Қаз   Qaz	Упражнения К теме:  Давнопрошедшее очевидное время глагола
Автор: Татьяна Валяева

№1 С глаголами
алу, жабу, жүзу, ойнау, шығу, тексеру, жету, үйрену, жаю, ренжу, көру, кешігу, қуану, сызу, жеу, күту

составьте таблицу:

№2 Образуйте утвердительную и две отрицательные формы давнопрошедшего очевидного времени.
Мен демалғанмын. Мен демалмағанмын. Мен демалған жоқпын.
1) Мен (демалу). 2) Ол (келу). 3) Сіз (байқау). 4) Сен (беру). 5) Сіз (сату). 6) Олар (табу).
7) Сен (қабылдау). 8) Сендер (есту). 9) Біз (оқу). 10) Мен (жуу). 11) Сіздер (сену). 12) Ол (қою).

№3 Переведите на казахский язык.
1) Летом я был в Астане. 2) Вы сдали отчёт вовремя. 3) Мы Камала не пригласили.
4) Ты об этом говорил. 5) Он вчера сдал экзамен. 6) Вы катались на лыжах в горах.
7) Я выполнил это упражнение. 8) Ты ходил в магазин? 9) Айжан вышла замуж?
10) Вы отдыхали в Египте? 11) Мы ему помогли. 12) Ты так не говорил.

№4 (12-жаттығу, 379-бет)
Көп нүктенің орнына керекті етістікті қойып жазыңыз. (Вставьте нужный глагол вместо многоточия).
1) Менің әкем өткен аптада демалысқа ... . 2) Сәбит кеше мұғалімге ... .
3) Сіздер кеше адасып, үйімді көп ... . 4) Біз қазақ тілін мектепте ... .
5) Біз Италияға ұшақпен ... . 6) Сен сабаққа жаңа костюм ... . 7) Берік таңертең
дене шынықтыру жаттығуларын ... . 8) Менің інім былтыр университетті ... .
9) Біз өткен жексенбіде қонақ ... . 10) Былтыр сен оқуға ... .
11) Айжан өткен жазда жұмысқа ... . 12) Олар демалыс күндерін Медеуде ... .

Керекті етістіктер (необходимые глаголы): өткізу, бітіру, кию, орналасу,
оқу, орындау, ұшу, іздеу, шақыру, түсу, шығу, көмектесу.

№5 (13-жаттығу, 379-бет)
Мына сөйлемдерді бұрынғы өткен шаққа айналдырыңыз (Преобразуйте эти предложения в давнопрошедшее время).
Үлгі: Біз мына үйде тұрдық. - Біз мына үйде тұрғанбыз.
1) Біз мына үйде тұрдық. 2) Ксения сауда орталығынан керемет көйлек сатып алды.
3) Біздің пәтерімізде бұрын екі бөлме болды. 4) Менің қарындасым ауылға хат жіберді.
5) Біз таңертең дене шынықтыру жаттығуларын орындадық. 6) Ауылда егіншілер егін екті.
7) Дана кітапханада жұмыс істеді. 8) Сенің отбасың Астанаға көшті. 9) Сауда үйінен мата
алдым. 10) Кешке Әуезов атындағы театрға бардық. 11) Сіз сағат алтыда тұрдыңыз.
12) Студенттер мына жаттығуды орындап болды. 13) Жанат медициналық академияда
оқыды. 14) Дәрігер ауру адамды тексерді. 15) Біз базардан көкөніс пен жеміс-жидек алдық.

№6 (23-жаттығу, 383-бет)
Мына сөйлемдерді өткен шақтың екі түріне қойып аударыңыз. (Переведите эти предложения, используя два вида прошедшего времени).
Үлгі: Сен жазда ауылға сапар шегесің. – Сен жазда ауылға сапар шектің. Сен жазда ауылға сапар шеккенсің.
1) Сен жазда ауылға сапар шегесің. 2) Мен Қарағандыда боламын. 3) Мен кассадан
билет сатып аламын. 4) Ләззәт купелі вагонға отырады. 5) Пойыз бірінші жолдан жүреді.
6) Жолсерік газет-журнал, төсек-орын және шай береді. 7) Әйгерім Мәскеуге үш тәулік
жүреді. 8) Сіз төменгі орынға орналасасыз. 9) Мен жоғарғы орынды ұнатамын.
10) Перронда жолаушылар, жүк көтерушілер жүгіріп жүр. 11) Ата-анама пойызға
билет сатып ала алмаймын. 12) Мен анықтама бюросында тұрмын.