|
Әке мен бала
|
|
Автор: Ыбырай Алтынсарин
|
Бір адам он жасар баласын ертіп, егіннен жаяу келе жатса, жолда қалған аттың бір ескі тағасын көріп, баласына айтты:
– Анау тағаны, балам, ала жүр, – деп.
Бала әкесіне:
– Сынып қалған ескі тағаны алып неғылайын, – деді.
Әкесі үндемеді, тағаны өзі иіліп алды да, жүре берді.
Қаланың шетінде темірші ұсталар бар екен, соған жеткен соң, әкесі қайырылып, манағы тағаны соларға үш тиынға сатты.
Одан біраз жер өткен соң, шие сатып отырғандардан ол үш тиынға бірталай шие сатып алды.
Сонымен, шиені орамалына түйіп, шетінен өзі бірем - бірем алып жеп, баласына қарамай, аяңдап жүре берді. Біраз жер өткен соң, әкесінің қолынан бір шие жерге түседі. Артында келе жатқан бала да тым - ақ қызығып келеді екен, жерге түскен шиені жалма-жан жерден алып, аузына салды.
Бітегенеден соң және бір шие, онан біраз өткен соң және бір шие, сонымен әр жерде бір әкесінің қолынан түскен шиені он шақты рет иіліп, жерден алып жеді. Ең соңында әкесі тоқтап тұрып айтты:
– Көрдің бе, мана тағаны жамансынып жерден бір ғана иіліп көтеріп алуға еріндің, енді сол тағаға алған шиенің жерге түскенін аламын деп бір еңкеюдің орнына он еңкейдің. Мұнан былай есінде болсын: аз жұмысты қиынсынсаң – көп жұмысқа тап боласың, азға қанағат ете білмесең – көптен де құр боласың, – деді.
Отец и сын
Отец, возвращаясь с десятилетним сыном с поля, увидел на дороге старую подковку и сказал сыну:
– Подними эту подковку.
– Зачем мне нужна старая, сломанная подкова? – ответил сын.
Отец ничего ему на это не сказал и, подняв подкову, пошёл дальше.
Когда они дошли до окраины города, где работали кузнецы, отец продал эту подкову за три копейки.
Пройдя ещё немного, они увидели торговцев, которые продавали вишни. Отец на те три копейки, что он выручил за подкову, купил у них много вишен, завернул их в платок, а затем, не оглядываясь на сына, продолжал свой путь, изредка съедая по одной вишенке. Сын шел позади и смотрел с жадностью на вишни. Когда они прошли немного, из рук отца выпала одна вишня. Сын быстро нагнулся, поднял её и съел.
Спустя некоторое время отец уронил ещё одну вишню, а затем другую и стал так ронять по одной вишне, продолжая свой путь.
Сын не менее десяти раз нагибался, поднимал и ел оброненные вишни. Наконец, отец остановился и, отдавая сыну платок с вишнями, сказал:
– Вот видишь, ты поленился один раз нагнуться, чтобы поднять старую подкову, а после ты нагибался десять раз, чтобы поднимать те самые вишни, которые были куплены за эту подкову. Впредь помни и не забывай, если будешь считать легкий труд тяжёлым, то встретишься с более тяжёлой работой; если не будешь доволен малым, то лишишься большого.
Перевод на русский: Н. Кальменов. «И. Алтынсарин. Собрание сочинений в трёх томах». Алма-Ата, 1975 г.
Скрыть текст
© Татьяна Валяева, 20072024
|