе арнаған. – Моя детская любовь тебе посвящена.
балалық – детство, детский
құштар – любовь, привязанность
өзің+е – тебе самой
арнау – посвящать
арна+ған - посвящена

Припев:

Әлдилеп, аялап, өсірген жемісің, - Убаюканный, с заботой выращенный твой плод,
әлдилеу – убаюкивать
әлдиле+п – убаюканный («п» - суффикс деепричастия)
аялау – беречь, ласкать, заботиться
аяла+п – заботясь (с заботой)
өсіру – выращивать
өсір+ген – выращенный («ген» - суффикс причастия прошедшего времени)
жеміс – плод
жеміс+ің – твой плод («ің» - притяж. окончание 2-го лица)

Самал жел, сая бақ - құшағың мен үшін. - Лёгкий ветерок, прохладный сад – твои объятия для меня.
самал жел – приятный, лёгкий ветерок
сая – прохладный
бақ – сад
құшақ – объятия
құшағ+ың – твои объятия
мен үшін – для меня

Есейіп кетсем де мен саған сәбимін. - Даже когда я повзрослею, я буду для тебя ребёнком.
есею – мужать, подрастать (основа глагола «есей»)
есей+іп кету – возмужав («іп» - суффикс деепричастия, «кету» - вспомогательный глагол, указывающий на переход в другое состояние)
есейіп кет+се+м – если (когда) я повзрослею («са» - суффикс условного наклонения, «м» - усечённое окончание 1-го лица)
де – и, тоже
саған – тебе
сәби – младенец, дитя
сәби+мін – я дитя, я маленький ребёнок («мін» - личное окончание 1-го лица)

Көңіліңді көктемдей көзіңнен танимын. - Твоё настроение словно весну узнаю в твоих глазах.
көңіл – настроение
көңіл+ің+ді – твоё настроение («ің» - притяж. окончание 2-го лица, «ді» - винительный падеж)
көктем - весна
көктем+дей – как весна
көз – глаз, глаза
көз+ің+нен – из твоих глаз («нен» - исходный падеж)
тану – узнавать (основа глагола «таны»)
тан+и+мын – я узнаю (к основе «таны» добавляется суффикс переходного времени «й», образуется суффикс «и»: «таны+й=тани», «мын» - личное окончание 1-го лица)



© Татьяна Валяева,  2007–2024
 <<  Алматы түні Вернуться к началу Статьи  >> 

Цвета текста на сайте             Telegram-канал «Казахский язык. Просто о сложном»             kaz-tili@yandex.kz             Гостевая книга