Казахский язык
Список песен
Алфавитный указатель
 Қаз 
 Qaz

Тамаша

 

Тамаша

1-шумақ:
Тамаша той-думанмен таң атырса,
Сол кезде жаныңда әсем жан отырса.
Тамаша жексенбі күн көл басында,
Тұнықтан балық аулап бала отырса.

2-шумақ:
Тамаша тойлы ауылдың түнін көрсе,
Түнде сол айдай сұлу теңін берсе.
Тамаша достарыңмен дала кезіп,
Торқалы туған жердің гүлін терсе.

3-шумақ:
Тамаша қырдан қызыл түлкі ауласа,
Түлкіге құмай қосып қиқулатса.
Тамаша қанжығаңды қандап қайтса,
Тамаша соның бәрі мүмкін болса.

4-шумақ:
Тамаша жүрегіңді қыстамаса,
Таршылық жан-жағыңнан қыстамаса.
Тамаша, тамаша емес бірақ та ол,
Бір мезгіл кетпен-күрек ұстамаса.


Cлушать песню:






Разбор грамматики (первого и второго куплета):

1-й куплет:

Тамаша той-думанмен таң атырса, - Замечательно, если с тоем и весельем встречать рассвет
тамаша – прекрасно, замечательно
той – пир, той
думан – веселье
думан+мен – с весельем
таң – утро, рассвет
таң атыру – ждать рассвета
таң атыр+са – если ждать рассвета (условное наклонение)

Сол кезде жаныңда әсем жан отырса. - И в это время рядом с тобой сидит прекрасная душа.
сол – это
кез – время, пора
сол кез+де – в это время («де» - местный падеж)
жан+ың+да – рядом с тобой
әсем – красивый, прекрасный
жан – душа
отыру – сидеть
отыр+са – если сидит

Тамаша жексенбі күн көл басында - Прекрасен воскресный день возле озера,
жексінбі – воскресенье
күн – день
көл – озеро
көл басында – у озера

Тұнықтан балық аулап бала отырса. – Когда из чистой воды ловит рыбу ребёнок.
тұнық – чистая (вода)
балық – рыба
аулау – ловить
балық аула+п – ловя рыбу («п» - образует деепричастие)
аула+п отыру – ловить сейчас («отыру» - вспомогательный глагол)
бала – ребёнок

2-й куплет:

Тамаша тойлы ауылдың түнін көрсе, - Замечательно, если видеть ночь свадебного аула,
той+лы – праздничный
ауыл – аул
түн – ночь
ауыл+дың - («дың» - родительный падеж)
ауыл+дың түн+і+н – ночь аула («і» - притяжательное окончание 3-го лица, «н» - винительный падеж)
көру – видеть
көр+се – если видеть

Түнде сол айдай сұлу теңін берсе. - Если той ночью Бог даст пару, красивую словно луна.
түн+де – ночью («де» - местный падеж)
сол – этот
ай – луна
ай+дай – как луна (луноликая)
сұлу – красавица
тең – ровня, пара
тең+і+н – ровню («і» - притяжательное окончание 3-го лица, «н» - винительный падеж)
беру – давать
бер+се – если даст (Бог)

Тамаша достарыңмен дала кезіп - Замечательно со своими друзьями по степи бродя,
дос – друг
дос+тар+ың+мен – с твоими друзьями («тар» - множественное число, «ың» - притяжательное окончание 2-го лица, «мен» - творительный падеж)
дала – степь
дала кезу – бродить по степи
дала кез+іп – по степи бродя («іп» - образует деепричастие)

Торқалы туған жердің гүлін терсе. - Богатой родной земли цветы срывать.
торқалы – богатый
туған – родной
жер – земля
туған жер+дің – родной земли («дің» - родительный падеж)
туған жер+дің гүл+і+н – родной земли цветы («і» - притяжательное окончание 3-го лица, «н» - винительный падеж)
теру – срывать
тер+се – если срывать (условное наклонение)



© Татьяна Валяева,  2007–2025
 <<  Сен үшін Вернуться к началу Келинка против Енешки  >> 

Цвета текста на сайте             Telegram-канал «Казахский язык. Просто о сложном»             kaz-tili@yandex.kz             Гостевая книга