|
Өрмекші, құмырсқа, қарлығаш
|
|
Автор: Ыбырай Алтынсарин
|
Атасы он жасар ұл баласымен далада келе жатып, баласынан сұрады:
– Анау өрмекшіні көремісің, не істеп жүр?
– Көремін, өрмек тоқып жүр.
– Анау құмырсқаны көремісің?
– Көремін, аузында бір нанның уалшығы бар, жүгіріп кетіп барады.
– Жоғары қара, аспанда не көрінеді?
– Жоғарыда қарлығаш ұшып жүр, аузында кесе тістеген шөбі бар.
Сонда атасы айтты:
– Олай болса, шырағым, ол кішкентай жәндіктер саған үлгі. Өрмекші маса, шыбынға тұзақ құрып жүр, ұстап алған соң, өзіне азық етуге. Құмырсқа бала-шағаларына тамақ аулап, бір нанның уалшығын тапқан соң өзі жемей, аузына тістеп, қуанғаннан үйіне жүгіріп қайтып барады. Қарлығаш балапандарына ұя істеуге шөп жиып жүр. Жұмыссыз жүрген бір жан жоқ. Сені де Құдай-Тағала босқа жүруге жаратпаған, жұмыс істеуге әдеттену керек, – деді.
Паук, муравей и ласточка
Отец и его десятилетний сын шли по полю. Отец опросил сына:
– Видишь, вон ползёт паук. Что он делает?
– Он плетёт свою паутину.
– А вон муравей, видишь?
– Вижу, он бежит с крошкой во рту.
– Посмотри вверх, кого вверху ты видишь?
– Вверху летит ласточка и в клюве держит травку. Тогда отец говорит сыну:
– Вот так, милый мой! Эти маленькие существа могут служить для тебя примером. Паук расставляет паутину, ловит в неё комаров и мух и употребляет их в пищу. Муравей бегает и ищет пищу для своих детей. Найдя крошку, он не съест её, а с радостью бежит с ней домой. Ласточка, чтобы устроить гнездо для своих птенцов, собирает травку.
Нет ни одной живой души, которая не трудилась бы, а ты создан богом не для того, чтобы бездельничать. Нужно привыкать к труду.
Перевод на русский: Н. Кальменов. «И. Алтынсарин. Собрание сочинений в трёх томах». Алма-Ата, 1975 г.
Скрыть текст
© Татьяна Валяева, 20072024
|