Производные глаголы
Залоги глагола
Неопределённая форма
Основа глагола
Общие таблицы времен
и наклонений
| |
Настоящее время
Переходное время
Прошедшее время
Условное наклонение
Желательное наклонение
Повелительное наклонение
| |
Будущее предположительное
Будущее время намерения
Давнопрошедшее очевидное
Давнопрошедшее неочевидное
Переходное прошедшее время
Глаголы-исключения
| |
Наклонения (доп.)
Условное
Желательное
Повелительное
Ударение
| |
Таблицы спряжения
жазу, жүзу
қуану, сену
салу, беру
ойнау, билеу
айту, кесу
бағу, тігу
|
| |
жабу, тебу
оқу, есту
қою, сүю
қию, тию
баю, кею
қорқу, ірку
|
|
|
|
Qaz
|
Спряжение глаголов 'қуану' и 'сену'
|
|
Автор: Татьяна Валяева
|
Основа этих двух глаголов оканчивается на сонорную 'н'.
Слово 'қуану' твёрдое, поэтому к основе глагола 'қуан' добавляются твёрдые суффиксы и окончания.
Слово 'сену' мягкое, поэтому к основе глагола 'сен' добавляются мягкие суффиксы и окончания.
Спряжение глагола 'қуану'
|
| Настоящее
время
| Переходное
время
| Будущее пред-
полож. время
| Будущее время
намерения
| Прошедшее
время
| Условное
наклонение
|
мен
| қуанып жатырмын
| қуанамын
| қуанармын
| қуанбақпын
| қуандым
| қуансам
|
біз
| қуанып жатырмыз
| қуанамыз
| қуанармыз
| қуанбақпыз
| қуандық
| қуансақ
|
сен
| қуанып жатырсың
| қуанасың
| қуанарсың
| қуанбақсың
| қуандың
| қуансаң
|
сендер
| қуанып жатырсыңдар
| қуанасыңдар
| қуанарсыңдар
| қуанбақсыңдар
| қуандыңдар
| қуансаңдар
|
сіз
| қуанып жатырсыз
| қуанасыз
| қуанарсыз
| қуанбақсыз
| қуандыңыз
| қуансаңыз
|
сіздер
| қуанып жатырсыздар
| қуанасыздар
| қуанарсыздар
| қуанбақсыздар
| қуандыңыздар
| қуансаңыздар
|
ол
| қуанып жатыр
| қуанады
| қуанар
| қуанбақ
| қуанды
| қуанса
|
олар
| қуанып жатыр
| қуанады
| қуанар
| қуанбақ
| қуанды
| қуанса
|
|
| Давнопрошедшее
очевидное время
| Давнопрошедшее
неочевидн. время
| Переходное
прошедшее время
| Повелительное
наклонение
| Желательное
наклонение
|
мен
| қуанғанмын
| қуаныппын
| қуанатынмын
| қуанайын
| менің қуанғым келеді
|
біз
| қуанғанбыз
| қуаныппыз
| қуанатынбыз
| қуанайық
| біздің қуанғымыз келеді
|
сен
| қуанғансың
| қуаныпсың
| қуанатынсың
| қуан
| сенің қуанғың келеді
|
сендер
| қуанғансыңдар
| қуаныпсыңдар
| қуанатынсыңдар
| қуаныңдар
| сендердің қуанғыларың келеді
|
сіз
| қуанғансыз
| қуаныпсыз
| қуанатынсыз
| қуаныңыз
| сіздің қуанғыңыз келеді
|
сіздер
| қуанғансыздар
| қуаныпсыздар
| қуанатынсыздар
| қуаныңыздар
| сіздердің қуанғыларыңыз келеді
|
ол
| қуанған
| қуаныпты
| қуанатын
| қуансын
| оның қуанғысы келеді
|
олар
| қуанған
| қуаныпты
| қуанатын
| қуансын
| олардың қуанғылары келеді
|
Отрицание
|
| Настоящее
время
| Переходное
время
| Будущее пред-
полож. время
| Будущее время
намерения
| Прошедшее
время
| Условное
наклонение
|
мен
| қуанып жатқан жоқпын
| қуанбаймын
| қуанбаспын
| қуанбақ емеспін
| қуанбадым
| қуанбасам
|
біз
| қуанып жатқан жоқпыз
| қуанбаймыз
| қуанбаспыз
| қуанбақ емеспіз
| қуанбадық
| қуанбасақ
|
сен
| қуанып жатқан жоқсың
| қуанбайсың
| қуанбассың
| қуанбақ емессің
| қуанбадың
| қуанбасаң
|
сендер
| қуанып жатқан жоқсыңдар
| қуанбайсыңдар
| қуанбассыңдар
| қуанбақ емессіңдер
| қуанбадыңдар
| қуанбасаңдар
|
сіз
| қуанып жатқан жоқсыз
| қуанбайсыз
| қуанбассыз
| қуанбақ емессіз
| қуанбадыңыз
| қуанбасаңыз
|
сіздер
| қуанып жатқан жоқсыздар
| қуанбайсыздар
| қуанбассыздар
| қуанбақ емессіздер
| қуанбадыңыздар
| қуанбасаңыздар
|
ол
| қуанып жатқан жоқ
| қуанбайды
| қуанбас
| қуанбақ емес
| қуанбады
| қуанбаса
|
олар
| қуанып жатқан жоқ
| қуанбайды
| қуанбас
| қуанбақ емес
| қуанбады
| қуанбаса
|
|
| Давнопрошедшее
очевидное время
| Давнопрошедшее
неочевидн. время
| Переходное
прошедшее время
| Повелительное
наклонение
| Желательное
наклонение
|
мен
| қуанған жоқпын
| қуанбаппын
| қуанбайтынмын
| қуанбайын
| менің қуанғым келмейді
|
біз
| қуанған жоқпыз
| қуанбаппыз
| қуанбайтынбыз
| қуанбайық
| біздің қуанғымыз келмейді
|
сен
| қуанған жоқсың
| қуанбапсың
| қуанбайтынсың
| қуанба
| сенің қуанғың келмейді
|
сендер
| қуанған жоқсыңдар
| қуанбапсыңдар
| қуанбайтынсыңдар
| қуанбаңдар
| сендердің қуанғыларың келмейді
|
сіз
| қуанған жоқсыз
| қуанбапсыз
| қуанбайтынсыз
| қуанбаңыз
| сіздің қуанғыңыз келмейді
|
сіздер
| қуанған жоқсыздар
| қуанбапсыздар
| қуанбайтынсыздар
| қуанбаңыздар
| сіздердің қуанғыларыңыз келмейді
|
ол
| қуанған жоқ
| қуанбапты
| қуанбайтын
| қуанбасын
| оның қуанғысы келмейді
|
олар
| қуанған жоқ
| қуанбапты
| қуанбайтын
| қуанбасын
| олардың қуанғылары келмейді
|
Спряжение глагола 'сену'
|
| Настоящее
время
| Переходное
время
| Будущее пред-
полож. время
| Будущее время
намерения
| Прошедшее
время
| Условное
наклонение
|
мен
| сеніп жатырмын
| сенемін
| сенермін
| сенбекпін
| сендім
| сенсем
|
біз
| сеніп жатырмыз
| сенеміз
| сенерміз
| сенбекпіз
| сендік
| сенсек
|
сен
| сеніп жатырсың
| сенесің
| сенерсің
| сенбексің
| сендің
| сенсең
|
сендер
| сеніп жатырсыңдар
| сенесіңдер
| сенерсіңдер
| сенбексіңдер
| сендіңдер
| сенсеңдер
|
сіз
| сеніп жатырсыз
| сенесіз
| сенерсіз
| сенбексіз
| сендіңіз
| сенсеңіз
|
сіздер
| сеніп жатырсыздар
| сенесіздер
| сенерсіздер
| сенбексіздер
| сендіңіздер
| сенсеңіздер
|
ол
| сеніп жатыр
| сенеді
| сенер
| сенбек
| сенді
| сенсе
|
олар
| сеніп жатыр
| сенеді
| сенер
| сенбек
| сенді
| сенсе
|
|
| Давнопрошедшее
очевидное время
| Давнопрошедшее
неочевидн. время
| Переходное
прошедшее время
| Повелительное
наклонение
| Желательное
наклонение
|
мен
| сенгенмін
| сеніппін
| сенетінмін
| сенейін
| менің сенгім келеді
|
біз
| сенгенбіз
| сеніппіз
| сенетінбіз
| сенейік
| біздің сенгіміз келеді
|
сен
| сенгенсің
| сеніпсің
| сенетінсің
| сен
| сенің сенгің келеді
|
сендер
| сенгенсіңдер
| сеніпсіңдер
| сенетінсіңдер
| сеніңдер
| сендердің сенгілерің келеді
|
сіз
| сенгенсіз
| сеніпсіз
| сенетінсіз
| сеніңіз
| сіздің сенгіңіз келеді
|
сіздер
| сенгенсіздер
| сеніпсіздер
| сенетінсіздер
| сеніңіздер
| сіздердің сенгілеріңіз келеді
|
ол
| сенген
| сеніпті
| сенетін
| сенсін
| оның сенгісі келеді
|
олар
| сенген
| сеніпті
| сенетін
| сенсін
| олардың сенгілері келеді
|
Отрицание
|
| Настоящее
время
| Переходное
время
| Будущее пред-
полож. время
| Будущее время
намерения
| Прошедшее
время
| Условное
наклонение
|
мен
| сеніп жатқан жоқпын
| сенбеймін
| сенбеспін
| сенбек емеспін
| сенбедім
| сенбесем
|
біз
| сеніп жатқан жоқпыз
| сенбейміз
| сенбеспіз
| сенбек емеспіз
| сенбедік
| сенбесек
|
сен
| сеніп жатқан жоқсың
| сенбейсің
| сенбессің
| сенбек емессің
| сенбедің
| сенбесең
|
сендер
| сеніп жатқан жоқсыңдар
| сенбейсіңдер
| сенбессіңдер
| сенбек емессіңдер
| сенбедіңдер
| сенбесеңдер
|
сіз
| сеніп жатқан жоқсыз
| сенбейсіз
| сенбессіз
| сенбек емессіз
| сенбедіңіз
| сенбесеңіз
|
сіздер
| сеніп жатқан жоқсыздар
| сенбейсіздер
| сенбессіздер
| сенбек емессіздер
| сенбедіңіздер
| сенбесеңіздер
|
ол
| сеніп жатқан жоқ
| сенбейді
| сенбес
| сенбек емес
| сенбеді
| сенбесе
|
олар
| сеніп жатқан жоқ
| сенбейді
| сенбес
| сенбек емес
| сенбеді
| сенбесе
|
|
| Давнопрошедшее
очевидное время
| Давнопрошедшее
неочевидн. время
| Переходное
прошедшее время
| Повелительное
наклонение
| Желательное
наклонение
|
мен
| сенген жоқпын
| сенбеппін
| сенбейтінмін
| сенбейін
| менің сенгім келмейді
|
біз
| сенген жоқпыз
| сенбеппіз
| сенбейтінбіз
| сенбейік
| біздің сенгіміз келмейді
|
сен
| сенген жоқсың
| сенбепсің
| сенбейтінсің
| сенбе
| сенің сенгің келмейді
|
сендер
| сенген жоқсыңдар
| сенбепсіңдер
| сенбейтінсіңдер
| сенбеңдер
| сендердің сенгілерің келмейді
|
сіз
| сенген жоқсыз
| сенбепсіз
| сенбейтінсіз
| сенбеңіз
| сіздің сенгіңіз келмейді
|
сіздер
| сенген жоқсыздар
| сенбепсіздер
| сенбейтінсіздер
| сенбеңіздер
| сіздердің сенгілеріңіз келмейді
|
ол
| сенген жоқ
| сенбепті
| сенбейтін
| сенбесін
| оның сенгісі келмейді
|
олар
| сенген жоқ
| сенбепті
| сенбейтін
| сенбесін
| олардың сенгілері келмейді
|
Также спрягаются и другие глаголы, основа которых оканчивается на сонорные 'н', 'ң' и 'м'.
Возьмём для примера глаголы 'алдану, сағыну, таму, таңу, ұсыну, жеңу, киіну, көму, түсіну, үйлену'. Из таблиц видно, что к глаголам добавляются одинаковые суффиксы и окончания.
Твёрдые
|
қуану | қуан | қуан+ады | қуан+байды | қуан+ған
| |
алдану | алдан | алдан+ады | алдан+байды | алдан+ған
| |
сағыну | сағын | сағын+ады | сағын+байды | сағын+ған
| |
таму | там | там+ады | там+байды | там+ған
| |
таңу | таң | таң+ады | таң+байды | таң+ған
| |
ұсыну | ұсын | ұсын+ады | ұсын+байды | ұсын+ған
|
| |
Мягкие
|
сену | сен | сен+еді | сен+бейді | сен+ген
| |
жеңу | жең | жең+еді | жең+бейді | жең+ген
| |
киіну | киін | киін+еді | киін+бейді | киін+ген
| |
көму | көм | көм+еді | көм+бейді | көм+ген
| |
түсіну | түсін | түсін+еді | түсін+бейді | түсін+ген
| |
үйлену | үйлен | үйлен+еді | үйлен+бейді | үйлен+ген
|
|
© Татьяна Валяева, 2007–2024
|
Цвета текста на сайте
Telegram-канал «Казахский язык. Просто о сложном»
kaz-tili@yandex.kz
Гостевая книга
|
|
