Казахский язык
Главная
Существительные
Послелоги
Прилагательные
Числительные
Местоимения
Наречия, Союзы
Личные окончания
Глаголы
Вспомогательные глаголы
Причастия
 Деепричастия
Конструкции
Предложения
  Проверь себя!
  Упражнения
   Грамматика детям
  Удивительный мир
Видеокурс
   Разговорник
Фразеологизмы
   Книга для чтения
С казахским не шутят?
Рассказы
Сказки
Песни
Полезное
Словарь
Ссылки
Автор
Суперлёг. чтение
  1. 1  
  2. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  1. 4  
  1. 5  

Каталог тем
Лёг.истор.
  1. 1  
  1. 2  
  1. 3  
  1. 4  
  1. 5  
  1. 6  
  1. 7  
 Истории о детях
  1. 1  
  2. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  1. 4  
  2. 4  
  1. 5  
  2. 5  
  2. 6  
  2. 7  
 Занимательное чтение
  1. 1  
  2. 1  
  3. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  3. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  3. 3  
  1. 4  
  2. 4  
  3. 4  
  1. 5  
  2. 5  
  3. 5  
 Казахский по уровням
  1. 1  
  2. 1  
  3. 1  
  4. 1  
  5. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  3. 2  
  4. 2  
  5. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  3. 3  
  4. 3  
  5. 3  
  1. 4  
  2. 4  
  3. 4  
  4. 4  
  5. 4  
  1. 5  
  2. 5  
  3. 5  
  4. 5  
  5. 5  
  2. 6  
  3. 6  
 Лёгкое чтение
  1. 1  
  2. 1  
  3. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  3. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  3. 3  
  1. 4  
  2. 4  
  1. 5  
  2. 5  
 Короткие истории
  1. 1  
  2. 1  
  3. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  3. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  3. 3  
  1. 4  
  2. 4  
  1. 5  
  2. 5  
 Кирил/Latyn 

Лёгкие истории (Easy Stories)

Страница 4
Грамматика казахского языка. Просто о сложном

Автор идеи, составитель и переводчик текстов
с английского языка на русский: Андрей Краснов

      61. Раушангүлдер ханшайымы
      Ол жарыста жеңіп шықты. Ол раушангүл ханшайымы атағын жеңіп алды. Раушангүлдер шеруінде жаңа ханшайым болып, өзін бақытты сезінді. Ол жаңа жылға арналған шеруге қатысатын болғандықтан, қатты толқып жүрді. Оны теледидардан көрсететін болады. Миллиондаған адамдар көреді. Ол Пасаденадағы тротуарда адамдарға қолын бұлғап өтеді. Пасадена – Раушангүлдер шеруінің отаны. Жыл сайын бұл шеруге 50- ден астам платформа қатысады. Барлық платформалар өте әдемі безендірілген. Олар көптеген әдемі гүлдерге боялған. Ол ең әдемі платформада тұрып, жиналған қауымды қарсы алатын болады. Оның ата-анасы мен достары ол үшін өте қуанышты.

      61. Rauşangülder hanşaiymy
      Ol jarysta jeñıp şyqty. Ol rauşangül hanşaiymy atağyn jeñıp aldy. Rauşangülder şeruınde jaña hanşaiym bolyp, özın baqytty sezındı. Ol jaña jylğa arnalğan şeruge qatysatyn bolğandyqtan, qatty tolqyp jürdı. Ony teledidardan körsetetın bolady. Milliondağan adamdar köredı. Ol Pasadenadağy trotuarda adamdarğa qolyn būlğap ötedı. Pasadena – Rauşangülder şeruınıñ otany. Jyl saiyn būl şeruge 50- den astam platforma qatysady. Barlyq platformalar öte ädemı bezendırılgen. Olar köptegen ädemı gülderge boialğan. Ol eñ ädemı platformada tūryp, jinalğan qauymdy qarsy alatyn bolady. Onyñ ata-anasy men dostary ol üşın öte quanyşty.
Скрыть текст
      62. Полицей тікұшағын атып түсірді
      Елде қылмыскерлер көп. Қылмыскерлер әр қалада, әр аймақта толып жатыр. Олар барлық заңдарды бұзады. Қылмыскерлер заңға бағынғысы келмейді. Мыңдаған заң бар, олар барлық заңды бұзады. Олар заңды бұзып, күлкіге айналдырады. Полицейлер қылмыскерлердің соңына түсіп, құрықтауға тырысады. Қылмыскерлер полицейлерге оқ атады. Олар полицейлерді өлтіруге тырысады. Өткен аптада олар полицей тікұшағын атып түсірді. Тікұшақ жерге құлап, жарылды. Қылмыскерлер тікұшақтың жанына жүгіріп келді. Тікұшақтың ішінде болған барлық полицейлер мерт болды. Қылмыскерлер мерт болған полицейлердің қару-жарақтарын ұрлап, қашып кетті. Олар күлді.

      62. Polisei tıkūşağyn atyp tüsırdı
      Elde qylmyskerler köp. Qylmyskerler är qalada, är aimaqta tolyp jatyr. Olar barlyq zañdardy būzady. Qylmyskerler zañğa bağynğysy kelmeidı. Myñdağan zañ bar, olar barlyq zañdy būzady. Olar zañdy būzyp, külkıge ainaldyrady. Poliseiler qylmyskerlerdıñ soñyna tüsıp, qūryqtauğa tyrysady. Qylmyskerler poliseilerge oq atady. Olar poliseilerdı öltıruge tyrysady. Ötken aptada olar polisei tıkūşağyn atyp tüsırdı. Tıkūşaq jerge qūlap, jaryldy. Qylmyskerler tıkūşaqtyñ janyna jügırıp keldı. Tıkūşaqtyñ ışınde bolğan barlyq poliseiler mert boldy. Qylmyskerler mert bolğan poliseilerdıñ qaru-jaraqtaryn ūrlap, qaşyp kettı. Olar küldı.
Скрыть текст
      63. Сегіз бала
      Бір әйел бір дегенде сегіз бала туды. Ол бірден атақты болып шыға келді. Бұған ешкім сенген жоқ. Бұл әлемдік рекорд болды. Бірден қалай сегіз бала тууға болады? Дәрігер оған арнайы дәрілер беріп отырды. Сол дәрілердің көмегімен сегіз бала тапты. Ол сегіз баланың анасы болғанына бақытты еді. "Мен жалғыз өскем" - деді ол тілшілерге. "Маған жалғыз болған ұнамайтын. Өскенде менің көп балам болады деп шештім. Енді міне, балаларым көп. Мен сондай бақыттымын. Сегіз баланы дүниеге әкелген менің жолым болды. Мен олардың бәрін жақсы көремін, олар да мені жақсы көретін болады».

      63. Segız bala
      Bır äiel bır degende segız bala tudy. Ol bırden ataqty bolyp şyğa keldı. Būğan eşkım sengen joq. Būl älemdık rekord boldy. Bırden qalai segız bala tuuğa bolady? Därıger oğan arnaiy därıler berıp otyrdy. Sol därılerdıñ kömegımen segız bala tapty. Ol segız balanyñ anasy bolğanyna baqytty edı. "Men jalğyz öskem" - dedı ol tılşılerge. "Mağan jalğyz bolğan ūnamaityn. Öskende menıñ köp balam bolady dep şeştım. Endı mıne, balalarym köp. Men sondai baqyttymyn. Segız balany düniege äkelgen menıñ jolym boldy. Men olardyñ bärın jaqsy köremın, olar da menı jaqsy köretın bolady».
Скрыть текст
      64. Қабырғадағы тесік
      Оның жуынатын бөлмесінің қабырғасында шеге қағылған. Ол шегені қабырғадан жұлып алды. Шеге үлкен болатын. Шегені жұлып алғанда, қабырғада үлкен тесік қалды. Ол бұл тесікті бітеп тастағысы келді. Ол Уал-Март дүкеніне барды. Уал-Март дүкендерінде барлық заттар бар. Уал-Март өте танымал дүкен. Ол сатушыдан : "Мен жуынатын бөлмедегі тесікті қалай бітесем болады?» - деп сұрады. Сатушы бұны оңай жасауға болатынын айтты. Бітеу оңай. "Тек мына тюбиктегі герметикті сатып алыңыз. Сосын осымен тесікті толтырыңыз", - деді сатушы. Ол тюбикті сатып алып, үйге кеді. Ол сонымен қабырғадағы тесікті толтырды. Герметик кебу үшін, оны түнге қалдырды. Келесі күні тесік тіпті болмағандай көрінді!

      64. Qabyrğadağy tesık
      Onyñ juynatyn bölmesınıñ qabyrğasynda şege qağylğan. Ol şegenı qabyrğadan jūlyp aldy. Şege ülken bolatyn. Şegenı jūlyp alğanda, qabyrğada ülken tesık qaldy. Ol būl tesıktı bıtep tastağysy keldı. Ol Ual-Mart dükenıne bardy. Ual-Mart dükenderınde barlyq zattar bar. Ual-Mart öte tanymal düken. Ol satuşydan : "Men juynatyn bölmedegı tesıktı qalai bıtesem bolady?» - dep sūrady. Satuşy būny oñai jasauğa bolatynyn aitty. Bıteu oñai. "Tek myna tübiktegı germetiktı satyp alyñyz. Sosyn osymen tesıktı toltyryñyz", - dedı satuşy. Ol tübiktı satyp alyp, üige kedı. Ol sonymen qabyrğadağy tesıktı toltyrdy. Germetik kebu üşın, ony tünge qaldyrdy. Kelesı künı tesık tıptı bolmağandai körındı!
Скрыть текст
      65. Жаңа шаштың түсі
      Сьюзанға өзінің шашының түсі ұнамайтын. Оның шашының түсі тұрақты емес. Бұрын олар тіпті қап-қара болатын. Ал қазір шаштары ағартып кетті. Оған ағарған шаш ұнамайтын. Бұл түс оның жасын үлкейтіп көрсетеді. Ол үлкен болып көрінгісі келмеді. Ол сұлулық салонына баруға жазылды. Бір апта өткен соң, ол сұлулық салонына барды. Шаштараз оның шашын бояп берді. Ол Сьюзанның шашына аздап күлгін түс қосты. Шаштараз бояп болған соң, Сьюзан шаштарын қарап шықты. Бұл түс оған ұнады. Ақ шаштар көрінбеді. Ол тек кішкене күлгін реңді қара шашты көрді. Күлгін түсті рең өте керемет көрінді. Сьюзан бұл түсті жігіті ұнатар деп ойлады.

      65. Jaña şaştyñ tüsı
      Süzanğa özınıñ şaşynyñ tüsı ūnamaityn. Onyñ şaşynyñ tüsı tūraqty emes. Būryn olar tıptı qap-qara bolatyn. Al qazır şaştary ağartyp kettı. Oğan ağarğan şaş ūnamaityn. Būl tüs onyñ jasyn ülkeitıp körsetedı. Ol ülken bolyp körıngısı kelmedı. Ol sūlulyq salonyna baruğa jazyldy. Bır apta ötken soñ, ol sūlulyq salonyna bardy. Şaştaraz onyñ şaşyn boiap berdı. Ol Süzannyñ şaşyna azdap külgın tüs qosty. Şaştaraz boiap bolğan soñ, Süzan şaştaryn qarap şyqty. Būl tüs oğan ūnady. Aq şaştar körınbedı. Ol tek kışkene külgın reñdı qara şaşty kördı. Külgın tüstı reñ öte keremet körındı. Süzan būl tüstı jıgıtı ūnatar dep oilady.
Скрыть текст
      66. Оның аяғы ауырып тұр
      Оның аяғына бірдеңе болды. Ол аяғын күйдіріп алғандай сезінді, бірақ бір жері ғана дызылдады. Ол мұның не екенін білмеді. Оның көлемі 10 тиындай болып көрінді. Ол аяғының сыртқы жағында болатын. Ол қол айнаны алып, кішкентай ісікті қолымен ұстап көрді. Ісік жұмсақ емес, қатты. Ісік кішкентай тас сияқты сезілді. Терінің астындағы тас сияқты ісік, оттай қыздырып жатты. Бұлай болуы дұрыс емес. Оның дәрігерге қаралуы керек.

      66. Onyñ aiağy auyryp tūr
      Onyñ aiağyna bırdeñe boldy. Ol aiağyn küidırıp alğandai sezındı, bıraq bır jerı ğana dyzyldady. Ol mūnyñ ne ekenın bılmedı. Onyñ kölemı 10 tiyndai bolyp körındı. Ol aiağynyñ syrtqy jağynda bolatyn. Ol qol ainany alyp, kışkentai ısıktı qolymen ūstap kördı. İsık jūmsaq emes, qatty. Isık kışkentai tas siaqty sezıldı. Terınıñ astyndağy tas siaqty ısık, ottai qyzdyryp jatty. Būlai boluy dūrys emes. Onyñ därıgerge qaraluy kerek.
Скрыть текст
      67. Көліктегі ұйқы
      Оның ақшасы аз еді. Далада суық болатын. Қыс мезгілі. Алайда қазір, ол далада емес, өз пəтерінде еді. Ол дəл осы сəтте өзін жақсы сезінді, себебі өз пəтерінде болатын. Бірақ келесі айда оны бір жайсыздық күтіп тұр. Келесі айда ол өз пəтерінде бола алмайды. Ол қазір жұмыста жоқ, сондықтан пəтер ақысын төлей алмады. Ол үй иесіне хабарласып, келесі айда пəтер ақысыз тұруға рұқсат беруін сұрады. Үй иесі оған пəтер ақыны төлей алмайтын жағдайда, пәтерді босатуын сұрады. Ол енді қайда барады? Оған машинасының ішінде ұйықтауға тура келеді. Бірақ қыста машина іші өте суық болады. Оның көңіл-күйі түсіп кетті.

      67. Kölıktegı ūiqy
      Onyñ aqşasy az edı. Dalada suyq bolatyn. Qys mezgılı. Alaida qazır, ol dalada emes, öz päterınde edı. Ol däl osy sätte özın jaqsy sezındı, sebebı öz päterınde bolatyn. Bıraq kelesı aida ony bır jaisyzdyq kütıp tūr. Kelesı aida ol öz päterınde bola almaidy. Ol qazır jūmysta joq, sondyqtan päter aqysyn tölei almady. Ol üi iesıne habarlasyp, kelesı aida päter aqysyz tūruğa rūqsat beruın sūrady. Üi iesı oğan päter aqyny tölei almaityn jağdaida, päterdı bosatuyn sūrady. Ol endı qaida barady? Oğan maşinasynyñ ışınde ūiyqtauğa tura keledı. Bıraq qysta maşina ışı öte suyq bolady. Onyñ köñıl-küiı tüsıp kettı.
Скрыть текст
      68. Балық аулауға кеттік
      Олар айлаққа кетіп, қайыққа отырды. Оларда балық аулауға арналған құралдардың бәрі бар еді. Олар балық аулағанды жақсы көретін. Кейде олар көп балық ұстайтын. Ал кейде екі балық қана ұстайтын. Кейде тіпті шабақ та түспейтін. Бірақ бірде-бір балық ұстай алмаса да, олар үшін бір ғанибет еді. Қайық айлақтан ұзап жүзіп кетіп, көлдің ортасына тоқтады. Бәрі қармақтарына құрттарын іліп жатты. Кейбіреулер қармақтың ілмегіне тірі құрттарды іліп жатты, ал енді біреулері өлі құрттарды іліп жатты. Тағы біреулері резеңке құрттар іліп қойып жатты. Бәрі қармақтарын суға лақтырды. Енді олар балықтардың құрттарды қапқанын күтті.

      68. Balyq aulauğa kettık
      Olar ailaqqa ketıp, qaiyqqa otyrdy. Olarda balyq aulauğa arnalğan qūraldardyñ bärı bar edı. Olar balyq aulağandy jaqsy köretın. Keide olar köp balyq ūstaityn. Al keide ekı balyq qana ūstaityn. Keide tıptı şabaq ta tüspeitın. Bıraq bırde-bır balyq ūstai almasa da, olar üşın bır ğanibet edı. Qaiyq ailaqtan ūzap jüzıp ketıp, köldıñ ortasyna toqtady. Bärı qarmaqtaryna qūrttaryn ılıp jatty. Keibıreuler qarmaqtyñ ılmegıne tırı qūrttardy ılıp jatty, al endı bıreulerı ölı qūrttardy ılıp jatty. Tağy bıreulerı rezeñke qūrttar ılıp qoiyp jatty. Bärı qarmaqtaryn suğa laqtyrdy. Endı olar balyqtardyñ qūrttardy qapqanyn küttı.
Скрыть текст
      69. Әдемі күртеше
      Оған өзінің жаңа күртешесі ұнайтын. Ол оның сүйікті күртешесі болатын. Күртешенің түсі қоңыр болатын. Салмағы да ұнайтын. Жеңіл де емес, ауыр да емес. Пішінін ұнататын. Күртешесі жақсы жарасатын. Ол күртешесін киіп көрді. Ол айнадағы күртешесіне қарады. Қандай әдемі күртеше! Ол дәрігердің қабылдауына барды. Кабинет жылы болды. Ол күртешесін шешіп, орындыққа қойды. Медбике оның есімін айтып шақырды. Ол тұрып, дәрігердің бөлмесіне кірді. Ол күртешесін орындықта қалдырғанын ұмытып кетті. Бірақ күртеше орындықта ұзақ жатқан жоқ. Біреу оны алып кетті.

      69. Ädemı kürteşe
      Oğan özınıñ jaña kürteşesı ūnaityn. Ol onyñ süiıktı kürteşesı bolatyn. Kürteşenıñ tüsı qoñyr bolatyn. Salmağy da ūnaityn. Jeñıl de emes, auyr da emes. Pışının ūnatatyn. Kürteşesı jaqsy jarasatyn. Ol kürteşesın kiıp kördı. Ol ainadağy kürteşesıne qarady. Qandai ädemı kürteşe! Ol därıgerdıñ qabyldauyna bardy. Kabinet jyly boldy. Ol kürteşesın şeşıp, oryndyqqa qoidy. Medbike onyñ esımın aityp şaqyrdy. Ol tūryp, därıgerdıñ bölmesıne kırdı. Ol kürteşesın oryndyqta qaldyrğanyn ūmytyp kettı. Bıraq kürteşe oryndyqta ūzaq jatqan joq. Bıreu ony alyp kettı.
Скрыть текст
      70. Әріптесі оған көмектеспеді
      Пэттидің компьютері сынып қалды. Оған көмек қажет болды. Ол өзінің әріптесінен көмек сұрады. Пэтти оған дәмді кешкі асқа апаратынын айтты. Кешкі ас қандай болады?'' - деп сұрады. Пэтти кешкі асқа қытай тағамдары болатынын айтты. Кешкі ас әріптесіне ұнады. Ол Пэттидің үйіне 7-де келетінін айтты. Жұмыстан кейін Пэтти үйіне барды. Ол кешкі асқа өте дәмді қытай тағамын дайындады. Әріптесі кешікті. Ол 7:30 да келмеді, қоңырау да шалмады. Пэтти өзі әріптесіне қоңырау шалды. Қоңырауға ешкім жауап берген жоқ. Тоғыз жарымда Пэтти ұйықтауға жатты. Телефон шырылдады. Ол оның әріптесі болатын. Пэтти телефонға жауап берген жоқ. Ертең басқа біреудің көмектесуін сұрайды.

      70. Ärıptesı oğan kömektespedı
      Pettidıñ kompüterı synyp qaldy. Oğan kömek qajet boldy. Ol özınıñ ärıptesınen kömek sūrady. Petti oğan dämdı keşkı asqa aparatynyn aitty. Keşkı as qandai bolady?'' - dep sūrady. Petti keşkı asqa qytai tağamdary bolatynyn aitty. Keşkı as ärıptesıne ūnady. Ol Pettidıñ üiıne 7-de keletının aitty. Jūmystan keiın Petti üiıne bardy. Ol keşkı asqa öte dämdı qytai tağamyn daiyndady. Ärıptesı keşıktı. Ol 7:30 da kelmedı, qoñyrau da şalmady. Petti özı ärıptesıne qoñyrau şaldy. Qoñyrauğa eşkım jauap bergen joq. Toğyz jarymda Petti ūiyqtauğa jatty. Telefon şyryldady. Ol onyñ ärıptesı bolatyn. Petti telefonğa jauap bergen joq. Erteñ basqa bıreudıñ kömektesuın sūraidy.
Скрыть текст
      71. Жағажайдағы ермек
      Оның іші пысты. Ол қандай да бір амалын тауып, көңіл көтергісі келді. Ол өзінің досымен көңіл көтергісі келді. Ол досына қоңырау шалды. ''Менің ішім пысты. Жақсылап көңіл көтерейік!'' - деді. Досы: ''Тамаша. Сенің қоңырау шалғанына қуаныштымын. Менің де ішім пысты. Қандай ұсыныстарың бар?" Ол жағажайға барғысы келетінін айтты. Бұл ой досына ұнады. Ол көлігімен досын алып кетуге барды. Олар жағажайға кетті. Бір-біріне ұшатын дискті лақтырды, мұхитта шомылды. Олар құмнан үлкен қамал жасады, желкенді қайықтарды, шағалаларды бақылады. Содан соң ол досын үйіне апарып тастады''. Керемет демалыс болды! Кейін тағы да барайық'' - деді досы.

      71. Jağajaidağy ermek
      Onyñ ışı pysty. Ol qandai da bır amalyn tauyp, köñıl kötergısı keldı. Ol özınıñ dosymen köñıl kötergısı keldı. Ol dosyna qoñyrau şaldy. ''Menıñ ışım pysty. Jaqsylap köñıl kötereiık!'' - dedı. Dosy: ''Tamaşa. Senıñ qoñyrau şalğanyna quanyştymyn. Menıñ de ışım pysty. Qandai ūsynystaryñ bar?" Ol jağajaiğa barğysy keletının aitty. Būl oi dosyna ūnady. Ol kölıgımen dosyn alyp ketuge bardy. Olar jağajaiğa kettı. Bır-bırıne ūşatyn disktı laqtyrdy, mūhitta şomyldy. Olar qūmnan ülken qamal jasady, jelkendı qaiyqtardy, şağalalardy baqylady. Sodan soñ ol dosyn üiıne aparyp tastady''. Keremet demalys boldy! Keiın tağy da baraiyq'' - dedı dosy.
Скрыть текст
      72. Ол хот-догты жақсы көреді
      Ол өз көлігінде үйіне қайтып келе жатты. Ол үйге жеткенше шыдай алмады, өйткені қарны аш болатын. Ол сегіз сағат бойы ештеңе жемеді. Сегіз сағат бұрын екі хот-дог жеген еді. Хот-дог өте дәмді болды. Ол хот-догқа қыша, пияз және дәмдеуіштер қосты. Олар сондай дәмді болды. Ол үйге жетті. Екінші қабатқа көтеріліп, пәтеріне кірді. Ол тоңазытқышты ашып, қаптаманы алды. Бұл хот-дог шұжығының қаптамасы еді. Ол қаптамадан екі шұжықты алып, қысқатолқынды пешке салды. Сосын қыша, пияз, дәмдеуіштерді, хот-догқа арналған екі бөлкені алды. Ол тағы да екі дәмді хот-догты жеуге дайын еді!

      72. Ol hot-dogty jaqsy köredı
      Ol öz kölıgınde üiıne qaityp kele jatty. Ol üige jetkenşe şydai almady, öitkenı qarny aş bolatyn. Ol segız sağat boiy eşteñe jemedı. Segız sağat būryn ekı hot-dog jegen edı. Hot-dog öte dämdı boldy. Ol hot-dogqa qyşa, piaz jäne dämdeuışter qosty. Olar sondai dämdı boldy. Ol üige jettı. Ekınşı qabatqa köterılıp, päterıne kırdı. Ol toñazytqyşty aşyp, qaptamany aldy. Būl hot-dog şūjyğynyñ qaptamasy edı. Ol qaptamadan ekı şūjyqty alyp, qysqatolqyndy peşke saldy. Sosyn qyşa, piaz, dämdeuışterdı, hot-dogqa arnalğan ekı bölkenı aldy. Ol tağy da ekı dämdı hot-dogty jeuge daiyn edı!
Скрыть текст
      73. Көптеген ескі-құсқы заттар
      Ол пәтерін тазалауы керек еді. Оның пәтерінде лақтыратын, керек емес заттар өте көп. Оның жүзден астам кітаптары бар. Бұл заттардың барлығымен не істеу керек? Барлығын үйде сақтай алмайтын еді. Ол кішірек пәтерге көшіп жатыр. Жаңа пәтерінде кітаптарын сақтайтын орын жоқ , велосипедіне де орын жоқ . Велосипедін не істейді? Оның үлкен теледидары бар еді. Теледидар оның жаңа пәтері үшін тым үлкен еді. Теледидарын не істейді? Ол ағасын шақырды. "Сен кітаптарымды, велосипедімді, теледидарымды алғың келе ме?" деп сұрады. Оның ағасы "Сен үй заттарын жаппай сатылыммен сатуың керек" деді.

      73. Köptegen eskı-qūsqy zattar
      Ol päterın tazalauy kerek edı. Onyñ päterınde laqtyratyn, kerek emes zattar öte köp. Onyñ jüzden astam kıtaptary bar. Būl zattardyñ barlyğymen ne ısteu kerek? Barlyğyn üide saqtai almaityn edı. Ol kışırek päterge köşıp jatyr. Jaña päterınde kıtaptaryn saqtaityn oryn joq , velosipedıne de oryn joq . Velosipedın ne ısteidı? Onyñ ülken teledidary bar edı. Teledidar onyñ jaña päterı üşın tym ülken edı. Teledidaryn ne ısteidı? Ol ağasyn şaqyrdy. "Sen kıtaptarymdy, velosipedımdı, teledidarymdy alğyñ kele me?" dep sūrady. Onyñ ağasy "Sen üi zattaryn jappai satylymmen satuyñ kerek" dedı.
Скрыть текст
      74. Бейтаныс адам
      Ол ер адамға қарады. Ол тротуармен жүріп келе жатты. Бұл бейтаныс адам еді. Ол бұл адамға күмәнмен қарады. Осы ауданның тұрғыны емес еді. Ол өзінің машинасын ақырын жүргізіп келе жатты. Ол үйіне жетіп қалған еді. Ол ер адамды қуып жетіп, артқы айнасы арқылы қарап отырды. Бейтаныс адам тротуарда біраз тұрып, көршілердің есігінің алдына келді. Есік алдында машина тұр. Ол машинаның жүргізуші жағына келіп, қайта тротуарға шықты. Машинаның жанында бейтаныс адам не істеді, - деп сұрады ол өзінен. Ол енді түсінді. Бейтаныс адам машинаның есігі жабық па екендігін тексерді. Ол полицияға хабарласты.

      74. Beitanys adam
      Ol er adamğa qarady. Ol trotuarmen jürıp kele jatty. Būl beitanys adam edı. Ol būl adamğa kümänmen qarady. Osy audannyñ tūrğyny emes edı. Ol özınıñ maşinasyn aqyryn jürgızıp kele jatty. Ol üiıne jetıp qalğan edı. Ol er adamdy quyp jetıp, artqy ainasy arqyly qarap otyrdy. Beitanys adam trotuarda bıraz tūryp, körşılerdıñ esıgınıñ aldyna keldı. Esık aldynda maşina tūr. Ol maşinanyñ jürgızuşı jağyna kelıp, qaita trotuarğa şyqty. Maşinanyñ janynda beitanys adam ne ıstedı, - dep sūrady ol özınen. Ol endı tüsındı. Beitanys adam maşinanyñ esıgı jabyq pa ekendıgın tekserdı. Ol polisiağa habarlasty.
Скрыть текст
      75. Шошқа тұмауы
      Қыркүйек айы еді. Бүкіл әлемде адамдар тұмаумен ауыра бастады. Тұмау H1N1 деп аталатын. Кейбір адамдар оны шошқа тұмауы деп атайды. Шошқа өсірушілерге бұл ұнамайды. Олар : "Оны шошқа тұмауы деп атауды доғарыңдар" деп айтатын. Шошқалар тұмаумен ауырмайды. Сіз шошқа етін жеп, тұмауын жұқтыра алмайсыз". Тағы шошқаларды торайлар деп атайды. Біз олардан бекон мен ветчина аламыз. Біз торайлардан шошқа етін аламыз. Бірақ торайлардан да шошқа тұмауын жұқтыра алмаймыз. Біз тұмауды вирустан жұқтырып аламыз. H1N1 вирусы барлық ауруды тудырды. Қазан айында жаңа вакцинаны таратты. Жаңа вакцина адамдарды көп вирустан қорғады. Адамдар да, шошқа өсірушілер қуанышты.

      75. Şoşqa tūmauy
      Qyrküiek aiy edı. Bükıl älemde adamdar tūmaumen auyra bastady. Tūmau H1N1 dep atalatyn. Keibır adamdar ony şoşqa tūmauy dep ataidy. Şoşqa ösıruşılerge būl ūnamaidy. Olar : "Ony şoşqa tūmauy dep ataudy doğaryñdar" dep aitatyn. Şoşqalar tūmaumen auyrmaidy. Sız şoşqa etın jep, tūmauyn jūqtyra almaisyz". Tağy şoşqalardy torailar dep ataidy. Bız olardan bekon men veşina alamyz. Bız torailardan şoşqa etın alamyz. Bıraq torailardan da şoşqa tūmauyn jūqtyra almaimyz. Bız tūmaudy virustan jūqtyryp alamyz. H1N1 virusy barlyq aurudy tudyrdy. Qazan aiynda jaña vaksinany taratty. Jaña vaksina adamdardy köp virustan qorğady. Adamdar da, şoşqa ösıruşıler quanyşty.
Скрыть текст
      76. Менің ақшам қайда?
      Джек ашулы еді. Джо оған ақша қарыз. Ол Джектен бір ай бұрын 100 доллар қарыз ақша алған еді. Ол қарызын келесі аптада қайтаратынын айтқан. Бірақ ол Джекке қарызды жеті күннен кейін де, 14 күннен кейін де, 21 күннен кейін де, тіпті 28 күннен кейін де қайтармады. Міне, сондықтан Джек қатты ашулы еді. Ол Джоға хабарласты. "Сен маған 100 доллар қарызсың. Сен менен ақшаны бір ай бұрын алғансың. Менің ақшам қайда? Ақшамды дереу қайтаруыңды сұраймын!" - деді Джек. Джо оған: "Мен қатты қынжылып тұрмын. Сенікі дұрыс. Мен саған 100 доллар қарызбын. Мен ақшаны келесі аптада қайтарсам бола ма?

      76. Menıñ aqşam qaida?
      Djek aşuly edı. Djo oğan aqşa qaryz. Ol Djekten bır ai būryn 100 dollar qaryz aqşa alğan edı. Ol qaryzyn kelesı aptada qaitaratynyn aitqan. Bıraq ol Djekke qaryzdy jetı künnen keiın de, 14 künnen keiın de, 21 künnen keiın de, tıptı 28 künnen keiın de qaitarmady. Mıne, sondyqtan Djek qatty aşuly edı. Ol Djoğa habarlasty. "Sen mağan 100 dollar qaryzsyñ. Sen menen aqşany bır ai būryn alğansyñ. Menıñ aqşam qaida? Aqşamdy dereu qaitaruyñdy sūraimyn!" - dedı Djek. Djo oğan: "Men qatty qynjylyp tūrmyn. Senıkı dūrys. Men sağan 100 dollar qaryzbyn. Men aqşany kelesı aptada qaitarsam bola ma?
Скрыть текст
      77. Тұмауға қарсы екпе жасатыңыз
      Тұмаудың мезгілі. Үнемі сақ болуыңыз керек. Тұмауды өте оңай жұқтырып алуға болады. Сіз қолыңызды жиі жуып тұруыңыз қажет. Сізге тұмауға қарсы екпе жасату керек. Ол тұмаудан қорғануға көмектеседі. Бірақ тұмау екпесінен біраз қиындықтар тууы мүмкін Мәселе - инеде. Медбике инені сіздің қолыңызға салады. Қолыңыз бір- екі күн ауыратын болады. Қолдың ауырғаны ешкімге ұнамайды, бірақ қолдың ауырғаны жаман ма, бүкіл дененің ауырғаны жаман ма? Дененің ауырғаны одан да жаман. Қолыңыздың ауырғаны жақсы ма, денеңіздің ауырғаны жақсы ма? Тұмаудан сіздің денеңіз апта бойы ауыратын болады. Мүмкін, ол екі апта ауруы мүмкін.

      77. Tūmauğa qarsy ekpe jasatyñyz
      Tūmaudyñ mezgılı. Ünemı saq boluyñyz kerek. Tūmaudy öte oñai jūqtyryp aluğa bolady. Sız qolyñyzdy jiı juyp tūruyñyz qajet. Sızge tūmauğa qarsy ekpe jasatu kerek. Ol tūmaudan qorğanuğa kömektesedı. Bıraq tūmau ekpesınen bıraz qiyndyqtar tuuy mümkın Mäsele - inede. Medbike inenı sızdıñ qolyñyzğa salady. Qolyñyz bır- ekı kün auyratyn bolady. Qoldyñ auyrğany eşkımge ūnamaidy, bıraq qoldyñ auyrğany jaman ma, bükıl denenıñ auyrğany jaman ma? Denenıñ auyrğany odan da jaman. Qolyñyzdyñ auyrğany jaqsy ma, deneñızdıñ auyrğany jaqsy ma? Tūmaudan sızdıñ deneñız apta boiy auyratyn bolady. Mümkın, ol ekı apta auruy mümkın.
Скрыть текст
      78. Мен саған жетіде хабарласам
      Кэрол мен Мэри - құрбылар. Кэрол Мэриге сағат жетіде хабарласатынын айтты. Бірақ Кэрол хабарласқан жоқ. Әйтеуір сағат жеті жарымда хабарласты. Ол кеш хабарласқанына кешірім сұрады. Мэри бәрі дұрыс екенін айтты. Мэри өтірік айтқанды ұнатпайтын. Бұл Кэролдың алдағаны бірінші рет емес еді. Кэрол осымен төртінші рет алдады. Мэри Кэролға сенбейтін болды. Кэрол оның ешқашан жақын құрбысы болмайды. Жақын құрбылар тек шындықты айтады, бірін-бірі алдамайды. Жақын құрбылар кешігіп хабарласпайды, барлығын уақытында және кешікпей істейді.

      78. Men sağan jetıde habarlasam
      Kerol men Meri - qūrbylar. Kerol Merige sağat jetıde habarlasatynyn aitty. Bıraq Kerol habarlasqan joq. Äiteuır sağat jetı jarymda habarlasty. Ol keş habarlasqanyna keşırım sūrady. Meri bärı dūrys ekenın aitty. Meri ötırık aitqandy ūnatpaityn. Būl Keroldyñ aldağany bırınşı ret emes edı. Kerol osymen törtınşı ret aldady. Meri Kerolğa senbeitın boldy. Kerol onyñ eşqaşan jaqyn qūrbysy bolmaidy. Jaqyn qūrbylar tek şyndyqty aitady, bırın-bırı aldamaidy. Jaqyn qūrbylar keşıgıp habarlaspaidy, barlyğyn uaqytynda jäne keşıkpei ısteidı.
Скрыть текст
      79. Ол үнемі жей береді
      Джейн Лизаға қоңырау соқты. Лиза тамақ ішіп отырғанын айтты. Ол кешкі асын ішіп отырған. Лиза Джейннен кейін хабарласуын сұрады. Ол Лизаға келесі күні хабарласты. Лиза оған тамақ ішіп отырғанын айтты. Ол түскі асын ішіп отырған. Лиза Джейннен кейінірек қоңырау соғуын өтінді. Ол келесі күні тағы Лизаға қоңырау соқты. Лиза тамақ ішіп отырғанын айтты. Ол таңғы асын ішіп отырған. Лиза Джейнен кейін хабарласуын өтінді. Келесі күні Джейн Лизаға тағы да қоңырау соқты. Лиза тамақ ішіп отырғанын айтты. Ол жеңіл-желпі тамақтанып отырған. Лиза Джейннен кейінірек хабарласуын өтінді. Джейн оған «жоқ, осы жолы өзің маған қоңырау соқ. Тамақ жеп отырмаған кезінде маған хабарлас» - деді.

      79. Ol ünemı jei beredı
      Djein Lizağa qoñyrau soqty. Liza tamaq ışıp otyrğanyn aitty. Ol keşkı asyn ışıp otyrğan. Liza Djeinnen keiın habarlasuyn sūrady. Ol Lizağa kelesı künı habarlasty. Liza oğan tamaq ışıp otyrğanyn aitty. Ol tüskı asyn ışıp otyrğan. Liza Djeinnen keiınırek qoñyrau soğuyn ötındı. Ol kelesı künı tağy Lizağa qoñyrau soqty. Liza tamaq ışıp otyrğanyn aitty. Ol tañğy asyn ışıp otyrğan. Liza Djeinen keiın habarlasuyn ötındı. Kelesı künı Djein Lizağa tağy da qoñyrau soqty. Liza tamaq ışıp otyrğanyn aitty. Ol jeñıl-jelpı tamaqtanyp otyrğan. Liza Djeinnen keiınırek habarlasuyn ötındı. Djein oğan «joq, osy joly özıñ mağan qoñyrau soq. Tamaq jep otyrmağan kezınde mağan habarlas» - dedı.
Скрыть текст
      80. Кеудені жерден көтеру
      Жоғары, төмен. Жоғары, төмен. Билли кеудесін жерге түсіріп, көтеріп жатыр. Қолдары бүгілуі еді. Алақандары да , аяғының да ұштары жерге тиіп тұрды. Арқасы түзеу . Іші де, мұрны да жерге жақын тұрды. Кейін ол қолдарын жазды. Қазір оның мұрны жерден жарты метрде. Арқасы түзу ,қолдары тік . Басы аяғынан сәл биік тұрды, ал аяқтары басынан сәл төмен болды. Бұл кеуде көтерудің біріншісі еді, сосын ол қолдарын бүкті, сол кезде мұрны мен іші жерге кішкене ғана тиіп тұрды. Ол қайтадан қолдарын жазды. Бұл да тағы кеудені жерден көтерудің бір түрі. Билли 10 рет жасап шықты. Ол күнде он рет жасады.

      80. Keudenı jerden köteru
      Joğary, tömen. Joğary, tömen. Billi keudesın jerge tüsırıp, köterıp jatyr. Qoldary bügıluı edı. Alaqandary da , aiağynyñ da ūştary jerge tiıp tūrdy. Arqasy tüzeu . İşı de, mūrny da jerge jaqyn tūrdy. Keiın ol qoldaryn jazdy. Qazır onyñ mūrny jerden jarty metrde. Arqasy tüzu ,qoldary tık . Basy aiağynan säl biık tūrdy, al aiaqtary basynan säl tömen boldy. Būl keude köterudıñ bırınşısı edı, sosyn ol qoldaryn büktı, sol kezde mūrny men ışı jerge kışkene ğana tiıp tūrdy. Ol qaitadan qoldaryn jazdy. Būl da tağy keudenı jerden köterudıñ bır türı. Billi 10 ret jasap şyqty. Ol künde on ret jasady.
Скрыть текст


В подготовке текстов на казахском языке участвовали пользователи сайта sozdik.kz:
Nurdaulet Aspenov, Гаухар Назымбекова, Señor Chingón, Акжайык Сабырбаева, Жанар Амангалиева, Аслан Бисенов, Еркежан Каймоллаева, Мади Толегенов, Арайлым Тлеуова, Assel Kanybekova, Рахат Уйсымбаев, Маргулан Канат, Олжас Токмагамбетов, Роза Алиева, Алтынгуль Кептербаева, Аяулым Орынгали, Гульзайнаб Сисенова, Максат Маликов, Мира Сембайкызы, Раушан Муталипова и другие.
Корректор текстов на казахском языке: Жанар Уалиева



© Татьяна Валяева,  2007–2023
 <<  Лёгкие истории. Том 1, стр.3 Вернуться к началу Лёгкие истории. Том 1, стр.5  >> 

Главная             Цвета текста на сайте             Телеграм-канал «Сөйлесейік»             kaz-tili@yandex.kz             Гостевая книга