|
Білгеннің пайдасы
|
|
Автор: Ыбырай Алтынсарин
|
Бір қарт ұста күні-түні тынбай іс соғып отырады екен. Оған көрші, заманындағы бір зор бай, Броун дегеннің баласы ойнап жүріп қызыққа күнде ұстаға келіп, іс соққанына қарап тұрады екен.
Бір күні ұста мырзаға айтты:
– Төрем, қарап тұрғанша, тым болмаса, шеге соғуды үйренсейші, кім біледі, бір күндерде сол өнердің де керегі болар.
Бала нем кетеді деп, күнде мазаққа шеге соғып жүріп, бірнеше күнде жақсы соғуға үйреніпті.
Мұнан соң бірнеше жылдар өткен соң, жұртында қатты жаугершілік басталып, Броунның мал-жаны таланып бітіп, өзі қатын, баласымен қашып шығыпты.
Сонымен, ішерге-жеуге, киюге де кем-тар соғып, бір қалада жүрген уақытта, қаланың әкімі бұйрық шашты:
Әскерге көп етік керек, жақын жердегі қалалардың сататын мығы таусылды, мық даярласын, – деп. Сонда манағы мырзаның мазаққа үйренген өнері есіне түсіп, патшалық етікшілерге хабар салды:
– Егер көп мық-шеге керек болса, мен бөдіретін аламын, – деп.
Етікшілер істеген мығын көріп ұнатқан соң, әскердің етігіне мық істеудің міндетін алып, көп мал тауып, ақыр өміріне дейін кемдік көрмей өтіпті.
Польза знания
Один старый кузнец работал день и ночь, не отдыхая. По соседству с ним проживал богач Браун, сын которого, играя, ради забавы каждый день заходил к кузнецу и смотрел, как тот кует железо.
Однажды кузнец говорит барчуку:
– Сударь, чем глядеть, лучше бы ты научился гвозди ковать. Кто знает, быть может, когда-нибудь тебе понадобится знание и этого ремесла.
Мальчик от нечего делать каждый день, ради забавы, стал ковать гвозди и через некоторое время хорошо научился выковывать их.
Спустя много лет на страну напали враги. Все имущество Брауна было разграблено, и ему пришлось бежать с женой и детьми.
В то время, когда они бродили в одном городе, испытывая недостаток в пище и одежде, городской голова издал приказ о том, что войску требуется много сапог, а в ближайших городах иссякли запасы сапожных гвоздей, поэтому предлагалось ковать их. Тогда Браун, выучившийся, будучи мальчиком, ковать гвозди, объявил государственным сапожным мастерским:
– Если требуются в большом количестве сапожные гвозди, то я возьму подряд на изготовление их.
Когда же сапожники посмотрели изготовленные Брауном гвозди, то они им понравились. И Браун, взяв подряд, заработал много денег и до конца дней своих прожил, говорят, ни в чём не нуждаясь.
Перевод на русский: Н. Кальменов. «И. Алтынсарин. Собрание сочинений в трёх томах». Алма-Ата, 1975 г.
Скрыть текст
© Татьяна Валяева, 20072024
|