Казахский язык
Главная
Существительные
Послелоги
Прилагательные
Числительные
Местоимения
Наречия, Союзы
Личные окончания
Глаголы
Вспомогательные глаголы
Причастия
 Деепричастия
Конструкции
Предложения
  Проверь себя!
  Упражнения
   Грамматика детям
  Удивительный мир
Видеокурс
   Разговорник
Фразеологизмы
   Книга для чтения
С казахским не шутят?
Рассказы
Сказки
Песни
Полезное
Словарь
Ссылки
Автор
Учебники
Кудайбергенова
1 класс
2 класс
3 класс
4 класс
Досмамбетова
2 класс
3 класс
4 класс
       Словарь в картинках
Разноцветные слова
    1    
    2    
    3    
    4    
    5    
    6    
    7    
    8    
    9    
    10    
   Стихи детям
    1    
    2    
Адаптивные стихи
Мультфильмы
Аю мен маса
Қу қой
Қой мен серке
Животные
Африкалық піл
Аллигатор
Көгілдір акула
Көк кит
Арыстан
 Қаз 
 

Аллигатор

Аллигатор


      Аллигатор – бауырымен жорғалаушылар класына жататын қолтырауын. «Аллигатор» деген сөз испан тілінен енген, «ел лагарто», яғни «кесіртке» деген мағына береді.
      Басқа қолтырауындар отряды өкілдерінен басының жалпақтығы және көзінің жоғары орналасқандығымен ерекшеленеді.
      Денесінің ұзындығы – 1,5 - 6,3 метр, салмағы 85 келіге дейін жетеді.
      Аллигатордың терісі өте қалың және қатты болады.
      Аллигаторлар түнде белсендірек тіршілік етеді, азығын көбіне түнде аулайды. Ересек аллигаторлар балық, құс, тасбақа, түрлі бауырымен жорғалаушылар және сүтқоректілерді аулайды. Жемтігін тірідей жұтады.
      Аллигатордың үшбұрышты тістері қорегін аулауға ыңғайлы, бірақ оны бөлшектеуге шамасы жетпейді. Аллигаторлардың 80 тісі болады, түсіп қалған тістің орнына жаңадан тіс өсіп шығады.
      Ірі аллигаторлардың көздері – қызыл, кейбірінен жасыл сәуле шашып тұрады. Осы белгілері арқылы аллигаторларды қараңғыда да байқауға болады.
      Аллигатор ең көп мекендейтін жер – АҚШ-тың Флорида мен Луизиана штаттары. Сонымен қатар олар Қытайдың тұщы су айдындарында тіршілік етеді.
      Аллигаторлардың төрт аяғы болады. Суда өте жақсы жүзеді, құйрығының көмегімен бұрылады. Аяқтарындағы саусақтарының арасында жүзу жарғағы бола ды, тарлау жерде жарғақты аяқтарын іске қосады.
      Аллигаторлар тұщы сулы тоғандарды, көлдерді, батпақты жерлер мен қамыс қалың өскен суларды мекен етеді.
      Аллигаторлар көбінесе жеке-дара жүреді. Табиғатта 30 – 35 жыл өмір сүреді. Қолға үйретілгендері 50 жасқа дейін жасайды.
      Басқа да көптеген бауырымен жорғалаушылар тәрізді аллигаторлар да табанымен жүреді. Құрғақ жерде жылдамырақ жүгіреді, бірақ алысқа ұзап кете алмайды.
      Бағалы терісі үшін ауланады.
      Ауа райының салқын кезінде аллигаторлардың тамаққа тәбеті нашарлай бастайды. Ауа температурасы 23°С-қа төмендегенде тамақ жеуді мүлде тоқтатады.
      Аллигатор құрбанын күтіп, қимылдамай ұзақ жатады. Жақын келгенде күтпеген жерден бас салады.


Текст на казахском языке взят из:
Жануарлар. - Алматы: «Аруна» баспасы.- 208 бет. – Сер.: «1100 қызықты деректер». Ағылшын тілінен аударған. Ү. Кеңесбаева.
Перевод на русский: Татьяна Валяева



© Татьяна Валяева,  2007–2024
 <<  Африкалық піл Вернуться к началу Көгілдір акула  >> 

Главная             Цвета текста на сайте             Телеграм-канал «Изучаем казахский...»             kaz-tili@yandex.kz             Гостевая книга


Авторский сайт Татьяны Валяевой