Қаз   Qaz	Послелоги именительного падежа
Автор: Татьяна Валяева Озвучили:   Камария Оразаева   Айдана Қойшығұл   Исеке (ISSAI, KazakhTTS2)

С данными послелогами существительные и местоимения употребляются в именительном падеже (Атау септік).

үшін

для, ради, за

оқу үшін – для учебы

  Сен үшін. – Ради тебя.
  Кім үшін? – Для кого?
  Қонақтар үшін бөлме. – Комната для гостей.
  Сұхбат үшін рақмет. – Спасибо за интервью.
  Бұл сенің игілігің үшін. – Это для твоего блага.
  Көмегіңіз үшін рақмет! – Спасибо за вашу помощь!

туралы  жайлы  жайында  жөнінде

о, об, про, по поводу

сен туралы – о тебе

  Кім туралы? – О ком?
  Сурет туралы. – О картине.
  Тамақ жайлы. – О еде.
  Табиғат жайлы қызықты деректер. – Интересные сведения о природе.
  Жұмысқа орналастыру жөнінде пікірлер. – Отзывы о трудоустройстве.
  Біздің компания туралы. – О нашей компании.
  Соғыс туралы фильмдер. – Фильмы о войне.
  Балықшы мен балық туралы ертегі. – Сказка о рыбаке и рыбке.
  Қазақ хандығы туралы қандай кітаптар бар? – Какие есть книги о казахском ханстве?

бойынша

по, согласно

тақырып бойынша – по теме

  Үлгі бойынша. – По примеру.
  Жоспар бойынша. – Согласно плану.

бойы

весь, в течение (о времени)

өмір бойы – всю жизнь

  Жаз бойы. – Всё лето.
  Екі сағат бойы. – В течение двух часов.

барысында

в ходе

ойын барысында – в ходе игры

бару – идти, барыс – ход, барыс+ы+нда – в ходе
  Әңгіме барысында. – В ходе беседы.
  Зерттеу барысында. – В ходе исследования.
  Ашық сабақ барысында. – В ходе открытого урока.
  Шет тілін үйрену барысында. – В ходе изучения иностранного языка.
  Емтиханға дайындалу барысында. – В ходе подготовки к экзамену.

кезінде

во время

сұхбат кезінде – во время диалога

кез – пора, время, кез+і+нде – во время
  Саяхат кезінде. – Во время путешествия.
  Карантин кезінде. – Во время карантина.
  Ұйқы кезінде. – Во время сна.
  Қысқа үзіліс кезінде. – Во время короткого перерыва.
  Жер сілкінісі кезінде. – Во время землетрясения.
  Жаттығу кезінде қанша су ішу керек? – Сколько нужно пить воды во время тренировки?

ретінде

в качестве, в виде

сыйлық ретінде – в качестве подарка

  Көрермен ретінде. – В качестве зрителя.
  Жазушы ретінде. – В качестве писателя.
  Тыңайтқыш ретінде. – В качестве удобрения.
  Жөтелге қарсы дәрі ретінде. – В качестве лекарства против кашля.

бұрын

назад, тому назад

екі жыл бұрын – два года назад

  Үш сағат бұрын. – Три часа назад.
  Тура бір жыл бұрын. – Ровно один год назад.
  Билеттерді онлайн сату бір сағат бұрын басталды. – Онлайн продажа билетов началась один час назад.

сайын

каждый (о времени)

күн сайын – ежедневно

  Жыл сайын. – Каждый год.
  Біз әр сенбі сайын жиналамыз. – Мы собираемся каждую субботу.

арқылы

через, по

көше арқылы – через улицу

  Ол арқылы. – Через него.
  Терезе арқылы. – Через окно.
  Туристтік жолдамаларды ғаламтор арқылы сатып алу. – Продажа туристических путёвок по интернету.

сияқты  тәрізді  сықылды  секілді  ғұрлы  (құрлы)  ғұрлым

как, подобно

түлкі сияқты – подобно лисе

  Сен сияқты. – Как ты.
  Шар тәрізді. – Подобно шару.
  От сықылды. – Как огонь.
  Ай секілді. – Как луна.
  Бала ғұрлы. – Как ребёнок.
  Мысық сияқты. – Словно кошка.
  Таза су сияқты. – Как чистая вода.
  Асыл тас сияқты. – Словно драгоценный камень.
  Көктемде тұмау сияқты аурулар көп. – Весной много таких заболеваний как грипп.

шамалы  шақты  қаралы

примерно, около

жүз шамалы – около ста

  Жиырма шақты. – Около двадцати.
  Мың қаралы. – Около тысячи.

ішінде

в течение (о периоде времени)

бір күн ішінде – в течение одного дня

  Бір апта ішінде. – В течение одной недели.

Некоторые слова из таблиц могут иметь другие значения, при которых они не будут являться послелогами.

Упражнения. Послелоги