|
Qaz
|
Спряжение глаголов 'қорқу' и 'ірку'
|
|
Автор: Татьяна Валяева
|
В корне приведенных здесь глаголов вападает гласная 'ы' и 'і'.
Подобных глаголов в орфографическом словаре я нашла только четыре: 'қорқу, ірку, қырқу, бүрку'.
Спряжение глагола 'қорқу'
|
| Настоящее
время
| Переходное
время
| Будущее пред-
полож. время
| Будущее время
намерения
| Прошедшее
время
| Условное
наклонение
|
мен
| қорқып жатырмын
| қорқамын
| қорқармын
| қорықпақпын
| қорықтым
| қорықсам
|
біз
| қорқып жатырмыз
| қорқамыз
| қорқармыз
| қорықпақпыз
| қорықтық
| қорықсақ
|
сен
| қорқып жатырсың
| қорқасың
| қорқарсың
| қорықпақсың
| қорықтың
| қорықсаң
|
сендер
| қорқып жатырсыңдар
| қорқасыңдар
| қорқарсыңдар
| қорықпақсыңдар
| қорықтыңдар
| қорықсаңдар
|
сіз
| қорқып жатырсыз
| қорқасыз
| қорқарсыз
| қорықпақсыз
| қорықтыңыз
| қорықсаңыз
|
сіздер
| қорқып жатырсыздар
| қорқасыздар
| қорқарсыздар
| қорықпақсыздар
| қорықтыңыздар
| қорықсаңыздар
|
ол
| қорқып жатыр
| қорқады
| қорқар
| қорықпақ
| қорықты
| қорықса
|
олар
| қорқып жатыр
| қорқады
| қорқар
| қорықпақ
| қорықты
| қорықса
|
|
| Давнопрошедшее
очевидное время
| Давнопрошедшее
неочевидн. время
| Переходное
прошедшее время
| Повелительное
наклонение
| Желательное
наклонение
|
мен
| қорыққанмын
| қорқыппын
| қорқатынмын
| қорқайын
| менің қорыққым келеді
|
біз
| қорыққанбыз
| қорқыппыз
| қорқатынбыз
| қорқайық
| біздің қорыққымыз келеді
|
сен
| қорыққансың
| қорқыпсың
| қорқатынсың
| қорық
| сенің қорыққың келеді
|
сендер
| қорыққансыңдар
| қорқыпсыңдар
| қорқатынсыңдар
| қорқыңдар
| сендердің қорыққыларың келеді
|
сіз
| қорыққансыз
| қорқыпсыз
| қорқатынсыз
| қорқыңыз
| сіздің қорыққыңыз келеді
|
сіздер
| қорыққансыздар
| қорқыпсыздар
| қорқатынсыздар
| қорқыңыздар
| сіздердің қорыққыларыңыз келеді
|
ол
| қорыққан
| қорқыпты
| қорқатын
| қорықсын
| оның қорыққысы келеді
|
олар
| қорыққан
| қорқыпты
| қорқатын
| қорықсын
| олардың қорыққылары келеді
|
Отрицание
|
| Настоящее
время
| Переходное
время
| Будущее пред-
полож. время
| Будущее время
намерения
| Прошедшее
время
| Условное
наклонение
|
мен
| қорыққан жатқан жоқпын
| қорықпаймын
| қорықпаспын
| қорықпақ емеспін
| қорықпадым
| қорықпасам
|
біз
| қорыққан жатқан жоқпыз
| қорықпаймыз
| қорықпаспыз
| қорықпақ емеспіз
| қорықпадық
| қорықпасақ
|
сен
| қорыққан жатқан жоқсың
| қорықпайсың
| қорықпассың
| қорықпақ емессің
| қорықпадың
| қорықпасаң
|
сендер
| қорыққан жатқан жоқсыңдар
| қорықпайсыңдар
| қорықпассыңдар
| қорықпақ емессіңдер
| қорықпадыңдар
| қорықпасаңдар
|
сіз
| қорыққан жатқан жоқсыз
| қорықпайсыз
| қорықпассыз
| қорықпақ емессіз
| қорықпадыңыз
| қорықпасаңыз
|
сіздер
| қорыққан жатқан жоқсыздар
| қорықпайсыздар
| қорықпассыздар
| қорықпақ емессіздер
| қорықпадыңыздар
| қорықпасаңыздар
|
ол
| қорыққан жатқан жоқ
| қорықпайды
| қорықпас
| қорықпақ емес
| қорықпады
| қорықпаса
|
олар
| қорыққан жатқан жоқ
| қорықпайды
| қорықпас
| қорықпақ емес
| қорықпады
| қорықпаса
|
|
| Давнопрошедшее
очевидное время
| Давнопрошедшее
неочевидн. время
| Переходное
прошедшее время
| Повелительное
наклонение
| Желательное
наклонение
|
мен
| қорыққан жоқпын
| қорықпаппын
| қорықпайтынмын
| қорықпайын
| менің қорыққым келмейді
|
біз
| қорыққан жоқпыз
| қорықпаппыз
| қорықпайтынбыз
| қорықпайық
| біздің қорыққымыз келмейді
|
сен
| қорыққан жоқсың
| қорықпапсың
| қорықпайтынсың
| қорықпа
| сенің қорыққың келмейді
|
сендер
| қорыққан жоқсыңдар
| қорықпапсыңдар
| қорықпайтынсыңдар
| қорықпаңдар
| сендердің қорыққыларың келмейді
|
сіз
| қорыққан жоқсыз
| қорықпапсыз
| қорықпайтынсыз
| қорықпаңыз
| сіздің қорыққыңыз келмейді
|
сіздер
| қорыққан жоқсыздар
| қорықпапсыздар
| қорықпайтынсыздар
| қорықпаңыздар
| сіздердің қорыққыларыңыз келмейді
|
ол
| қорыққан жоқ
| қорықпапты
| қорықпайтын
| қорықпасын
| оның қорыққысы келмейді
|
олар
| қорыққан жоқ
| қорықпапты
| қорықпайтын
| қорықпасын
| олардың қорыққылары келмейді
|
Спряжение глагола 'ірку'
|
| Настоящее
время
| Переходное
время
| Будущее пред-
полож. время
| Будущее время
намерения
| Прошедшее
время
| Условное
наклонение
|
мен
| іркіп жатырмын
| іркемін
| іркермін
| ірікпекпін
| іріктім
| іріксем
|
біз
| іркіп жатырмыз
| іркеміз
| іркерміз
| ірікпекпіз
| іріктік
| іріксек
|
сен
| іркіп жатырсың
| іркесің
| іркерсің
| ірікпексің
| іріктің
| іріксең
|
сендер
| іркіп жатырсыңдар
| іркесіңдер
| іркерсіңдер
| ірікпексіңдер
| іріктіңдер
| іріксеңдер
|
сіз
| іркіп жатырсыз
| іркесіз
| іркерсіз
| ірікпексіз
| іріктіңіз
| іріксеңіз
|
сіздер
| іркіп жатырсыздар
| іркесіздер
| іркерсіздер
| ірікпексіздер
| іріктіңіздер
| іріксеңіздер
|
ол
| іркіп жатыр
| іркеді
| іркер
| ірікпек
| ірікті
| іріксе
|
олар
| іркіп жатыр
| іркеді
| іркер
| ірікпек
| ірікті
| іріксе
|
|
| Давнопрошедшее
очевидное время
| Давнопрошедшее
неочевидн. время
| Переходное
прошедшее время
| Повелительное
наклонение
| Желательное
наклонение
|
мен
| іріккенмін
| іркіппін
| іркетінмін
| іркейін
| менің іріккім келеді
|
біз
| іріккенбіз
| іркіппіз
| іркетінбіз
| іркейік
| біздің іріккіміз келеді
|
сен
| іріккенсің
| іркіпсің
| іркетінсің
| ірік
| сенің іріккің келеді
|
сендер
| іріккенсіңдер
| іркіпсіңдер
| іркетінсіңдер
| іркіңдер
| сендердің іріккілерің келеді
|
сіз
| іріккенсіз
| іркіпсіз
| іркетінсіз
| іркіңіз
| сіздің іріккіңіз келеді
|
сіздер
| іріккенсіздер
| іркіпсіздер
| іркетінсіздер
| іркіңіздер
| сіздердің іріккілеріңіз келеді
|
ол
| іріккен
| іркіпті
| іркетін
| іріксін
| оның іріккісі келеді
|
олар
| іріккен
| іркіпті
| іркетін
| іріксін
| олардың іріккілері келеді
|
Отрицание
|
| Настоящее
время
| Переходное
время
| Будущее пред-
полож. время
| Будущее время
намерения
| Прошедшее
время
| Условное
наклонение
|
мен
| іріккен жатқан жоқпын
| ірікпеймін
| ірікпеспін
| ірікпек емеспін
| ірікпедім
| ірікпесем
|
біз
| іріккен жатқан жоқпыз
| ірікпейміз
| ірікпеспіз
| ірікпек емеспіз
| ірікпедік
| ірікпесек
|
сен
| іріккен жатқан жоқсың
| ірікпейсің
| ірікпессің
| ірікпек емессің
| ірікпедің
| ірікпесең
|
сендер
| іріккен жатқан жоқсыңдар
| ірікпейсіңдер
| ірікпессіңдер
| ірікпек емессіңдер
| ірікпедіңдер
| ірікпесеңдер
|
сіз
| іріккен жатқан жоқсыз
| ірікпейсіз
| ірікпессіз
| ірікпек емессіз
| ірікпедіңіз
| ірікпесеңіз
|
сіздер
| іріккен жатқан жоқсыздар
| ірікпейсіздер
| ірікпессіздер
| ірікпек емессіздер
| ірікпедіңіздер
| ірікпесеңіздер
|
ол
| іріккен жатқан жоқ
| ірікпейді
| ірікпес
| ірікпек емес
| ірікпеді
| ірікпесе
|
олар
| іріккен жатқан жоқ
| ірікпейді
| ірікпес
| ірікпек емес
| ірікпеді
| ірікпесе
|
|
| Давнопрошедшее
очевидное время
| Давнопрошедшее
неочевидн. время
| Переходное
прошедшее время
| Повелительное
наклонение
| Желательное
наклонение
|
мен
| іріккен жоқпын
| ірікпеппін
| ірікпейтінмін
| ірікпейін
| менің іріккім келмейді
|
біз
| іріккен жоқпыз
| ірікпеппіз
| ірікпейтінбіз
| ірікпейік
| біздің іріккіміз келмейді
|
сен
| іріккен жоқсың
| ірікпепсің
| ірікпейтінсің
| ірікпе
| сенің іріккің келмейді
|
сендер
| іріккен жоқсыңдар
| ірікпепсіңдер
| ірікпейтінсіңдер
| ірікпеңдер
| сендердің іріккілерің келмейді
|
сіз
| іріккен жоқсыз
| ірікпепсіз
| ірікпейтінсіз
| ірікпеңіз
| сіздің іріккіңіз келмейді
|
сіздер
| іріккен жоқсыздар
| ірікпепсіздер
| ірікпейтінсіздер
| ірікпеңіздер
| сіздердің іріккілеріңіз келмейді
|
ол
| іріккен жоқ
| ірікпепті
| ірікпейтін
| ірікпесін
| оның іріккісі келмейді
|
олар
| іріккен жоқ
| ірікпепті
| ірікпейтін
| ірікпесін
| олардың іріккілері келмейді
|
Также спрягаются и другие глаголы 'қырқу, бүрку'. Из таблиц видно, что к глаголам добавляются одинаковые суффиксы и окончания.
Твёрдые
|
қорқу | қорық | қорқ+ады | қорық+пайды | қорық+қан
| |
қырқу | қырық | қырқ+ады | қырық+пайды | қырық+қан
|
| |
Мягкие
|
ірку | ірік | ірк+еді | ірік+пейді | ірік+кен
| |
бүрку | бүрік | бүрк+еді | бүрік+пейді | бүрік+кен
|
|
© Татьяна Валяева, 2007–2025
