Производные глаголы
Залоги глагола
Неопределённая форма
Основа глагола
Общие таблицы времен
и наклонений
| |
Настоящее время
Переходное время
Прошедшее время
Условное наклонение
Желательное наклонение
Повелительное наклонение
| |
Будущее предположительное
Будущее время намерения
Давнопрошедшее очевидное
Давнопрошедшее неочевидное
Переходное прошедшее время
Глаголы-исключения
| |
Наклонения (доп.)
Условное
Желательное
Повелительное
Ударение
| |
Таблицы спряжения
жазу, жүзу
қуану, сену
салу, беру
ойнау, билеу
айту, кесу
бағу, тігу
|
| |
жабу, тебу
оқу, есту
қою, сүю
қию, тию
баю, кею
қорқу, ірку
|
|
|
|
Qaz
|
Спряжение глаголов 'айту' и 'кесу'
|
|
Автор: Татьяна Валяева
|
Основа приведённых здесь глаголов оканчивается на глухие согласные.
Слово 'айту' твёрдое, поэтому к основе глагола 'айт' добавляются твёрдые суффиксы и окончания.
Слово 'кесу' мягкое, поэтому к основе глагола 'кес' добавляются мягкие суффиксы и окончания.
Спряжение глагола 'айту'
|
| Настоящее
время
| Переходное
время
| Будущее пред-
полож. время
| Будущее время
намерения
| Прошедшее
время
| Условное
наклонение
|
мен
| айтып жатырмын
| айтамын
| айтармын
| айтпақпын
| айттым
| айтсам
|
біз
| айтып жатырмыз
| айтамыз
| айтармыз
| айтпақпыз
| айттық
| айтсақ
|
сен
| айтып жатырсың
| айтасың
| айтарсың
| айтпақсың
| айттың
| айтсаң
|
сендер
| айтып жатырсыңдар
| айтасыңдар
| айтарсыңдар
| айтпақсыңдар
| айттыңдар
| айтсаңдар
|
сіз
| айтып жатырсыз
| айтасыз
| айтарсыз
| айтпақсыз
| айттыңыз
| айтсаңыз
|
сіздер
| айтып жатырсыздар
| айтасыздар
| айтарсыздар
| айтпақсыздар
| айттыңыздар
| айтсаңыздар
|
ол
| айтып жатыр
| айтады
| айтар
| айтпақ
| айтты
| айтса
|
олар
| айтып жатыр
| айтады
| айтар
| айтпақ
| айтты
| айтса
|
|
| Давнопрошедшее
очевидное время
| Давнопрошедшее
неочевидн. время
| Переходное
прошедшее время
| Повелительное
наклонение
| Желательное
наклонение
|
мен
| айтқанмын
| айтыппын
| айтатынмын
| айтайын
| менің айтқым келеді
|
біз
| айтқанбыз
| айтыппыз
| айтатынбыз
| айтайық
| біздің айтқымыз келеді
|
сен
| айтқансың
| айтыпсың
| айтатынсың
| айт
| сенің айтқың келеді
|
сендер
| айтқансыңдар
| айтыпсыңдар
| айтатынсыңдар
| айтыңдар
| сендердің айтқыларың келеді
|
сіз
| айтқансыз
| айтыпсыз
| айтатынсыз
| айтыңыз
| сіздің айтқыңыз келеді
|
сіздер
| айтқансыздар
| айтыпсыздар
| айтатынсыздар
| айтыңыздар
| сіздердің айтқыларыңыз келеді
|
ол
| айтқан
| айтыпты
| айтатын
| айтсын
| оның айтқысы келеді
|
олар
| айтқан
| айтыпты
| айтатын
| айтсын
| олартың айтқылары келеді
|
Отрицание
|
| Настоящее
время
| Переходное
время
| Будущее пред-
полож. время
| Будущее время
намерения
| Прошедшее
время
| Условное
наклонение
|
мен
| айтып жатқан жоқпын
| айтпаймын
| айтпаспын
| айтпақ емеспін
| айтпадым
| айтпасам
|
біз
| айтып жатқан жоқпыз
| айтпаймыз
| айтпаспыз
| айтпақ емеспіз
| айтпадық
| айтпасақ
|
сен
| айтып жатқан жоқсың
| айтпайсың
| айтпассың
| айтпақ емессің
| айтпадың
| айтпасаң
|
сендер
| айтып жатқан жоқсыңдар
| айтпайсыңдар
| айтпассыңдар
| айтпақ емессіңдер
| айтпадыңдар
| айтпасаңдар
|
сіз
| айтып жатқан жоқсыз
| айтпайсыз
| айтпассыз
| айтпақ емессіз
| айтпадыңыз
| айтпасаңыз
|
сіздер
| айтып жатқан жоқсыздар
| айтпайсыздар
| айтпассыздар
| айтпақ емессіздер
| айтпадыңыздар
| айтпасаңыздар
|
ол
| айтып жатқан жоқ
| айтпайды
| айтпас
| айтпақ емес
| айтпады
| айтпаса
|
олар
| айтып жатқан жоқ
| айтпайды
| айтпас
| айтпақ емес
| айтпады
| айтпаса
|
|
| Давнопрошедшее
очевидное время
| Давнопрошедшее
неочевидн. время
| Переходное
прошедшее время
| Повелительное
наклонение
| Желательное
наклонение
|
мен
| айтқан жоқпын
| айтпаппын
| айтпайтынмын
| айтпайын
| менің айтқым келмейді
|
біз
| айтқан жоқпыз
| айтпаппыз
| айтпайтынбыз
| айтпайық
| біздің айтқымыз келмейді
|
сен
| айтқан жоқсың
| айтпапсың
| айтпайтынсың
| айтпа
| сенің айтқың келмейді
|
сендер
| айтқан жоқсыңдар
| айтпапсыңдар
| айтпайтынсыңдар
| айтпаңдар
| сендердің айтқыларың келмейді
|
сіз
| айтқан жоқсыз
| айтпапсыз
| айтпайтынсыз
| айтпаңыз
| сіздің айтқыңыз келмейді
|
сіздер
| айтқан жоқсыздар
| айтпапсыздар
| айтпайтынсыздар
| айтпаңыздар
| сіздердің айтқыларыңыз келмейді
|
ол
| айтқан жоқ
| айтпапты
| айтпайтын
| айтпасын
| оның айтқысы келмейді
|
олар
| айтқан жоқ
| айтпапты
| айтпайтын
| айтпасын
| олартың айтқылары келмейді
|
Спряжение глагола 'кесу'
|
| Настоящее
время
| Переходное
время
| Будущее пред-
полож. время
| Будущее время
намерения
| Прошедшее
время
| Условное
наклонение
|
мен
| кесіп жатырмын
| кесемін
| кесермін
| кеспекпін
| кестім
| кессем
|
біз
| кесіп жатырмыз
| кесеміз
| кесерміз
| кеспекпіз
| кестік
| кессек
|
сен
| кесіп жатырсың
| кесесің
| кесерсің
| кеспексің
| кестің
| кессең
|
сендер
| кесіп жатырсыңдар
| кесесіңдер
| кесерсіңдер
| кеспексіңдер
| кестіңдер
| кессеңдер
|
сіз
| кесіп жатырсыз
| кесесіз
| кесерсіз
| кеспексіз
| кестіңіз
| кессеңіз
|
сіздер
| кесіп жатырсыздар
| кесесіздер
| кесерсіздер
| кеспексіздер
| кестіңіздер
| кессеңіздер
|
ол
| кесіп жатыр
| кеседі
| кесер
| кеспек
| кесті
| кессе
|
олар
| кесіп жатыр
| кеседі
| кесер
| кеспек
| кесті
| кессе
|
|
| Давнопрошедшее
очевидное время
| Давнопрошедшее
неочевидн. время
| Переходное
прошедшее время
| Повелительное
наклонение
| Желательное
наклонение
|
мен
| кескенмін
| кесіппін
| кесетінмін
| кесейін
| менің кескім келеді
|
біз
| кескенбіз
| кесіппіз
| кесетінбіз
| кесейік
| біздің кескіміз келеді
|
сен
| кескенсің
| кесіпсің
| кесетінсің
| кес
| сенің кескің келеді
|
сендер
| кескенсіңдер
| кесіпсіңдер
| кесетінсіңдер
| кесіңдер
| сендердің кескілерің келеді
|
сіз
| кескенсіз
| кесіпсіз
| кесетінсіз
| кесіңіз
| сіздің кескіңіз келеді
|
сіздер
| кескенсіздер
| кесіпсіздер
| кесетінсіздер
| кесіңіздер
| сіздердің кескілеріңіз келеді
|
ол
| кескен
| кесіпті
| кесетін
| кессін
| оның кескісі келеді
|
олар
| кескен
| кесіпті
| кесетін
| кессін
| олардың кескілері келеді
|
Отрицание
|
| Настоящее
время
| Переходное
время
| Будущее пред-
полож. время
| Будущее время
намерения
| Прошедшее
время
| Условное
наклонение
|
мен
| кесіп жатқан жоқпын
| кеспеймін
| кеспеспін
| кеспек емеспін
| кеспедім
| кеспесем
|
біз
| кесіп жатқан жоқпыз
| кеспейміз
| кеспеспіз
| кеспек емеспіз
| кеспедік
| кеспесек
|
сен
| кесіп жатқан жоқсың
| кеспейсің
| кеспессің
| кеспек емессің
| кеспедің
| кеспесең
|
сендер
| кесіп жатқан жоқсыңдар
| кеспейсіңдер
| кеспессіңдер
| кеспек емессіңдер
| кеспедіңдер
| кеспесеңдер
|
сіз
| кесіп жатқан жоқсыз
| кеспейсіз
| кеспессіз
| кеспек емессіз
| кеспедіңіз
| кеспесеңіз
|
сіздер
| кесіп жатқан жоқсыздар
| кеспейсіздер
| кеспессіздер
| кеспек емессіздер
| кеспедіңіздер
| кеспесеңіздер
|
ол
| кесіп жатқан жоқ
| кеспейді
| кеспес
| кеспек емес
| кеспеді
| кеспесе
|
олар
| кесіп жатқан жоқ
| кеспейді
| кеспес
| кеспек емес
| кеспеді
| кеспесе
|
|
| Давнопрошедшее
очевидное время
| Давнопрошедшее
неочевидн. время
| Переходное
прошедшее время
| Повелительное
наклонение
| Желательное
наклонение
|
мен
| кескен жоқпын
| кеспеппін
| кеспейтінмін
| кеспейін
| менің кескім келмейді
|
біз
| кескен жоқпыз
| кеспеппіз
| кеспейтінбіз
| кеспейік
| біздің кескіміз келмейді
|
сен
| кескен жоқсың
| кеспепсің
| кеспейтінсің
| кеспе
| сенің кескің келмейді
|
сендер
| кескен жоқсыңдар
| кеспепсіңдер
| кеспейтінсіңдер
| кеспеңдер
| сендердің кескілерің келмейді
|
сіз
| кескен жоқсыз
| кеспепсіз
| кеспейтінсіз
| кеспеңіз
| сіздің кескіңіз келмейді
|
сіздер
| кескен жоқсыздар
| кеспепсіздер
| кеспейтінсіздер
| кеспеңіздер
| сіздердің кескілеріңіз келмейді
|
ол
| кескен жоқ
| кеспепті
| кеспейтін
| кеспесін
| оның кескісі келмейді
|
олар
| кескен жоқ
| кеспепті
| кеспейтін
| кеспесін
| олардың кескілері келмейді
|
Также спрягаются и другие глаголы, основа которых оканчивается на глухие согласные.
Возьмём для примера глаголы 'басу, жайғасу, жұту, қашу, ұшу, бірлесу, көрсету, сүрту, шешу, ішу'. Из таблиц видно, что к глаголам добавляются одинаковые суффиксы и окончания.
Твёрдые
|
айту | айт | айт+ады | айт+пайды | айт+қан
| |
басу | бас | бас+ады | бас+пайды | бас+қан
| |
жайғасу | жайғас | жайғас+ады | жайғас+пайды | жайғас+қан
| |
жұту | жұт | жұт+ады | жұт+пайды | жұт+қан
| |
қашу | қаш | қаш+ады | қаш+пайды | қаш+қан
| |
ұшу | ұш | ұш+ады | ұш+пайды | ұш+қан
|
| |
Мягкие
|
кесу | кес | кес+еді | кес+пейді | кес+кен
| |
бірлесу | бірлес | бірлес+еді | бірлес+пейді | бірлес+кен
| |
көрсету | көрсет | көрсет+еді | көрсет+пейді | көрсет+кен
| |
сүрту | сүрт | сүрт+еді | сүрт+пейді | сүрт+кен
| |
шешу | шеш | шеш+еді | шеш+пейді | шеш+кен
| |
ішу | іш | іш+еді | іш+пейді | іш+кен
|
|
© Татьяна Валяева, 2007–2024
|
Цвета текста на сайте
Telegram-канал «Казахский язык. Просто о сложном»
kaz-tili@yandex.kz
Гостевая книга
|
|
