Казахский язык
Главная
Существительные
Послелоги
Прилагательные
Числительные
Местоимения
Наречия, Союзы
Личные окончания
Глаголы
Вспомогательные глаголы
Причастия
 Деепричастия
Конструкции
Предложения
  Проверь себя!
  Упражнения
   Грамматика детям
  Удивительный мир
Видеокурс
   Разговорник
Фразеологизмы
   Книга для чтения
С казахским не шутят?
Рассказы
Сказки
Песни
Полезное
Словарь
Ссылки
Автор
Суперлёг. чтение
  1. 1  
  2. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  1. 4  
  1. 5  

Каталог тем
Лёгкие истор.
  1. 1  
  1. 2  
  1. 3  
  1. 4  
  1. 5  
  1. 6  
  1. 7  
 Истории о детях
  1. 1  
  2. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  1. 4  
  2. 4  
  1. 5  
  2. 5  
  2. 6  
  2. 7  
 Занимательное чтение
  1. 1  
  2. 1  
  3. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  3. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  3. 3  
  1. 4  
  2. 4  
  3. 4  
  1. 5  
  2. 5  
  3. 5  
 Казахский по уровням
  1. 1  
  2. 1  
  3. 1  
  4. 1  
  5. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  3. 2  
  4. 2  
  5. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  3. 3  
  4. 3  
  5. 3  
  1. 4  
  2. 4  
  3. 4  
  4. 4  
  5. 4  
  1. 5  
  2. 5  
  3. 5  
  4. 5  
  5. 5  
  2. 6  
  3. 6  
 Лёгкое чтение
  1. 1  
  2. 1  
  3. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  3. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  3. 3  
  1. 4  
  2. 4  
  1. 5  
  2. 5  
 Короткие истории
  1. 1  
  2. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  1. 4  
  2. 4  
  1. 5  
  2. 5  
 Қаз/Qaz 

Казахский по уровням

Уровень 4, страница 5
Грамматика казахского языка. Просто о сложном

Автор идеи, составитель и переводчик текстов
с английского языка на русский: Андрей Краснов

      81. Тіс дәрігерінің қабылдауында
      Эмми тіс дәрігерінің қабылдауына жазылған болатын. Тексерілетін уақыт болды. Оның тісіне ұлпа түскен-түспегенін тіс дәрігері қарайды. Ол тіс емдейтін кабинетке барып белгіленіп келді. Оны шақырды. Ассистент оның тісін рентген сәулесіне түсірді. Содан соң ассистент оған қабылдау бөлмесінде күтіп отыруын айтты. Он минуттан кейін тіс дәрігері оны кабинетіне шақырды. Ол Эммиге оның тісінде ұлпаның жоқ екендігін айтты. Олар оның тісін жәй ғана емдеді.
      Тіс дәрігері арнайы құрылғыларды пайдаланды. Тіптен арнайы тіс щеткасын да пайдаланды. Ол Эммидің күнделікті үйде пайдаланатын тіс щеткасына ұқсамайды. Тіс дәрігері өз жұмысын аяқтағаннан кейін, Эмми өзін жақсы сезінді. Оның тісі жарқырап тұрды. Ол мұнда алты айдан кейін тағы да келеді.
Мәтінді жасыру
      82. Иттерге күтім көрсетті
      Терезаның көршілері қаладан кететін болды. Олардың екі иті бар еді. Біреуі неміс овчаркасы, ал екіншісі терьер. Олар Терезаға қаладан үш күнге кететіндерін және иттеріне қарап қалуын өтінді. Тереза келісті. Ол иттерді жақсы көретін.
      Ол келесі күні көршісінің үйіне барды. Ол иттерді өзімен бірге үйіне алып келді. Ол оларды тамақтандырып, ойнады. Кейін ол иттерді қыдыртуға сыртқа алып шықты. Олар квартал бойымен қыдырып, содан кейін саябаққа кетті. Ол оларды басқа да иттермен ойнатты. Терезаға иттерге күтім жасаған ұнады. Оның көршілері оралды. Олар Терезаға алғыс айтты. Олар Терезаға сапарларынан сыйлық әкеліп берді.
Мәтінді жасыру
      83. Итті жуындыру
      Сара өзінің үйінен біртүрлі бір иісті сезді. Ол бұл ненің иісі екенін білмеді. Ол қонақ бөлмеге барып, сонда өзінің итін көрді. Ит әбден былғанған екен. Оған итті жуындыру керек болды. Ол итті жуындырғанды сүймеді. Бұл көп уақыт алатын шаруа еді. Оның иті де жуынғанды ұнатпайтын және әрқашан қашып кеткісі келетін. Ол барлығын бүлдіріп асты-үстіне шығаратын.
      Ол итін көшеге шығарды. Ол үлкен шелекті алып шықты. Ол оны итті жуындыру үшін пайдаланатын. Ит шелекті көріп тайып тұрды. Ол бұның оңай бітетін шаруа еместігін білді. Ол ақыр аяғында итті қозғалтпай тұрғыза алды. Ол құбыршекті жалғады. Ол суды қосып итін тазалай бастады. Бұл бірталай уақыт алды. Ақыр соңында бәрі бітті. Ол итін үйіне алып кірді. Иті тап-таза боп жылтырап тұрды.
Мәтінді жасыру
      84. Жануарларға арналған баспанаға өтеусіз көмек
      Осы жазда оған айналысатын ештеңе болмады. Оның анасы оған жай отырудың мүмкін еместігін айтты. Оның үстіне ол да үйде отырудан ерігіп кетті, сондықтан ол еріктілер қатарына жазылуды шешті. Ол өз еркімен қайда бару мүмкіндігін ойлады: кітапхана, аурухана немесе жануарларға арналған паналау баспанасына ма. Ақыры ол жануарлар баспанасына тоқтады. Ол жануарларды сүйетін. Оның екі мысығы, үш балығы және кесірткесі бар еді.
      Ол жануарлар қорғалатын жерге келіп, еріктілер қатарына жазылмақшы болды. Ол керекті құжаттардың бәрін толтырды. Екі жұмадан соң ол еріктілер қатарында жұмыс жасай бастады. Ол қорғалатын орыннан жануарларды алуға келген адамдарға көмек көрсетті. Том уақытын жақсы өткізді. Ол еріктілер қатарында жұмыс жасағанына қуанышты еді.
Мәтінді жасыру
      85. Аналар күні
      Аналар күні жақындап келе жатты. Даниэла анасына ұнайтын сыйлық жасамақшы болды. Ол анасының оған жасаған барлық жақсылықтарына өте риза еді. Анасына кешкі ас әзірлемекші болды. Сол сияқты алқа сатып алмақшы болды. Әкесімен бірге сауда орталығына барды. Одан ол меруерт алқа сатып алды. Әкесі екеуі азық - түлік дүкеніне барды. Екеуі бірігіп, анасының сүйікті кешкі асын әзірлемекші болды. Ол тауық пен кеспе сатып алды.
      Даниеэла тауық альфредосын әзірлемекші болды. Әкесі оған тамаққа нәрлеуіш жасауға көмектесті. Даниэла "Аналар күнімен" деген жазуы бар торт сатып алды. Торт жемістермен, әшекейлермен безендірілген. Даниэль анасының бет әлпеті мен шырайын көруді шыдамсыздана күтті.
Мәтінді жасыру
      86. Саябақтағы отбасылық серуен
      Жексенбі болатын. Бүгін Джудидің әкесінің демалысы еді. Анасының да бүгін жұмысы жоқ еді. Олар көңіл көтергілері келді. Олар саябаққа бару керек деп шешті. Серуен үшін күн өте тамаша, шуақты, жайлы еді. Демалып, жерде отыру үшін өздерімен бірге көрпе алып шықты. Сол сияқты себет те алды. Себетте тамақ болды.
      Олар сэндвичтер жеп отырды. Сэндвичтерде тұздалған шошқа еті, сірне, салат, қызанақтар бар болатын. Тамаша түскі астан соң , олар саябақта қыдырмақшы болды. Олар үйректерді көрді. Үйректерді түскі астан қалған нанмен тамақтандырды. Сонан соң фризби ойнады.
Мәтінді жасыру
      87. Жағажайға шығу
      Сэнди зерігіп кетті. Ол айналысатын ештеңе болмады. Жұма күні болатын. Ол жағажайға бару керек деп шешті. Жағажай үшін ауа райы келісіп тұр еді. Күн тым ыстық та, суық та емес еді. Сэнди Дэнни атты досына қоңырау шалып, жағажайға баратынын айтты. Дэнни көлігімен келіп, Сэнди екеуі жағажайға кетті.
      Олар суға түсті. Судан шомылып шыққан соң, тамақтану керек деп шешті. Олар жақын жерде орналасқан тамақ ішетін жерге келді. Олар балық такосын алып жеді. Тако өте дәмді болды. Сонан соң олар дүкен аралап кетті. Жағажай маңында әртүрлі дүкендер көп еді.
Мәтінді жасыру
      88. Қайталанбас сэндвич
      Кареннің қарны аш еді. Оның анасы ешқандай ас әзірлемеген екен. Ол үйде жалғыз еді. Ол сэндвич дайындайын деп шешті. Ол керемет сэндвич жасады. Ол наннан бастады. Содан соң майонез бен ащы қосты. Тағы да оған әртүрлі ет түрлерін қосты. Онда тек шұжық, ет және бекон болды.
      Ол тек қана еттен дайындалғанын қаламады. Ол тағы да салат жапырағын, қызанақ, шпинат пен кинза қосты. Ол өзінің сэндвичіне ерекше қайталанбас дәм беру үшін оған чипстер мен авокадоны да қосты. Ол дәмінің керемет болатынын білді. Ол тәрелкесін алды да, үстелге жайғасты. Ол сэндвичін ерекше тәбетпен жеді.
Мәтінді жасыру
      89. Көркемөнер мұражайына бару
      Джош бүгін бірдеңе қып көңіл көтермек болды. Ол (әпкесі) қарындасымен көркемөнер мұражайына барайын деп шешті. Бүгін ерекше күн еді. Мұражайда ашық есік күні еді. Әншейінде кіру билеті адам басына 20 доллар тұратын. Олар кешірек түстеніп алуға сэндвичтер дайындап алды. Олар онда көлікпен барды. Жол жарты сағаттай уақыт алды.
      Ең алдымен олар Қайта өркендеу дәуіріндегі өнер туындыларын тамашалады. Бұл 14-17-ші ғасырлардағы өнер туындылары болатын. Бұл Джоштың сүйікті көркемөнер туындылары еді. Содан кейін олар заманауи көркемөнер табыстарын қарауға кетті. Оның (әпкесі) қарындасы қазіргі заманның көркемөнерін ерекше құрметтейтін. Олар сондай жаңа серпінді әрі абстракты деп таңданды ол. Олар барлық өнер туындыларын сүйсіне қызықтады. Ал кейбіреулерін суретке түсіріп те алды.
Мәтінді жасыру
      90. Көлікпен сапар шегу
      Отбасы сапар шегуге жиналды. Олар Калифорниядан Ютаға қарай келе жатты. Олар Гранд - Каньонды көргілері келді. Жол бойы отбасы зерігіп келе жатты. Әкесі әуен тыңдауды ұсынды. Олар отбасына ұнайтын әуенді тыңдады. Бірнеше уақыттан соң анасы: Ойын ойнайық, - деді.
      Олар әліпби ойнады. Әр ойыншы әліпби ретімен жануарлар атын атады: ақбөкен, борсық, горилла, қамшат тағысын тағылар. Бүкілін әліпби ретімен атап болған соң, олар басқа тақырыпқа көшті. Олар қала мен адам аттарын атады. Сонан соң олар Ютада не көретіндерін, онда оларды не күтіп тұрғаны жайлы әңгімелеп кетті. Олар әңгімелесіп, күлісіп уақыттарын көңілді өткізді.
Мәтінді жасыру
      91. Бақшалыққа талант
      Сара өсімдіктерді өте қатты жақсы көретін. Ол өзінің бақшасында жаңа өсімдіктерді отырғызғанды ұнататын. Оған өзінің жеке өсірген жеміс-жидектері ұнайтын. Ол осылай өзінің қолынан шыққан жемістер ағзаға пайдалы деп ойлады. Және олар әлдеқайда нәрлі. Осы уақытта ол манго отырғызды. Ол манго ағашын өсіруге көп уақыт қажет екенін білді.
      Ол дүкеннен манго бұтағын сатып алды. Сосын бақша құралдарын да сатып алды. Ол қалпақ киіп, денесіне күннен қорғайтын крем жақты, өйткені күн ыссы. Ол шұңқыр қазды. Содан соң бұтақты орналастырды. Ол өсімдікке көп жарық түсуімен көп су алуына мүмкіндік жасады. Ол өзінің тәтті мангосын күтті.
Мәтінді жасыру
      92. Жерде жатқан әмиян
      Тина жұмысқа бара жатты. Ол бір нәрсеге сүрініп кетті. Аяғының астына қарады. Әмиян екен. Ол қара түсті екен. Жолақтары да болды. Ол әмиянды ашты. Ішінде 300 доллардан көптеу ақша болды. Екі кредит карточкасы бар. Тағы да бірнеше түбіртек болды. Бұл кісі көп сауда жасаған екен.
      Тина әмиянның иесінің көлік жүргізу куәлігін суырып алды. Ол өзінің ескі құрбысы Клэр екен. Ол онымен көптен бері кездеспеген еді. Куәлікте телефон нөмірі жоқ екен. Тина Клэрмен байланысқа шыға алмады. Тина тауып алынған заттар бюросына барды. Ол әмиянды жәшікке салды. Клэр әмиянын тауып алады деп үміттенді ол.
Мәтінді жасыру
      93. Мінсіз үйлену тойы
      Пэм тұрмысқа шыққалы жатыр. Ол қуанышты сәтті сезінді. Сонымен қатар ол уайымдады. Бәрі де ойдағыдай болу керек. Ол соңғы сәтте бір нәрсе дұрыс емес болатындай қорықты. Бәрі дайын болуын қамтамасыз етіп жүрген оның куәгер құрбысы оның апасы еді. Барлық қонақтар жиналды ма деп бір шолып өтті. Ол торттар мен тағамдардың уақытында дайын болуын қадағалады. Ол гүл себеті мен сақина салғышты дайындады.
      Бәрі де керемет. Үйлену тойы гүлдерінің түсі күлгін және күміс түс болды. Барлық үстелдер күлгін және күміс түстес гүлдермен безендірілді. Үйлену тойы рәсімі ашық аспан мен әдемі көлдің жағасында өтті. Барлық орындықтарға да күміс түстес ленталар байланды. Бұл тамаша күн болды.
Мәтінді жасыру
      94. Шашын қиюға бел буды
      Мишельдің шашы өсіп кетті. Жақында ол колледжге оқуға кету керек еді. Ол колледжде оқу басталмас бұрын, шашын қиғысы келді. Және қиылған шашын сыйға тартқысы келді. Ол солай жасау үшін шашын 20 сантиметрге дейін қию керек екен. Ол шашының тіптен қысқа болып қалатынына қарамастан, оны қиюға бел буды. Ол ешқашан қысқа шашпен жүріп көрмепті. Оның әрқашан ұзын шашы болатын. Ол өзгеретін уақыт болды деді.
      Ол шашын қиғаннан кейін өзін жақсы сезінді. Оған өзінің жаңа келбеті ұнады. Ол өзін жаңа туғандай сезінді. Енді оның шашы оңай жуылады және оңай таралатын болды. Және өзінің ұзын шашын сыйға бергеніне қуанды.
Мәтінді жасыру
      95. Зергерлік әшекей сатып алу
      Джанеттің оқуды аяқтауға арналған кеші жақындады. Ол өзіне көйлек сатып алып қойды. Ол жылтыраған күлгін түсті ұзын көйлек болатын. Ең алдымен әшекейлердің ішінен алқа алу керек. Ол көрікті бір нәрсені қалады. Ол ерекше көрініп тұруын қалады. Бірде біреуі сәйкес келмеді. Бір кезде ол әдемі гауһар алқаны көрді. Онда гүл тәріздес гауһар болды. Ол дәл осының керек екенін білді.
      Оған тағы да сырға мен білезік алу керек. Ол өзінің алқасына сай келетінін таңдады. Ол өзінің саудасына риза болды. Оған қоса ол әшекейлерді арзан бағамен алды.
Мәтінді жасыру
      96. Жартасқа өрмелеу
      Лукас бүгін жартасқа өрмелеуге жиналды. Ол жаяу серуен мен велосипедпен қыдырғанды ұнатады. Ол жартасқа өрмелеумен алғаш рет айналысады. Бірақ Лукас ешқандай үрейді сезбеді. Оның қол-аяғы балғадай еді. Сонда да ол қобалжыды. Онымен бірге оның екі досы болды. Алдымен олар кінәраттан бас тартуға қол қою керек. Кейін олар жабдықтарды алды.
      Олар төменгі жардан бастады. Олар оны бағындырғаннан кейін биік жарларға көшті. Олар биікке ең бірінші кім жетеді деп жарысты. Лукас мұны бірінші болып жасады. Бәрі де көңілді болды. Жартасқа өрмелеуден кейін олар түстенеміз деп шешті. Олар осындай жаттығудан кейін жақсы демалысқа әбден лайықты еді.
Мәтінді жасыру
      97. Жергілікті таланттар сайысы
      Жергілікті таланттар сайысы өтті. Бірінші орын алған жеңімпаз бес жүз доллар алады. Екінші орын алған 300 доллар алады. Үшінші орын алған 100 доллар алады. Сайысқа қатысу тегін болды. Билет адам басына бес доллардан сатылды. Бәрі де сайысқа қатысып, басқаларын да көруге асықты.
      Бағдарлама барлық сайыс түрлерінен тұрды, оған қоса ән салу және билер, толқынды трюкты сиқыршылар мен экстремальды веложарыстар да бар. Бүкіл қала сайысты тағатсыздана күтті. Билеттен түскен ақша қамқорлық қорлар, оның ішінде жергілікті үйсіздерге беріледі.
Мәтінді жасыру
      98. Кір жуу
      Том әдетте кір жуумен әрбір сенбіде айналысатын, бірақ оның күнделікті ауыстырып киетін футболкалары бітіп жатты. Ол бір футболканы бірнеше күн кисе, өзін лас сезінеді. Ол кірлерді дәл қазір жууға кірісті.
      Жұмыс көп еді. Ол барлық киімдерді жинап кір жуғышқа салды. Ол қара түсті киімдер мен ақшыл түстілерді бір-бірінен ажыратты. Кір жуылып болғанан кейін, оларды кептіргішке ілді. Киімдер кепкеннен кейін оларды жинады. Содан соң үтіктеу керек болды. Ол өзінің киімдерін үтіктеп, жинады. Ақыр аяғында кір жууды аяқтады.
Мәтінді жасыру
      99. Футбол матчы
      Бүгін Джессика футбол ойнады. Оның футбол ойнап жүргеніне бес жыл болды. Ол футболды жақсы көрді. Ол шабуылшы болып ойнады. Шабуылшы болған соң ол гол соғуға тырысатын. Футбол ойнау әртүрлі біліктілікті қажет ететін болған соң, ол футбол ойнағанды ұнататын. Оған жүгіру және доп тебу ұнайтын. Оларға қарсылас болғандар жақсы жағынан көрінген танымал әрі бір ретте жеңіліс көрмеген команда еді.
      Ойын бір сағаттан соң басталатын. Ол аздап өзіне келе алмай тұрды. Ол қыздырынып біраз серігіп алды. Олар өзара доп алмасуға тиянақты дайындалды. Олар қақпаға бағытталатын соққыларды қайталап әзірледі. Джессика өзін матчқа бастан аяқ толық дайын сезінді.
Мәтінді жасыру
      100. Кинотеатрдағы жұмыс
      Мишельге жазғы демалыста жұмыс керек болды. Ол кинотеатрда жұмыс жасаймын деп шешті. Ол онда тәжірибе жинау үшін жұмыс жасағысы келді. Кинотеатрда жұмыс жасай жүріп, ақысыз фильмдерді көре алатын болды. Бұл жұмыс жарты күндік жұмыс еді. Сондықтан оның достарымен, отбасымен бірге болуға уақыты болды.
      Мишельге жұмыстың әр түрін жасауға тура келді. Кейде ол кассир болып та жұмыс жасады. Арасында билеттерді де, тағамдарды да сатты. Бәрінен де Мишельге билет сату ұнады. Азық-түліктермен жұмыс жасау әбігерге салатын, және де тез ауысатын жағдайларға тап болатын. Кейде Мишель билет сатушы болды, ал бұл онымен қоса кинотеатрдың ішін тазалау керектігін білдірді.
Мәтінді жасыру


В подготовке текстов на казахском языке участвовали пользователи сайта sozdik.kz:
Nurdaulet Aspenov, Жанара Қабина, Акжайык Сабырбаева, Гульнар Абдраимова, Алтынгуль Кептербаева, Жанар Амангалиева, Гаухар Назымбекова, Рахат Уйсымбаев, Norah Jones, Аслан Бисенов, Аяулым Орынгали, Бағлан Көке, Мади Толегенов, Раушан Муталипова и другие.
Корректор текстов на казахском языке: Атлас Кудайбергенова



© Татьяна Валяева,  2007–2024
 <<  Казахский по уровням. Ур.4, стр.4 Вернуться к началу Казахский по уровням. Ур.5, стр.1  >> 

Цвета текста на сайте             Telegram-канал «Казахский язык. Просто о сложном»             kaz-tili@yandex.kz             Гостевая книга