|
№1 С глаголами
алу, тексеру, жабу, қарау, сену, кесу, жаю, болу, оқу, тұру, ашу, жеу, жүзу, шығу, санау, білу
составьте таблицу:
Мен
-ып/-іп, -п
+ -пын/-пін
| Біз
-ып/-іп, -п
+ -пыз/-піз
| Сіз
-ып/-іп, -п
+ -сыз/-сіз
| Ол
-ып/-іп, -п
+ -ты/-ті
| алыппын
тексер___________
жау___________
қара___________
сен___________
кес___________
жай___________
бол___________
оқы___________
тұр___________
аш___________
же___________
жүз___________
шығ___________
сана___________
біл___________
| алыппыз
тексер___________
жау___________
қара___________
сен___________
кес___________
жай___________
бол___________
оқы___________
тұр___________
аш___________
же___________
жүз___________
шығ___________
сана___________
біл___________
| алыпсыз
тексер___________
жау___________
қара___________
сен___________
кес___________
жай___________
бол___________
оқы___________
тұр___________
аш___________
же___________
жүз___________
шығ___________
сана___________
біл___________
| алыпты
тексер___________
жау___________
қара___________
сен___________
кес___________
жай___________
бол___________
оқы___________
тұр___________
аш___________
же___________
жүз___________
шығ___________
сана___________
біл___________
|
алыппын, алыппыз, алыпсыз, алыпты
тексеріппін, тексеріппіз, тексеріпсіз, тексеріпті
жауыппын, жауыппыз, жауыпсыз, жауыпты
қараппын, қараппыз, қарапсыз, қарапты
сеніппін, сеніппіз, сеніпсіз, сеніпті
кесіппін, кесіппіз, кесіпсіз, кесіпті
жайыппын, жайыппыз, жайыпсыз, жайыпты
болыппын, болыппыз, болыпсыз, болыпты
оқыппын, оқыппыз, оқыпсыз, оқыпты
тұрыппын, тұрыппыз, тұрыпсыз, тұрыпты
ашыппын, ашыппыз, ашыпсыз, ашыпты
жеппін, жеппіз, жепсіз, жепті
жүзіппін, жүзіппіз, жүзіпсіз, жүзіпті
шығыппын, шығыппыз, шығыпсыз, шығыпты
санаппын, санаппыз, санапсыз, санапты
біліппін, біліппіз, біліпсіз, біліпті
алу - брать, тексеру - проверять, жабу - закрывать, қарау - смотреть, сену - верить,
кесу - резать, жаю - расстилать, болу - быть, оқу - читать, тұру - стоять, ашу - открывать,
жеу - есть, жевать, жүзу - плавать, шығу - выходить, санау - считать, білу - знать
Скрыть ответы
№2 Добавьте суффиксы давнопрошедшего неочевидного времени и Личные окончания-1. Переведите на русский язык.
1) Сіз келісім-шартқа қол қой… . 2) Сен жиналысқа қатыспа… . 3) Олар қатты ренжі… .
4) Сіздер Арманға қонаққа келме… . 5) Қайрат бұл мәселені шеш… . 6) Жанар төртінші
сыныпқа бар… . 7) Мен сіздердің сөздеріңізді түсінбе… . 8) Біз оның сұрақтарына жауап
берме… . 9) Сендер емтихандарыңды тапсырма… . 10) Мен бұл фирмаға қоңырау соқпа… .
11) Әсет бұл жоба туралы ешкіммен сөйлеспе… . 12) Сен дәптеріңді жоғалт… .
1) Сіз келісім-шартқа қол қойыпсыз. 2) Сен жиналысқа қатыспапсың. 3) Олар қатты ренжіпті.
4) Сіздер Арманға қонаққа келмепсіздер. 5) Қайрат бұл мәселені шешіпті. 6) Жанар төртінші
сыныпқа барыпты. 7) Мен сіздердің сөздеріңізді түсінбеппін. 8) Біз оның сұрақтарына жауап
бермеппіз. 9) Сендер емтихандарыңды тапсырмапсыңдар. 10) Мен бұл фирмаға қоңырау
соқпаппын. 11) Әсет бұл жоба туралы ешкіммен сөйлеспепті. 12) Сен дәптеріңді жоғалтыпсың.
---
1) Вы, оказывается, подписали договор. 2) Ты, оказывается, не участвовал на собрании.
3) Они, оказывается, сильно обижались. 4) В, оказывается, в гости к Арману не приходили.
5) Кайрат, оказывается, решил эту проблему. 6) Жанар, оказывается, в четвёртый класс пошла.
7) Я ваши слова не понял, оказывается. 8) Мы, оказывается, не ответили на его вопросы.
9) Вы, оказывается, не сдали экзамены. 10) Я, оказывается, в эту фирму не звонил.
11) Асет, оказывается, об этом проекте ни с кем не разговаривал.
12) Ты, оказывается, потерял свою тетрадь.
Скрыть ответы
Авторы: А.Ш. Бектурова, Ш.К Бектуров «Казахский язык для всех».
№3 (22-жаттығу, 394-бет)
Көп нүктенің орнына керекті етістіктердің бірін қойып жазыңыз. (Вместо многоточия вставьте один из нужных глаголов).
1) Менің ағам өткен жылы шетелге ... . 2) Менің інім былтыр университетке ... .
3) Сіздер кеше шығарма ... . 4) Біз қазақ тілін тез арада .... 5) Мұрат суық суға ... .
6) Сен сабаққа нашар ... . 7) Біз оларды өткен жолы футболдан ... . 8) Сәбит кеше
мұғалімге не ...? 9) Марал мен Жомарт өткен күзде ... . 10) Былтыр менің досым
Италияға ... . 11) Біз қонаққа ... . 12) Олар жұмыстарын уақытында ... .
Керекті етістіктер (необходимые глаголы): бітіру, үйлену, әзірлену, айту, кешігу,
ұшу, үйрену, жеңу, жуыну, кету, түсу, жазу.
1) Менің ағам өткен жылы шетелге ұшыпты. 2) Менің інім былтыр университетке түсіпті.
3) Сіздер кеше шығарма жазыпсыздар. 4) Біз қазақ тілін тез арада үйреніппіз. 5) Мұрат суық
суға жуыныпты. 6) Сен сабаққа нашар әзірленіпсің. 7) Біз оларды өткен жолы футболдан
жеңіппіз. 8) Сәбит кеше мұғалімге не айтыпты? 9) Марал мен Жомарт өткен күзде үйленіпті.
10) Былтыр менің досым Италияға кетіпті. 11) Біз қонаққа кешігіппіз. 12) Олар жұмыстарын
уақытында бітіріпті.
---
1) Мой старший брат, оказывается, улетел за границу в прошлом году. 2) Мой младший брат,
оказывается, поступил в университет в прошлом году. 3) Вы вчера, оказывается, писали сочинение.
4) Мы, оказывается, быстро выучили казахский язык. 5) Мурат, оказывается, умывался в холодной
воде. 6) Ты, оказывается, плохо подготовился к занятиям. 7) В прошлый раз мы, оказывается,
победили их в футбол. 8) Что Сабит сказал учителю вчера? 9) Марал и Жомарт, оказывается,
поженились прошлой осенью. 10) В прошлом году мой друг, оказывается, ездил в Италию.
11) Мы, оказывается, опоздали в гости. 12) Они, оказывается, закончили работу вовремя.
Скрыть ответы
№4 (25-жаттығу, 395-бет)
Мына сөйлемдерді бұрынғы өткен шақтың екі формасына қойыңыз. (Поставьте эти предложения в две формы прошедшего времени).
Үлгі: Мына бөлмеде апам отырды. - Мына бөлмеде апам отырған. Мына бөлмеде апам отырыпты.
1) Мына бөлмеде апам отырды. 2) Әмина дүкенге жаяу барды. 3) Студенттер оқуды қызығып
оқыды. 4) Ермек сурет салды. 5) Біз кітапханадан келдік. 6) Балалар үйдің артында ойнады.
7) Ерлан емханада емделді. 8) Сенің атаң ауылдан ет әкелді. 9) Әсел Әл-Фараби университетін
бітірді. 10) Қар жауды. 11) Мұражайда көп экспонат көрдік. 12) Емтиханға жақсы дайындалдық.
13) Мен Алматыда тұрдым. 14) Атам кітап жазды. 15) Жанар диванда ұйықтады. 16) Менің
қарындасым дәрігер болды. 17) Сендер биледіңдер. 18) Жүніс базарда саудаласты.
1) Мына бөлмеде апам отырды. Мына бөлмеде апам отырған. Мына бөлмеде апам
отырыпты. 2) Әмина дүкенге жаяу барды. Әмина дүкенге жаяу барған. Әмина дүкенге
жаяу барыпты. 3) Студенттер оқуды қызығып оқыды. Студенттер оқуды қызығып оқыған.
Студенттер оқуды қызығып оқыпты. 4) Ермек сурет салды. Ермек сурет салған. Ермек
сурет салыпты. 5) Біз кітапханадан келдік. Біз кітапханадан келгенбіз. Біз кітапханадан келіппіз.
6) Балалар үйдің артында ойнады. Балалар үйдің артында ойнаған. Балалар үйдің артында
ойнапты. 7) Ерлан емханада емделді. Ерлан емханада емделген. Ерлан емханада емделіпті.
8) Сенің атаң ауылдан ет әкелді. Сенің атаң ауылдан ет әкелген. Сенің атаң ауылдан ет әкеліпті.
9) Әсел Әл-Фараби университетін бітірді. Әсел Әл-Фараби университетін бітірген. Әсел
Әл-Фараби университетін бітіріпті. 10) Қар жауды. Қар жауған. Қар жауыпты. 11) Мұражайда
көп экспонат көрдік. Мұражайда көп экспонат көргенбіз. Мұражайда көп экспонат көріппіз.
12) Емтиханға жақсы дайындалдық. Емтиханға жақсы дайындалғанбыз. Емтиханға жақсы
дайындалыппыз. 13) Мен Алматыда тұрдым. Мен Алматыда тұрғанмын. Мен Алматыда
тұрыппын. 14) Атам кітап жазды. Атам кітап жазған. Атам кітап жазыпты. 15) Жанар диванда
ұйықтады. Жанар диванда ұйықтаған. Жанар диванда ұйықтапты. 16) Менің қарындасым дәрігер
болды. Менің қарындасым дәрігер болған. Менің қарындасым дәрігер болыпты. 17) Сендер
биледіңдер. Сендер билегенсіңдер. Сендер билепсіңдер. 18) Жүніс базарда саудаласты.
Жүніс базарда саудаласқан. Жүніс базарда саудаласыпты.
---
1) В этой комнате сидела моя тётя. 2) Амина ходила пешком в магазин. 3) Студенты учились
с интересом. 4) Ермек рисовал. 5) Мы пришли из библиотеки. 6) Дети играли за домом.
7) Ерлан лечился в поликлинике. 8) Твой дедушка привёз мясо из аула. 9) Асель окончила
университет имени Аль-Фараби. 10) Шел снег. 11) Мы увидели много экспонатов в музее.
12) Мы хорошо подготовились к экзамену. 13) Я жил в Алматы. 14) Мой дедушка написал
книгу. 15) Жанар спала на диване. 16) Моя сестра была врачом. 17) Вы танцевали.
18) Жунус торговал на рынке.
Скрыть ответы
№5 (27-жаттығу, 396-бет)
Мына сөйлемдерді болымсыз түріне айналдырыңыз. (Переведите эти предложения в отрицательную форму).
1) Мұғалім сабаққа келіпті. 2) Берік өткен айда үйленіпті. 3) Сен жазда Ұлыбританияға
барыпсың. 4) Біз мейрамханада тамақтаныппыз. 5) Сіз үйден екіде шығыпсыз.
6) Сіз кітапты бітіріпсіз. 7) Жұмыс жексенбіде аяқталыпты. 8) Сендер оқуды жақсы
оқыпсыңдар. 9) Сен алтыда үйге келіпсің. 10) Студенттер осы жаттығуды оңай
орындапты. 11) Сіздер Медеуде коньки теуіпсіздер. 12) Мектепте нашар оқыпты.
1) Мұғалім сабаққа келмепті. 2) Берік өткен айда үйленбепті. 3) Сен жазда Ұлыбританияға
бармапсың. 4) Біз мейрамханада тамақтанбаппыз. 5) Сіз үйден екіде шықпапсыз.
6) Сіз кітапты бітірмепсіз. 7) Жұмыс жексенбіде аяқталмапты. 8) Сендер оқуды жақсы
оқымапсыңдар. 9) Сен алтыда үйге келмепсің. 10) Студенттер осы жаттығуды оңай
орындамапты. 11) Сіздер Медеуде коньки теппепсіздер. 12) Мектепте нашар оқымапты.
---
1) Учитель, оказывается, не приходил на урок. 2) Берик, оказывается, в прошлом месяце
не женился. 3) Ты, оказывается, летом не ездил в Великобританию. 4) Мы, оказывается,
не обедали в ресторане. 5) Вы, оказывается, не вышли из дома в два часа. 6) Вы, оказывается,
не закончили (читать) книгу. 7) Работа, оказывается, не была закончена в воскресенье.
8) Вы не учились хорошо, оказывается. 9) Ты, оказывается, не пришёл домой в шесть.
10) Ученики, оказывается, не выполнили легко это упражнение. 11) Вы, оказывается,
не катались на коньках на Медеу. 12) Они, оказывается, не учились в школе плохо.
Скрыть ответы
№6 (28-жаттығу, 396-бет)
Қазақ тіліне аударыңыз. (Переведите на казахский язык).
1) Я, оказывается, не был на Чимбулаке. 2) Мы, оказывается, не спали до трех часов ночи.
3) Вы, оказывается, не попрощались с учителем. 4) Мы, оказывается, не выучили урок.
5) Ты, оказывается, не выступал на собрании. 6) Марал, оказывается, не пошла в гости.
7) Вы, оказывается, не шили красивое платье. 8) Мадина, оказывается, не приготовила ужин.
9) Мы, оказывается, не смотрели вчера телевизор. 10) Я, оказывается, не прочла эту книгу.
11) Они, оказывается, ничего не нашли. 12) Сауле, оказывается, не жила здесь.
1) Мен Шымбұлақта болмаппын. 2) Біз түнгі үшке дейін ұйықтамаппыз.
3) Сендер мұғаліммен қоштаспапсыңдар. 4) Біз сабағымызды оқымаппыз.
5) Сен жиналыста сөйлемепсің. 6) Марал қонаққа бармапты.
7) Сіз әдемі көйлек тікпепсіз. 8) Мадина кешкі ас әзірлемепті.
9) Біз кеше теледидар көрмеппіз. 10) Мен бұл кітапты бітірмеппін.
11) Олар ештеңе таппапты. 12) Сәуле бұл жерде тұрмапты.
Скрыть ответы
№7 (13-жаттығу, 467-бет)
Мына сөйлемдерді өткен шақтың барлық түрлеріне қойып жазыңыз. (Напишите эти предложения во всех формах прошедшего времени).
Үлгі: Әл-Фараби орта ғасырда дүниеге келді. - Әл-Фараби орта ғасырда дүниеге келген. Әл-Фараби орта ғасырда дүниеге келіпті.
1) Әл-Фараби орта ғасырда дүниеге келді. 2) Әл-Фарабидің балалық шағы Арыс, Сырдария
бойында өтті. 3) Ол бай кітапханадағы қолжазбаларды оқып меңгерді. 4) Ол Бағдад
қаласына білімін жетілдіру үшін келді. 5) Әл-Фараби 150-ден астам құнды-құнды еңбектер
жазды. 6) Ұлы ғұлама математика мәселелерімен де айналысты. 7) Ол математиканы шебер
пайдаланудың үлгісін көрсетті. 8) Әл-Фараби домбыра, қобыз секілді аспап түрлерін жасады.
9) Ол туған Отанын жақсы көрді.
1) Әл-Фараби орта ғасырда дүниеге келді. Әл-Фараби орта ғасырда дүниеге келген.
Әл-Фараби орта ғасырда дүниеге келіпті.2) Әл-Фарабидің балалық шағы Арыс, Сырдария
бойында өтті. Әл-Фарабидің балалық шағы Арыс, Сырдария бойында өткен. Әл-Фарабидің
балалық шағы Арыс, Сырдария бойында өтіпті. 3) Ол бай кітапханадағы қолжазбаларды
оқып меңгерді. Ол бай кітапханадағы қолжазбаларды оқып меңгерген. Ол бай кітапханадағы
қолжазбаларды оқып меңгеріпті. 4) Ол Бағдад қаласына білімін жетілдіру үшін келді.
Ол Бағдад қаласына білімін жетілдіру үшін келген. Ол Бағдад қаласына білімін жетілдіру
үшін келіпті. 5) Әл-Фараби 150-ден астам құнды-құнды еңбектер жазды. Әл-Фараби
150-ден астам құнды-құнды еңбектер жазған. Әл-Фараби 150-ден астам құнды-құнды
еңбектер жазыпты. 6) Ұлы ғұлама математика мәселелерімен де айналысты. Ұлы ғұлама
математика мәселелерімен де айналысқан. Ұлы ғұлама математика мәселелерімен де
айналысыпты. 7) Ол математиканы шебер пайдаланудың үлгісін көрсетті. Ол математиканы
шебер пайдаланудың үлгісін көрсеткен. Ол математиканы шебер пайдаланудың үлгісін
көрсетіпті. 8) Әл-Фараби домбыра, қобыз секілді аспап түрлерін жасады. Әл-Фараби домбыра,
қобыз секілді аспап түрлерін жасаған. Әл-Фараби домбыра, қобыз секілді аспап түрлерін
жасапты. 9) Ол туған Отанын жақсы көрді. Ол туған Отанын жақсы көрген. Ол туған
Отанын жақсы көріпті.
---
1) Аль-Фараби родился в средние века. 2) Детство Аль-Фараби прошло на междуречье
Арыси и Сырдарьи. 3) Он изучал рукописи в богатой библиотеке. 4) Он приехал в Багдад,
чтобы усовершенствовать свои знания. 5) Аль-Фараби написал более 150 ценных трудов.
6) Великий учёный также занимался вопросами математики. 7) Он показал пример умелого
использования математики. 8) Аль-Фараби создавал такие инструменты, как домбра и
кобыз. 9) Он любил свою родину.
Скрыть ответы
Скачать формы для заполнения и правильные ответы в одном файле (doc)
© Татьяна Валяева, 2007–2025
|
