№1 Добавьте личные окончания. Там, где личные окончания отсутствуют, знаки подчёркивания игнорируйте.
1) Bız dükende tūrmyz. 2) Men üiımnıñ qasynda tūr_______. 3) Ol kereuette jatyr_______.
4) Sızder keñ bölmede jatyr__________. 5) Sender saiabaqta jür__________. 6) Bız Medeu
mūzaidynynda jür_______. 7) Bala edende otyr_______. 8) Men auruhanada jatyr_______.
9) Ol aialdamada tūr_______. 10) Sızder dalada jür__________. 11) Sız meiramhanada otyr_______ ba?
12) Bız mūğalımmen otyr_______. 13) Sızder dükende jür__________ me? 14) Balalar kılemde
jatyr_______ ma? 15) Sender edende jatyr__________ ma? 16) Sen sauda üiınde tūr_______ ba?
17) Bız qai köşede tūr_______? 18) Kıtap üstelde jatyr_______. 19) Sız kezekte tūr_______ ba?
20) Sızder şöpte jatyr__________.
1) Bız dükende tūrmyz. 2) Men üiımnıñ qasynda tūrmyn. 3) Ol kereuette jatyr. 4) Sızder keñ
bölmede jatyrsyzdar. 5) Sender saiabaqta jürsıñder. 6) Bız Medeu mūzaidynynda jürmız.
7) Bala edende otyr. 8) Men auruhanada jatyrmyn. 9) Ol aialdamada tūr. 10) Sızder dalada
jürsızder. 11) Sız meiramhanada otyrsyz ba? 12) Bız mūğalımmen otyrmyz. 13) Sızder dükende
jürsızder me? 14) Balalar kılemde jatyr ma? 15) Sender edende jatyrsyñdar ma? 16) Sen
sauda üiınde tūrsyñ ba? 17) Bız qai köşede tūrmyz? 18) Kıtap üstelde jatyr. 19) Sız kezekte
tūrsyz ba? 20) Sızder şöpte jatyrsyzdar.
Скрыть ответы
№2 К основе глаголов добавьте суффиксы "yp/ip/p" (не забывайте про исключения в присоединении этих суффиксов). Там, где нужно, измените конечную согласную на звонкую.
asyğyp, jasa_____, audar_____, jap _____, ötkız_____, üiren_____, jaz_____, ıste_____, jina_____,
qara_____, söile_____, körset_____, orynda_____, je_____, tazala_____, aqyldas_____, keñes_____,
al_____, soq_____, seruende_____, kör_____, ış_____, daiyndal_____, ūiyqta_____, sürt_____,
tapsyr_____, küt_____, ait_____, oina_____, tyñda_____, tep _____, sat_____, aş_____, tüsın_____,
ūsta_____, söiles_____, jıber_____, ös_____, ūmyt_____, tañda_____, bol_____, kelıs_____,
şyğar_____, kezdes_____, demal_____.
asyğyp, jasap, audaryp, jauyp, ötkızıp, üirenıp, jazyp, ıstep, jinap, qarap, söilep, körsetıp,
oryndap, jep, tazalap, aqyldasyp, keñesıp, alyp, soğyp, seruendep, körıp, ışıp, daiyndalyp,
ūiyqtap, sürtıp, tapsyryp, kütıp, aityp, oinap, tyñdap, teuıp, satyp, aşyp, tüsınıp, ūstap,
söilesıp, jıberıp, ösıp, ūmytyp, tañdap, bolyp, kelısıp, şyğaryp, kezdesıp, demalyp.
Скрыть ответы
№3 Добавьте суффиксы "yp/ip/p" и личные окончания. Переведите на русский язык.
1) Men körıp otyrmyn. 2) Sender habarlas_____ jür__________.
3) Ol tyñda_____ tūr_______. 4) Sızder jaz_____ otyr__________. 5) Bız ju_____ tūr_______. 6) Men
daiyndal_____ otyr_______. 7) Olar söiles_____ tūr_______. 8) Sızder demal_____ jatyr_________.
9) Bız küt_____ tūr_______. 10) Sen bile_____ jür_______. 11) Bız jaña sözderdı qaitala_____
jatyr_______. 12) Balalar aulada qarmen oina_____ jür_______. 13) Ol jaqsy jauap ber_____
jatyr_______. 14) Senıñ otbasyñ auylda demal_____ jatyr_______ ma? 15) Men dükenge bar_____
jatyr_______. 16) Sızdıñ qyzyñyz institutta oqy_____ jür_______ me? 17) Sen kımge telefon
soq_____ tūr_______? 18) Dalada jañbyr jau_____ tūr_______ ma? 19) Sız kımdı küt_____ otyr_______?
20) Ol nege quan_____ jür_______?
1) Men körıp otyrmyn. 2) Sender habarlasyp jürsıñder. 3) Ol tyñdap tūr. 4) Sızder jazyp
otyrsyzdar. 5) Bız juyp tūrmyz. 6) Men daiyndalyp otyrmyn. 7) Olar söilesıp tūr.
8) Sızder demalyp jatyrsyzdar. 9) Bız kütıp tūrmyz. 10) Sen bilep jürsıñ. 11) Bız jaña
sözderdı qaitalap jatyrmyz. 12) Balalar aulada qarmen oinap jür. 13) Ol jaqsy jauap
berıp jatyr. 14) Senıñ otbasyñ auylda demalyp jatyr ma? 15) Men dükenge bara jatyrmyn.
16) Sızdıñ qyzyñyz institutta oqyp jür me? 17) Sen kımge telefon soğyp tūrsyñ? 18) Dalada
jañbyr jauyp tūr ma? 19) Sız kımdı kütıp otyrsyz? 20) Ol nege quanyp jür?
---
1) Я смотрю. 2) Вы связываетесь (обмениваетесь новостями). 3) Он слушает. 4) Вы пишите.
5) Мы моем. 6) Я готовлюсь. 7) Они разговаривают. 8) Вы отдыхаете. 9) Мы ждём.
10) Ты танцуешь. 11) Мы новые слова повторяем. 12) Дети на улице со снегом играют.
13) Он хорошо отвечает. 14) Твоя семья в ауле отдыхает? 15) Я в магазин иду.
16) Ваша дочь в институте учится? 17) Ты кому звонишь? 18) На улице дождь идёт?
9) Вы кого ждёте? 20) Он чему радуется?
Скрыть ответы
№4 Из первых десяти предложений предыдущего упражнения образуйте отрицательные формы. Сначала образуйте отрицательную форму при помощи суффиксов "ğan/gen, qan/ken" и отрицания "joq", затем с помощью суффиксов "ba, be, pa, pe, ma, me".
1) Men körıp otyrmyn. 2) Sender habarlasyp jürsıñder. 3) Ol tyñdap tūr.
4) Sızder jazyp otyrsyzdar. 5) Bız juyp tūrmyz. 6) Men daiyndalyp otyrmyn.
7) Olar söilesıp tūr. 8) Sızder demalyp jatyrsyzdar. 9) Bız kütıp tūrmyz.
10) Sen bilep jürsıñ.
1) Men körıp otyrmyn. Men körıp otyrğan joqpyn. Men körmei otyrmyn. 2) Sender
habarlasyp jürsıñder. Sender habarlasyp jürgen joqsyñdar. Sender habarlaspai
jürsıñder. 3) Ol tyñdap tūr. Ol tyñdap tūrğan joq. Ol tyñdamai tūr. 4) Sızder jazyp
otyrsyzdar. Sızder jazyp otyrğan joqsyzdar. Sızder jazbai otyrsyzdar. 5) Bız juyp
tūrmyz. Bız juyp tūrğan joqpyz. Bız jumai tūrmyz. 6) Men daiyndalyp otyrmyn. Men
daiyndalyp otyrğan joqpyn. Men daiyndalmai otyrmyn. 7) Olar söilesıp tūr. Olar
söilesıp tūrğan joq. Olar söilespei tūr. 8) Sızder demalyp jatyrsyzdar. Sızder demalyp
jatqan joqsyzdar. Sızder demalmai jatyrsyzdar. 9) Bız kütıp tūrmyz. Bız kütıp tūrğan
joqpyz. Bız kütpei tūrmyz. 10) Sen bilep jürsıñ. Sen bilep jürgen joqsyñ.
Sen bilemei jürsıñ.
Скрыть ответы
№5 Переведите на казахский язык.
1) Вы (sender) учите казахский язык. 2) Он работает. 3) Вы (sızder) в Астану едете.
4) Ты по телефону звонишь. 5) Я слушаю. 6) Они в комнате разговаривают.
7) Дети на улице играют? 8) Мы письмо пишем. 9) Что ты делаешь? 10) Вы (sız) телевизор
смотрите. 11) Они спят. 12) Мы к экзамену готовимся. 13) Я иду в гости. 14) Он смотрит.
15) Мы наш дом прибираем. 16) Он стулья уносит. 17) Мы напротив магазина стоим.
18) Вы (sızder) что делаете? 19) Я за домом жду. 20) Вы (sız) к школе подходите.
1) Sender qazaq tılın üirenıp jürsıñder. 2) Ol jūmys ıstep otyr. 3) Sızder Astanağa bara
jatyrsyzdar. 4) Sen telefon soğyp tūrsyñ. 5) Men tyñdap tūrmyn. 6) Olar bölmede
söilesıp otyr. 7) Bala dalada oinap jür me? 8) Bız hat jazyp otyrmyz. 9) Sen ne ıstep
jatyrsyñ? 10) Sız teledidar körıp otyrsyz. 11) Olar ūiyqtap jatyr. 12) Bız emtihanğa
daiyndalyp jürmız. 13) Men qonaqqa bara jatyrmyn. 14) Ol qarap tūr (körıp tūr).
15) Bız üiımızdı jinap jatyrmyz. 16) Ol oryndyqtardy apara jatyr. 17) Bız dükennıñ
qarsysynda tūrmyz. 18) Sızder ne ıstep tūrsyzdar? 19) Men üidıñ artynda kütıp tūrmyn.
20) Sız mektepke kele jatyrsyz.
Скрыть ответы
Скачать формы для заполнения и правильные ответы в одном файле (doc)
© Татьяна Валяева, 20072023
|