|
Айуанның естісі көп, бірақ адамдай толық ақылы жоқ
|
|
Автор: Ыбырай Алтынсарин
|
Ит адамға шын дос жануар. Дүние жүзінде иттің неше атасының ұлы бар: біреуі қора, біреуі үй күзетеді, біреуі малшы орнына мал бағады, біреуі аң, құс алып береді, біреулері, тіпті, ат орнына жегіліп те жүріледі. Бұлардың бәрін де екінші кітапта уақытымен айтармыз.
Англия жұртының ең үлкен Лондон дейтін қаласында өрт болған уақытта, жанып жатқан үйдің ішінде қалған балаларды алып шығуға үйретілген иттер бар.
Соның біреуі Боб деген ит он екі баланы өрттен алып шығыпты.
Бір күні бір үй жанып, өрт сөндіргіш адамдар келген уақытта, бір қатын жылап тұрды, балам жанып жатқан үйде қалды деп. Өртшілер әлгі Бобты жіберді: Боб баспалдақпен үйге кіріп, түтін ішінде жоқ боп кетіп, біраздан соң баланы көйлегінен тістеп қана алып келді. Шешесі қуанып баласын алды, өртшілер иттің өрт шалған жері жоқ па деп қарап тұрғанда, Боб өршеленіп жанған үйге қарай тағы ұмтыла беріпті.
Өртшілер ойлады шамасы үйде тағы бір бала бар шығар деп; сонымен Бобты және қоя берді. Біраздан соң Боб, ауызында бір тістегені бар, үйден жүгіріп шыға келді. Қараса, әкелгені бір үлкен қуыршақ екен.
Животные бывают смышлёные, но не обладают человеческим умом
Собака – верный друг человека. На свете много существует пород собак. Одни из них стерегут двор, другие – дом, третьи – как пастухи, охраняют овец, четвёртые – приносят убитую дичь. Есть и такие собаки, которые бегают в упряжке вместо лошадей. Обо всех этих собаках мы расскажем в другой раз, во второй книге.
В большом городе Англии – Лондоне – есть такие собаки, которые обучены вытаскивать во время пожаров из горящих домов оставшихся там детей.
Одна из таких собак, которую звали Боб, вытащила из огня двенадцать детей.
Однажды загорелся дом, и когда приехали пожарные, то увидели женщину, которая, рыдая, говорила, что у неё остался в горящем доме ребёнок. Пожарники послали Боба. Боб, поднявшись по лестнице в горящий дом, скрылся в дыму. Прошло немного времени, и он вынес ребёнка, которого осторожно держал в зубах за рубашку. Мать с радостью взяла ребёнка. Когда пожарники осматривали Боба, нет ли у него ожогов, он продолжал рваться обратно в дом.
Пожарники подумали, что в доме, должно быть, остался ещё ребёнок, и отпустили Боба. Вскоре Боб выбежал из дома, держа что-то в зубах. Когда посмотрели, то оказалось, что это была большая кукла.
Перевод на русский: Н. Кальменов. «И. Алтынсарин. Собрание сочинений в трёх томах». Алма-Ата, 1975 г.
Скрыть текст
© Татьяна Валяева, 20072024
|