Казахский язык
Главная
Существительные
Послелоги
Прилагательные
Числительные
Местоимения
Наречия, Союзы
Личные окончания
Глаголы
Вспомогательные глаголы
Причастия
 Деепричастия
Конструкции
Предложения
  Проверь себя!
  Упражнения
   Грамматика детям
  Удивительный мир
Видеокурс
   Разговорник
Фразеологизмы
   Книга для чтения
С казахским не шутят?
Рассказы
Сказки
Песни
Полезное
Словарь
Ссылки
Автор
Суперлёг. чтение
  1. 1  
  2. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  1. 4  
  1. 5  

Каталог тем
Лёг.истор.
  1. 1  
  1. 2  
  1. 3  
  1. 4  
  1. 5  
  1. 6  
  1. 7  
 Истории о детях
  1. 1  
  2. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  1. 4  
  2. 4  
  1. 5  
  2. 5  
  2. 6  
  2. 7  
 Занимательное чтение
  1. 1  
  2. 1  
  3. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  3. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  3. 3  
  1. 4  
  2. 4  
  3. 4  
  1. 5  
  2. 5  
  3. 5  
 Казахский по уровням
  1. 1  
  2. 1  
  3. 1  
  4. 1  
  5. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  3. 2  
  4. 2  
  5. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  3. 3  
  4. 3  
  5. 3  
  1. 4  
  2. 4  
  3. 4  
  4. 4  
  5. 4  
  1. 5  
  2. 5  
  3. 5  
  4. 5  
  5. 5  
  2. 6  
  3. 6  
 Лёгкое чтение
  1. 1  
  2. 1  
  3. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  3. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  3. 3  
  1. 4  
  2. 4  
  1. 5  
  2. 5  
 Короткие истории
  1. 1  
  2. 1  
  3. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  3. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  3. 3  
  1. 4  
  2. 4  
  1. 5  
  2. 5  
 Кирил/Latyn 

Лёгкое чтение (Easy Reading)

Том 3, страница 1
Грамматика казахского языка. Просто о сложном

Автор идеи, составитель и переводчик текстов
с английского языка на русский: Андрей Краснов

      1. Жаңа жылды қарсы алу
      Қытайдың Жаңа жылы еді. Металдан жасалған қазан дөңгелек, жылтыр, ақшыл еді. Оның диаметрі шамамен 30 сантиметр болды. Онда қағаздарды жағу өте тиімді еді. Әйел қазанды берік ағаш еденге қойды. Сосын бір бума ақшаны ашты. Бұлар шын ақшалар емес болатын. «Бұл ақшаларды біз бабаларға арнап жағамыз, – деді ол. – Сосын бұл ақшалар, мүмкін, бізге биыл қайтып келер». Ол бірнеше қағаз ақшаны суырып алды. Сонан соң оларды жағып жіберді. Одан соң ол ақшаларды қазанға тастады. Ол қағаз ақшаларды біртіндеп алып, жағып қазанға тастай берді. Қонақ бөлме түтінге толып кетті. Ақыры ол ақша жағуын доғарды. Олар қазан түбінде сөніп бара жатты. Қазан түбіндегі күл суып қалды, ол оны қолына алды. «Ой», – деп таң қалды. Еденге қараса, қазан асты күйіп, қарайып қалыпты. «Иә, сенің бабаларың биыл бізге көп ақша жіберетініне сенімдімін, - деді күйеуі. – Олар бізге еденді жөндеу үшін қажет».

      1. Jaña jyldy qarsy alu
      Qytaidyñ Jaña jyly edı. Metaldan jasalğan qazan döñgelek, jyltyr, aqşyl edı. Onyñ diametrı şamamen 30 santimetr boldy. Onda qağazdardy jağu öte tiımdı edı. Äiel qazandy berık ağaş edenge qoidy. Sosyn bır buma aqşany aşty. Būlar şyn aqşalar emes bolatyn. «Būl aqşalardy bız babalarğa arnap jağamyz, – dedı ol. – Sosyn būl aqşalar, mümkın, bızge biyl qaityp keler». Ol bırneşe qağaz aqşany suyryp aldy. Sonan soñ olardy jağyp jıberdı. Odan soñ ol aqşalardy qazanğa tastady. Ol qağaz aqşalardy bırtındep alyp, jağyp qazanğa tastai berdı. Qonaq bölme tütınge tolyp kettı. Aqyry ol aqşa jağuyn doğardy. Olar qazan tübınde sönıp bara jatty. Qazan tübındegı kül suyp qaldy, ol ony qolyna aldy. «Oi», – dep tañ qaldy. Edenge qarasa, qazan asty küiıp, qaraiyp qalypty. «İä, senıñ babalaryñ biyl bızge köp aqşa jıberetınıne senımdımın, - dedı küieuı. – Olar bızge edendı jöndeu üşın qajet».
Скрыть текст
      2. Су да, тамақ та жоқ
      Бев Нью-Йорктағы жылжымайтын мүлік ісінің агенті еді. Ол үйінен ылғи таңғы сағат 10-дар шамасында кететін. Ол үйіне қайтып келмейінше ешқашан ешнәрсе ішіп жемей жүре беретін. «Саған күш керек. Түскі асқа бірдеңе жеп ал», - деді оның күйеуі. «Мен үйден шыққаннан кейін ештеңе жей алмаймын. Мен өзіммен бірге тіс пастасы мен щеткасын алып жүрмеймін», - деді Бев. «Сол да мәселе ме екен? Оларды сөмкеңе салып ал», - деді күйеуі. «Бұл артық салмақ, - деді әйелі. - Әр күн сайын мен 30 кварталды аралап шығамын. Мен 20 шақты баспалдақтар аралығына мініп-түсемін. Менің сөмкем сондай ауыр. Ол онсыз да толып тұр. Менің сөмкемде бос орын жоқ. Міне өзің қара». Күйеуі оның сөмкесіне қарады. Ол лық толы еді. Күйеуі оны көтерді. Ол ауыр да еді. «Енді саған көбірек су ішу керек. Мен сенің жаяу жүріп шөлдейтініңе сенімдімін», - деді ол. «Мен су ішкім-ақ келеді, бірақ өйтіп жүруге қорқамын, - деді Бев. - Сосын дұрыстап сыртқа шығып алатын жақсы тап-таза жер табу өте қиын!»

      2. Su da, tamaq ta joq
      Bev Nü-İorktağy jyljymaityn mülık ısınıñ agentı edı. Ol üiınen ylği tañğy sağat 10-dar şamasynda ketetın. Ol üiıne qaityp kelmeiınşe eşqaşan eşnärse ışıp jemei jüre beretın. «Sağan küş kerek. Tüskı asqa bırdeñe jep al», - dedı onyñ küieuı. «Men üiden şyqqannan keiın eşteñe jei almaimyn. Men özımmen bırge tıs pastasy men şetkasyn alyp jürmeimın», - dedı Bev. «Sol da mäsele me eken? Olardy sömkeñe salyp al», - dedı küieuı. «Būl artyq salmaq, - dedı äielı. - Är kün saiyn men 30 kvartaldy aralap şyğamyn. Men 20 şaqty baspaldaqtar aralyğyna mınıp-tüsemın. Menıñ sömkem sondai auyr. Ol onsyz da tolyp tūr. Menıñ sömkemde bos oryn joq. Mıne özıñ qara». Küieuı onyñ sömkesıne qarady. Ol lyq toly edı. Küieuı ony köterdı. Ol auyr da edı. «Endı sağan köbırek su ışu kerek. Men senıñ jaiau jürıp şöldeitınıñe senımdımın», - dedı ol. «Men su ışkım-aq keledı, bıraq öitıp jüruge qorqamyn, - dedı Bev. - Sosyn dūrystap syrtqa şyğyp alatyn jaqsy tap-taza jer tabu öte qiyn!»
Скрыть текст
      3. Зың-зың!
      Нилдің алдыңғы жақтағы ауласы жапырақтарға толы болатын. Ол аулаға шығып, жапырақтарды жинай бастады. Оның телефоны шырылдады. Ол қоңырауға жауап берді. Содан кейін ол жапырақтарды жинауды жалғастырды. Ол жапырақтарды үш пластик қапқа жинады. Бір сағаттан кейін қоқыс тасушы машина келді. Жүргізуші қаптарды қоқыс машинасына тастады. Нилдің әйеліне хабарласуы керек еді, ол өзінің телефонын таба алмай жатты. Ол бүкіл үйді қарап шықты. Ол алдыңғы жақтағы ауланы қарап шықты. Оның телефоны қаптардың біреуінің ішінде болды ма? Нил қоқыс полигонына хабарласты. Полигон әлі ашық болатын. Ол полигонға өзінің жасөспірім қызымен бірге барды. Полигонда биіктігі 20 футқа жететін көп жапырақтар болды. Оның қызы өзінің телефонын әкесінің телефонына хабарласу үшін қолданды. Бастапқыда Нил ештеңе естімеді. Оның қызы тоқтаусыз хабарласа берді. Нил тоқтаусыз жапырақтарды қопара берді. Он бес минуттан кейін ол телефонның шырылдағанын естіді. Ол телефонды тауып алды. «Анаңа бұл туралы айтпа», - деді Нил.

      3. Zyñ-zyñ!
      Nildıñ aldyñğy jaqtağy aulasy japyraqtarğa toly bolatyn. Ol aulağa şyğyp, japyraqtardy jinai bastady. Onyñ telefony şyryldady. Ol qoñyrauğa jauap berdı. Sodan keiın ol japyraqtardy jinaudy jalğastyrdy. Ol japyraqtardy üş plastik qapqa jinady. Bır sağattan keiın qoqys tasuşy maşina keldı. Jürgızuşı qaptardy qoqys maşinasyna tastady. Nildıñ äielıne habarlasuy kerek edı, ol özınıñ telefonyn taba almai jatty. Ol bükıl üidı qarap şyqty. Ol aldyñğy jaqtağy aulany qarap şyqty. Onyñ telefony qaptardyñ bıreuınıñ ışınde boldy ma? Nil qoqys poligonyna habarlasty. Poligon älı aşyq bolatyn. Ol poligonğa özınıñ jasöspırım qyzymen bırge bardy. Poligonda biıktıgı 20 futqa jetetın köp japyraqtar boldy. Onyñ qyzy özınıñ telefonyn äkesınıñ telefonyna habarlasu üşın qoldandy. Bastapqyda Nil eşteñe estımedı. Onyñ qyzy toqtausyz habarlasa berdı. Nil toqtausyz japyraqtardy qopara berdı. On bes minuttan keiın ol telefonnyñ şyryldağanyn estıdı. Ol telefondy tauyp aldy. «Anaña būl turaly aitpa», - dedı Nil.
Скрыть текст
      4. Бай бол немесе кет
      Ақыры ер адам Нью-Йоркке көшіп келіп, өзінің мақсатына жетті. Нью-Йоркті «ешқашан ұйықтамайтын қала» деп атайды. Оның әрқашан сонда тұрғысы келетін. Ол Флоридадағы жұмысынан шығып кетті. Ол өзінің жаңа ауданын жақсы көріп кетті. Ол өзінің жаңа пәтерін жақсы көріп кетті. Ол өзінің жинаған ақшасының жартысын бір жылға пәтеріне төлеу үшін жұмсады. Бірақ пәтер өте қымбат болатын. Ол бұл пәтерге келесі жылы да төлей ала ма? Оның осы жылы баюы керек. «Сен бір жылда қалай байып кетемін деп ойлайсың?» - деп сұрады оның әпкесі. Бұл жақсы сұрақ болатын. Оның жұмысы да жоқ. Бірақ қарапайым жұмыспен пәтерді келесі жылы төлеу мүмкін емес. Қарапайым жұмыс оның керемет пәтерінде қалуға мүмкіндік бермейді. Оның арзан пәтерге көшкісі келмейді. Мен қалай тез байып кете аламын деген сұрақ қоятын ол өзіне. Ол көшенің келесі жағына өтіп, лотерея билетін сатып алды.

      4. Bai bol nemese ket
      Aqyry er adam Nü-İorkke köşıp kelıp, özınıñ maqsatyna jettı. Nü-İorktı «eşqaşan ūiyqtamaityn qala» dep ataidy. Onyñ ärqaşan sonda tūrğysy keletın. Ol Floridadağy jūmysynan şyğyp kettı. Ol özınıñ jaña audanyn jaqsy körıp kettı. Ol özınıñ jaña päterın jaqsy körıp kettı. Ol özınıñ jinağan aqşasynyñ jartysyn bır jylğa päterıne töleu üşın jūmsady. Bıraq päter öte qymbat bolatyn. Ol būl päterge kelesı jyly da tölei ala ma? Onyñ osy jyly baiuy kerek. «Sen bır jylda qalai baiyp ketemın dep oilaisyñ?» - dep sūrady onyñ äpkesı. Būl jaqsy sūraq bolatyn. Onyñ jūmysy da joq. Bıraq qarapaiym jūmyspen päterdı kelesı jyly töleu mümkın emes. Qarapaiym jūmys onyñ keremet päterınde qaluğa mümkındık bermeidı. Onyñ arzan päterge köşkısı kelmeidı. Men qalai tez baiyp kete alamyn degen sūraq qoiatyn ol özıne. Ol köşenıñ kelesı jağyna ötıp, lotereä biletın satyp aldy.
Скрыть текст
      5. Неге ол оны жақсы көреді
      «Неге мен сені жақсы көремін? – деп сұрады күйеуі. – Неге мен сені сондай қатты жақсы көремін? Сен ақылдысың. Бірақ сен сондай ақылды емессің. Сен әдемісің. Бірақ сен сондай әдемі емессің. Сенімен бірге болған көңілді.Бірақ сенімен бірге болған сондай көңілді емес». «О, шын ба? – деп сұрады әйелі. – Менімен сондай көңілді емес қой? Ал сенімен бірге болған қаншалықты көңілді? Біз бір уақыт болсын бір жерге шығып ба едік? Сен мені бір рет болсын биге алып барып па едің? Сен мені бір рет болсын түнгі клубтарға алып барып па едің? Сен мені бір рет болсын киноға апарып па едің? Сен мені бір рет болсын бір жерге кешкі асқа апарып па едің? Жоқ, жоқ, жоқ. Сен ешқашан мені ешқайда апармайсың! Кейбір кезде ғана жалға DVD аласың. Біз DVD көреміз. Сен тіпті попкорн жасамайсың! Менімен көңілді емес деп айтпа маған! Сен жай ғана «іш пыстырудың патшасысың»». Міне, неге күйеуі оны жақсы көреді! Әйелінің ылғи да айтатыны бар. Оның барлығы жайлы өз пікірі бар. Ол бір жағдайларға кезіккенде сен ойлағандай болып шықпайтын. Ол ылғи да қызықты болатын.

      5. Nege ol ony jaqsy köredı
      «Nege men senı jaqsy köremın? – dep sūrady küieuı. – Nege men senı sondai qatty jaqsy köremın? Sen aqyldysyñ. Bıraq sen sondai aqyldy emessıñ. Sen ädemısıñ. Bıraq sen sondai ädemı emessıñ. Senımen bırge bolğan köñıldı.Bıraq senımen bırge bolğan sondai köñıldı emes». «O, şyn ba? – dep sūrady äielı. – Menımen sondai köñıldı emes qoi? Al senımen bırge bolğan qanşalyqty köñıldı? Bız bır uaqyt bolsyn bır jerge şyğyp ba edık? Sen menı bır ret bolsyn bige alyp baryp pa edıñ? Sen menı bır ret bolsyn tüngı klubtarğa alyp baryp pa edıñ? Sen menı bır ret bolsyn kinoğa aparyp pa edıñ? Sen menı bır ret bolsyn bır jerge keşkı asqa aparyp pa edıñ? Joq, joq, joq. Sen eşqaşan menı eşqaida aparmaisyñ! Keibır kezde ğana jalğa DVD alasyñ. Bız DVD köremız. Sen tıptı popkorn jasamaisyñ! Menımen köñıldı emes dep aitpa mağan! Sen jai ğana «ış pystyrudyñ patşasysyñ»». Mıne, nege küieuı ony jaqsy köredı! Äielınıñ ylği da aitatyny bar. Onyñ barlyğy jaily öz pıkırı bar. Ol bır jağdailarğa kezıkkende sen oilağandai bolyp şyqpaityn. Ol ylği da qyzyqty bolatyn.
Скрыть текст
      6. Мені жайыма қалдыр
      Күйеуі әйелін құшақтады. Әйелі оны итеріп жіберді. «Менің жұмыс жасауыма бөгет жасама», - деді ол. «Мен саған бөгет болып тұрған жоқпын, - деді күйеуі. - Мен сені құшақтап, өз махаббатымды білдіремін». «Сен маған бөгет жасап тұрсың, - деді әйелі. - Мен кешкі ас әзірлеуге тырысып жатырмын. Ал сен кедергі жасайсың. Менің бірдеңені құлатқанымды қалайсың ба? Менің бірдеңені өртегенімді қалайсың ба? Менің қолым бос емес екенін көріп тұрсың ба? Мен жасыл сарымсақты турап жатырмын, ал сен болсаң құшақтайсың. Бір жерімді жарақаттап алғанымды қалайсың ба? Мен макарондарды араластырып тұрсам, сен құшақтайсың. Ыдысты плитаның үстінен аунатып алғанымды қалайсың ба? Мен екеуімізге арнап кешкі ас әзірлеп жатырмын. Осылайша махаббатымды білдіремін. Ал сен болсаң құшақтап әлексің. Бұл махаббат емес. Бұл маған кедергі келтіреді. Өз махаббатыңды шынымен білдіргің келе ме?». Ол келісті, шынымен өз махаббатын білдіргісі келді. «Кешкі асымызды ішіп болғанға дейін күт, - деді әйелі, - сол кезде шынымен өз махаббатыңды білдіре аласың. Сен ыдыс жуа аласың!»

      6. Menı jaiyma qaldyr
      Küieuı äielın qūşaqtady. Äielı ony iterıp jıberdı. «Menıñ jūmys jasauyma böget jasama», - dedı ol. «Men sağan böget bolyp tūrğan joqpyn, - dedı küieuı. - Men senı qūşaqtap, öz mahabbatymdy bıldıremın». «Sen mağan böget jasap tūrsyñ, - dedı äielı. - Men keşkı as äzırleuge tyrysyp jatyrmyn. Al sen kedergı jasaisyñ. Menıñ bırdeñenı qūlatqanymdy qalaisyñ ba? Menıñ bırdeñenı örtegenımdı qalaisyñ ba? Menıñ qolym bos emes ekenın körıp tūrsyñ ba? Men jasyl sarymsaqty turap jatyrmyn, al sen bolsañ qūşaqtaisyñ. Bır jerımdı jaraqattap alğanymdy qalaisyñ ba? Men makarondardy aralastyryp tūrsam, sen qūşaqtaisyñ. Ydysty plitanyñ üstınen aunatyp alğanymdy qalaisyñ ba? Men ekeuımızge arnap keşkı as äzırlep jatyrmyn. Osylaişa mahabbatymdy bıldıremın. Al sen bolsañ qūşaqtap äleksıñ. Būl mahabbat emes. Būl mağan kedergı keltıredı. Öz mahabbatyñdy şynymen bıldırgıñ kele me?». Ol kelıstı, şynymen öz mahabbatyn bıldırgısı keldı. «Keşkı asymyzdy ışıp bolğanğa deiın küt, - dedı äielı, - sol kezde şynymen öz mahabbatyñdy bıldıre alasyñ. Sen ydys jua alasyñ!»
Скрыть текст
      7. Күріштегі жәндіктер
      «Мынаны қара», - деді әйелі. Күйеуі қарады. Ол полиэтилен пакеттің ішіне қарады. Қалтада күріш бар еді. Бірақ қалтаның ішінде тағы бірдеңе бар. «Бұл не?» - деп сұрады ол. Бұл жәндіктер болатын. Жәндіктер әрлі-берлі жүріп жатты. Көптеген жәндіктер жорғалап жүрді. «Неткен жиіркенішті еді! - деді ол. - Олар қайдан жүр мұнда?» «Олар сенен шықты», - деді әйелі. Күйеуі бұны қолдамады. Оның үйінде жәндіктер болмаған. Біреуі де болмаған. «Сен күріш қалтасының дұрысын сатып алмағансың, - деді әйелі. - Мен саған қандай қалтадағы күрішті алу керегін айттым. Бірақ сен ақша үнемдеп қалғың келді. Сосын мен бұған келісе салдым. Енді ешқашан бұлай жасамаспын. Ендігіде тек мен алып жүрген маркадағысын алатын боламыз». Күйеуі бұған келісті. Әйелі пакетті орап тастады. Ол пакеттің үстінен басқа полиэтилен пакет кигізді. Ол оны да байлап тастады. «Мынау саған», - деді әйелі. «Ал керек болса! Рахмет!», - деді күйеуі.

      7. Kürıştegı jändıkter
      «Mynany qara», - dedı äielı. Küieuı qarady. Ol polietilen pakettıñ ışıne qarady. Qaltada kürış bar edı. Bıraq qaltanyñ ışınde tağy bırdeñe bar. «Būl ne?» - dep sūrady ol. Būl jändıkter bolatyn. Jändıkter ärlı-berlı jürıp jatty. Köptegen jändıkter jorğalap jürdı. «Netken jiırkenıştı edı! - dedı ol. - Olar qaidan jür mūnda?» «Olar senen şyqty», - dedı äielı. Küieuı būny qoldamady. Onyñ üiınde jändıkter bolmağan. Bıreuı de bolmağan. «Sen kürış qaltasynyñ dūrysyn satyp almağansyñ, - dedı äielı. - Men sağan qandai qaltadağy kürıştı alu keregın aittym. Bıraq sen aqşa ünemdep qalğyñ keldı. Sosyn men būğan kelıse saldym. Endı eşqaşan būlai jasamaspyn. Endıgıde tek men alyp jürgen markadağysyn alatyn bolamyz». Küieuı būğan kelıstı. Äielı pakettı orap tastady. Ol pakettıñ üstınen basqa polietilen paket kigızdı. Ol ony da bailap tastady. «Mynau sağan», - dedı äielı. «Al kerek bolsa! Rahmet!», - dedı küieuı.
Скрыть текст
      8. Хакер миллиондаған қаржы жымқырды
      Тим хакер еді. Ол ұры болды. Ол компьютерді жақсы білетін. Олардың бүге-шігесіне дейін білетін. Тим қалтаға түсетін ұры болатын. Ол әркімнің қалтасын тінткілейтін. Ол Америкадағылардың әрқайсысының банк шотына түсіп отырды. Банк шоты бар адамдардың әрқайсысы ақшасынан айрылып отырды. Миллиондаған америкалықтың банк шоты бар. Осы америкалықтардың барлығы ақшасынан айрылып қалатын. Бірақ олар бұл туралы білмейтін. Құрбан болғандардың ешқайсысы да ұрлықты байқамай қалды. Құрбан болғандардың ешқайсысы да полицияға қоңырау шалмады. «Біздің жолымыз болды, – деді полиция детективі. – Тим өзінің қалыңдығын алдады. Әйелі бізге қоңырау соқты. Бірақ, бір жағынан, жолымыз болмады. Бізде айғақ жоқ. Бізде тек оның жауабы ғана бар. Тим жауапкершіліктен жалтарып кете алады. Ол миллиондаған ақшамен жасырынып қалуы мүмкін. Ол барлық ақшаны басқа елге аударып жіберді. Ақшаның жолын аңдуға еш мүмкіндік жоқ. Тим өте ақылды. Неліктен? Ол Америкадағы әрбір банк шотынан бір центтен ғана ұрлаған. Бір центтің ұрланғаны кімге уайым?"

      8. Haker milliondağan qarjy jymqyrdy
      Tim haker edı. Ol ūry boldy. Ol kompüterdı jaqsy bıletın. Olardyñ büge-şıgesıne deiın bıletın. Tim qaltağa tüsetın ūry bolatyn. Ol ärkımnıñ qaltasyn tıntkıleitın. Ol Amerikadağylardyñ ärqaisysynyñ bank şotyna tüsıp otyrdy. Bank şoty bar adamdardyñ ärqaisysy aqşasynan airylyp otyrdy. Miliondağan amerikalyqtyñ bank şoty bar. Osy amerikalyqtardyñ barlyğy aqşasynan airylyp qalatyn. Bıraq olar būl turaly bılmeitın. Qūrban bolğandardyñ eşqaisysy da ūrlyqty baiqamai qaldy. Qūrban bolğandardyñ eşqaisysy da polisiağa qoñyrau şalmady. «Bızdıñ jolymyz boldy, – dedı polisia detektivı. – Tim özınıñ qalyñdyğyn aldady. Äielı bızge qoñyrau soqty. Bıraq, bır jağynan, jolymyz bolmady. Bızde aiğaq joq. Bızde tek onyñ jauaby ğana bar. Tim jauapkerşılıkten jaltaryp kete alady. Ol milliondağan aqşamen jasyrynyp qaluy mümkın. Ol barlyq aqşany basqa elge audaryp jıberdı. Aqşanyñ jolyn añduğa eş mümkındık joq. Tim öte aqyldy. Nelıkten? Ol Amerikadağy ärbır bank şotynan bır sentten ğana ūrlağan. Bır senttıñ ūrlanğany kımge uaiym?"
Скрыть текст
      9. Нәсілшіл болма
      Рей газет репортеріне хабарласты. «Сіз банк тонау жөнінде жазыпсыз. Ұрыны сипаттаған екенсіз, – деді ол, - неге сипаттадыңыз»? «Біз жұрттардың оны тауып беруге көмектескенін қалаймыз. Егер біреу көрсе, ол полицияға хабарласа алады», - деді репортер. Рей былай деп жауап берді: «Бірақ сіз бізге оның нәсілін айтпадыңыз, оның 35 жас шамасында, бойы 1,70 м екенін айтқан болатынсыз. Нәсілі арқылы оны табуға оңай болады». «Заңгерлеріміз бұлай істеудің керегі жоқ, - деді репортер. - Бұл нәсілшілдік болып табылады. Тонаушы бізді сотқа беретін болады нәсілшілдік үшін». «Олай болса, оның жасын, бойын, жынысын жарияламау керек еді, – деді Рей. – Бұның барлығы кемсітушілікке жатады». «Бұндай жағдайда, айтатынымыз қалмайды», - деді репортер. «Осылай хабарлай салыңыз, - деді Рей, - белгісіз біреу банкті тонады. Өтініш, банк тонаған адамға ұқсайтын адамды іздеңдер».

      9. Näsılşıl bolma
      Rei gazet reporterıne habarlasty. «Sız bank tonau jönınde jazypsyz. Ūryny sipattağan ekensız, – dedı ol, - nege sipattadyñyz»? «Bız jūrttardyñ ony tauyp beruge kömekteskenın qalaimyz. Eger bıreu körse, ol polisiağa habarlasa alady», - dedı reporter. Rei bylai dep jauap berdı: «Bıraq sız bızge onyñ näsılın aitpadyñyz, onyñ 35 jas şamasynda, boiy 1,70 m ekenın aitqan bolatynsyz. Näsılı arqyly ony tabuğa oñai bolady». «Zañgerlerımız būlai ısteudıñ keregı joq, - dedı reporter. - Būl näsılşıldık bolyp tabylady. Tonauşy bızdı sotqa beretın bolady näsılşıldık üşın». «Olai bolsa, onyñ jasyn, boiyn, jynysyn jarialamau kerek edı, – dedı Rei. – Būnyñ barlyğy kemsıtuşılıkke jatady». «Būndai jağdaida, aitatynymyz qalmaidy», - dedı reporter. «Osylai habarlai salyñyz, - dedı Rei, - belgısız bıreu banktı tonady. Ötınış, bank tonağan adamğa ūqsaityn adamdy ızdeñder».
Скрыть текст
      10. Атамыз дүниеден өтті
      Эдит жұбайы Арчиге телефон шалды. «Әкем дүниеден өтті. Ол дүниеден өтер кезде, мен оның қолын ұстап отырдым. Ертең ұлымыздың үйлену тойы. Енді не істейміз? - деп сұрады жұбайынан. - Мен жаңа ғана қарттар үйінен шықтым. Бұл жағдайды Эрлиге айтамыз ба, әлде айтпаймыз ба? Ол әкемді өте жақсы көретін». «Әкеңнің ауырып жатқанын Эрли біледі ғой. Оның өлімі күтпеген жағдай емес қой. Бірақ бұл жаңалық барлығын қайғыландырады. Ертеңгі күн барлығы үшін бақытты күн болмақшы. Әзір ешкімге ештеңе айтпай-ақ қоямыз. Мен жерлеу рәсімін жүргізуші басшысымен сөйлесіп көрейін. Біз жерлеуді келесі аптаға қалдырсақ қалай болар екен деп», - деді Арчи. «Бірақ Эрли бал айына кетеді ғой, - деді Эдит. - Ол екі аптаға кетеді. Ол әкемнің жерлеуіне қатыспаса, қапаланып қатты ренжиді ғой». «Сен дұрыс айтасың. Бұл қиын шешім. Енді не істейміз?» - деді Арчи.

      10. Atamyz dünieden öttı
      Edit jūbaiy Arşige telefon şaldy. «Äkem dünieden öttı. Ol dünieden öter kezde, men onyñ qolyn ūstap otyrdym. Erteñ ūlymyzdyñ üilenu toiy. Endı ne ısteimız? - dep sūrady jūbaiynan. - Men jaña ğana qarttar üiınen şyqtym. Būl jağdaidy Erlige aitamyz ba, älde aitpaimyz ba? Ol äkemdı öte jaqsy köretın». «Äkeñnıñ auyryp jatqanyn Erli bıledı ğoi. Onyñ ölımı kütpegen jağdai emes qoi. Bıraq būl jañalyq barlyğyn qaiğylandyrady. Erteñgı kün barlyğy üşın baqytty kün bolmaqşy. Äzır eşkımge eşteñe aitpai-aq qoiamyz. Men jerleu räsımın jürgızuşı basşysymen söilesıp köreiın. Bız jerleudı kelesı aptağa qaldyrsaq qalai bolar eken dep», - dedı Arşi. «Bıraq Erli bal aiyna ketedı ğoi, - dedı Edit. - Ol ekı aptağa ketedı. Ol äkemnıñ jerleuıne qatyspasa, qapalanyp qatty renjidı ğoi». «Sen dūrys aitasyñ. Būl qiyn şeşım. Endı ne ısteimız?» - dedı Arşi.
Скрыть текст
      11. Автомобильдердің кері қайтарылуы
      Бұл хабарды бүкіл ел бойынша беріп жатты. Оны радиодан берді. Теледидардан берді. Бұл туралы жаңалықты газеттер де басты. Бұл қолданыстағы автомобильдердің қайтарылуы жайлы хабар еді. Тойота мыңдаған автомобильдерін қайтарып жатты. Автомобильдердің тежегіштерінде ақаулары болды. Кейде тежегіштер тиісті қалпында жұмыс жасамай жатты. Кейбір Тойота автомобилін айдап жүрген жүргізушілер көлік апатына түсіп жатты. Өткен жылы Тойотаға қарасты көлік апаттарынан 10 адам қаза болған. Он адам. Америкада жылына 10000 шамасында адам қайтыс болады. Олар мас жүргізушілердің кесірінен өледі. Мас жүргізушілер күніне 30 шақты адамды қағып өлтіреді. Отыз адам. Күнделікті. Бұл туралы теледидардан жаңалықтарда айта ма? Бұл туралы радиодан хабарлай ма? Бұл туралы халықаралық теледидардан көрсете ме? Жылдан жылға бұл халықаралық деңгейдегі жаңалықтар санатына жатқызылмай келеді. Бірақ халықаралық жаңалықтар жасап жүргізетін адамдар тежегіштер туралы алаңдайды. Олар ақауы бар тежегіштердің кесірінен тағы бір адам өлгенін қаламайды. Бұл он бір өлімге дейін жететін еді! Ал мас күйінде көлік жүргізуден болған өлімдер туралы қалай сонда? «Бұл жаңалық емес», - деді бір репортер.

      11. Avtomobilderdıñ kerı qaitaryluy
      Būl habardy bükıl el boiynşa berıp jatty. Ony radiodan berdı. Teledidardan berdı. Būl turaly jañalyqty gazetter de basty. Būl qoldanystağy avtomobilderdıñ qaitaryluy jaily habar edı. Toiota myñdağan avtomobilderın qaitaryp jatty. Avtomobilderdıñ tejegışterınde aqaulary boldy. Keide tejegışter tiıstı qalpynda jūmys jasamai jatty. Keibır Toiota avtomobilın aidap jürgen jürgızuşıler kölık apatyna tüsıp jatty. Ötken jyly Toiotağa qarasty kölık apattarynan 10 adam qaza bolğan. On adam. Amerikada jylyna 10000 şamasynda adam qaitys bolady. Olar mas jürgızuşılerdıñ kesırınen öledı. Mas jürgızuşıler künıne 30 şaqty adamdy qağyp öltıredı. Otyz adam. Kündelıktı. Būl turaly teledidardan jañalyqtarda aita ma? Būl turaly radiodan habarlai ma? Būl turaly halyqaralyq teledidardan körsete me? Jyldan jylğa būl halyqaralyq deñgeidegı jañalyqtar sanatyna jatqyzylmai keledı. Bıraq halyqaralyq jañalyqtar jasap jürgızetın adamdar tejegışter turaly alañdaidy. Olar aqauy bar tejegışterdıñ kesırınen tağy bır adam ölgenın qalamaidy. Būl on bır ölımge deiın jetetın edı! Al mas küiınde kölık jürgızuden bolğan ölımder turaly qalai sonda? «Būl jañalyq emes», - dedı bır reporter.
Скрыть текст
      12. «Өтінемін, күте тұрыңыз»
      Пол кабельді телекомпаниясына қоңырау шалды. «Менің экраным қара түсті бола береді», - деді. - Əр бес минут сайын менің экраным қара түсті бола береді». «Мырза, ол толығымен қара түсті бола ма?» - деп сұрады ұсынушы. «Жоқ, - деді Пол. - Үлкен ақ әріптермен «Өтінемін, күте тұрыңыз» деген жазу шығады». «Ендеше бұл жақсы, - деді ұсынушы. - Егер «Өтінемін, күте тұрыңыз» деп жазылғаны болмаса, жағдай өте қиын болатын еді». Пол бұны естіп қуанды. «Жағдай өте қиын болмағанына қуаныштымын», - деді ол. - Сонымен, бұл біреу келіп, бұны түзетеді дегенді білдіре ме?» «Жоқ, - деді ұсынушы, - біздің техник ең тезі келесі бейсенбі күні ғана келе алады. Егер де экраныңыз толығымен қара түсті болғанда техник үйіңізге ертең баратын еді». Пол бұны ойлап тұрып қалды. «Білесіз бе, мен қазір ғана теледидар қарап отырмын. Ол толығымен қара түсті болып кетті. «Өтінемін, күте тұрыңыз» деген жазу жоғалып кетті. Ол толығымен қара түсті». Ұсынушы біраз уақыт үнсіз тұрды. «Техник ертең үйіңізге келе алады, мырза. Сіз үйде боласыз ба?» - деп сұрады ол.

      12. «Ötınemın, küte tūryñyz»
      Pol kabeldı telekompaniasyna qoñyrau şaldy. «Menıñ ekranym qara tüstı bola beredı», - dedı. - Ər bes minut saiyn menıñ ekranym qara tüstı bola beredı». «Myrza, ol tolyğymen qara tüstı bola ma?» - dep sūrady ūsynuşy. «Joq, - dedı Pol. - Ülken aq ärıptermen «Ötınemın, küte tūryñyz» degen jazu şyğady». «Endeşe būl jaqsy, - dedı ūsynuşy. - Eger «Ötınemın, küte tūryñyz» dep jazylğany bolmasa, jağdai öte qiyn bolatyn edı». Pol būny estıp quandy. «Jağdai öte qiyn bolmağanyna quanyştymyn», - dedı ol. - Sonymen, būl bıreu kelıp, būny tüzetedı degendı bıldıre me?» «Joq, - dedı ūsynuşy, - bızdıñ tehnik eñ tezı kelesı beisenbı künı ğana kele alady. Eger de ekranyñyz tolyğymen qara tüstı bolğanda tehnik üiıñızge erteñ baratyn edı». Pol būny oilap tūryp qaldy. «Bılesız be, men qazır ğana teledidar qarap otyrmyn. Ol tolyğymen qara tüstı bolyp kettı. «Ötınemın, küte tūryñyz» degen jazu joğalyp kettı. Ol tolyğymen qara tüstı». Ūsynuşy bıraz uaqyt ünsız tūrdy. «Tehnik erteñ üiıñızge kele alady, myrza. Sız üide bolasyz ba?» - dep sūrady ol.
Скрыть текст
      13. Арқасы ауыруға басты
      Олар диванда отырған еді. Күйеуі түрегеле бастаған еді. «Өй», - деп ыңырсып жіберді ол. «Не болып қалды?» - деп сұрады әйелі. Күйеуі үн-түнсіз тұрып қалды. Ол қозғалмай қалды. Ол жартылай еңкейіп тұрып қалды. Ол тік тұра алмады. «Тағы сол арқаң ба?» - деді әйелі. «Иә тағы менің арқам», - деді күйеуі. Ол қозғала алмай тұрды. «Мен көмектесе алам ба?» - деп сұрады әйелі. Күйеуі басын шайқады. Оның істей алғаны тек күте тұру болды. Бір минут өткен соң ол бір аяғын алдына басты. Сосын екінші аяғын басты. Ол жайлап дәретханаға қарай жылжи бастады. Ол әлі де тікей алмай жатты. Ол әлі сол еңкейген күйінде кетіп бара жатты. Ол дәретханаға кіріп кетті. Сосын ол жайлап қонақ бөлмеге қайтып келді. Ол абайлап диванға қайта отырды. «Сол чемоданды метродағы баспалдақпен тасыма деп айттым ғой саған, - деп сөкті әйелі, - бірақ сен мені тыңдамадың. Сен ешқашан маған құлақ аспағансың. Келесі жолы мен сол чемоданды өзім-ақ алып жүремін».

      13. Arqasy auyruğa basty
      Olar divanda otyrğan edı. Küieuı türegele bastağan edı. «Öi», - dep yñyrsyp jıberdı ol. «Ne bolyp qaldy?» - dep sūrady äielı. Küieuı ün-tünsız tūryp qaldy. Ol qozğalmai qaldy. Ol jartylai eñkeiıp tūryp qaldy. Ol tık tūra almady. «Tağy sol arqañ ba?» - dedı äielı. «İä tağy menıñ arqam», - dedı küieuı. Ol qozğala almai tūrdy. «Men kömektese alam ba?» - dep sūrady äielı. Küieuı basyn şaiqady. Onyñ ıstei alğany tek küte tūru boldy. Bır minut ötken soñ ol bır aiağyn aldyna basty. Sosyn ekınşı aiağyn basty. Ol jailap därethanağa qarai jylji bastady. Ol älı de tıkei almai jatty. Ol älı sol eñkeigen küiınde ketıp bara jatty. Ol därethanağa kırıp kettı. Sosyn ol jailap qonaq bölmege qaityp keldı. Ol abailap divanğa qaita otyrdy. «Sol şemodandy metrodağy baspaldaqpen tasyma dep aittym ğoi sağan, - dep söktı äielı, - bıraq sen menı tyñdamadyñ. Sen eşqaşan mağan qūlaq aspağansyñ. Kelesı joly men sol şemodandy özım-aq alyp jüremın».
Скрыть текст
      14. Сәлемдемені қайтару (1)
      Сегізден он бес кеткенде телефон шырылдады. Бұл жазба болатын: «УПС-тің жүргізушісі сіздің сәлемдемеңізді бүгін алып кетеді. Ол 8:00 мен 19:00 аралығында келеді. «Жақсы болды, - деді Крейг. - Маған қалғаны 11 сағатты күтіп өткізу. Енді мен тіпті душ қабылдай алмайтын болдым. Мен есіктің қоңырауын душта отырып ести алмаспын». Крейг есіктің қоңырауын 16:40-та естіді. «Мен сіздің жеткеніңізге қуаныштымын, - деді ол жүргізушіге, - бұл қораптың менің жатын бөлмемде жатқанына екі апта болды». Крейг қорапты жүргізушіге тапсырды. Жүргузіші: «Ал қайтарым талоны қайда? Мен қайтарым талонысыз бұны алып кете алмаймын», - деді. Крейг: «Ол не тағы? - деді, - қайтарым талоны деген не сонда?» Жүргізуші: «Қайтарым талоны деген қораптың қайда жеткізілуі керектігі жазылған заттаңбасы ғой. Мүмкін ол қораптың ішінде шығар...» Крейг: «Неге сәлемдемені қайтару осыншама қиын?» - деп көзін алартты.       14. Sälemdemenı qaitaru (1)
      Segızden on bes ketkende telefon şyryldady. Būl jazba bolatyn: «UPS-tıñ jürgızuşısı sızdıñ sälemdemeñızdı bügın alyp ketedı. Ol 8:00 men 19:00 aralyğynda keledı. «Jaqsy boldy, - dedı Kreig. - Mağan qalğany 11 sağatty kütıp ötkızu. Endı men tıptı duş qabyldai almaityn boldym. Men esıktıñ qoñyrauyn duşta otyryp esti almaspyn». Kreig esıktıñ qoñyrauyn 16:40-ta estıdı. «Men sızdıñ jetkenıñızge quanyştymyn, - dedı ol jürgızuşıge, - būl qoraptyñ menıñ jatyn bölmemde jatqanyna ekı apta boldy». Kreig qorapty jürgızuşıge tapsyrdy. Jürguzışı: «Al qaitarym talony qaida? Men qaitarym talonysyz būny alyp kete almaimyn», - dedı. Kreig: «Ol ne tağy? - dedı, - qaitarym talony degen ne sonda?» Jürgızuşı: «Qaitarym talony degen qoraptyñ qaida jetkızıluı kerektıgı jazylğan zattañbasy ğoi. Mümkın ol qoraptyñ ışınde şyğar...» Kreig: «Nege sälemdemenı qaitaru osynşama qiyn?» - dep közın alartty.
Скрыть текст
      15. Сәлемдемені қайтару (2)
      Крейг жүргізушінің кідіре тұруын өтінді. Крейг сәлемдемені ашу үшін пышақты қолданды. Ол оның ішіне жинастырылған заттардың барлығын аударып шықты. Ол сәлемдеменің қайтарым талонын іздеумен болды. Ол еш жерден көрінбеді. Жүргізуші кетіп қалды. Крейг бәрін қайта қораптың ішіне тығып жіберді. Ол қорапты жабысқақ таспамен орап тастады. Ол қорапты жатын бөлмедегі орнына апарып қойды. Ол ғаламторға кіріп, Таргет фирмасының хатын оқып шықты. Хатта былай айтылған: «Біз УПС-ке қайтарым талонын жібереміз». Ол УПС-ке қоңырау шалды. УПС-тің агенті айтты: «Сіздің талоныңыз әлі тіркелген жоқ. Ол ертең келуі тиіс». Крейг сұрады: «Онда сіздерде талон болмаса жүргізуші несіне келді?» УПС-тің агенті айтты: «Кешірім өтінеміз, бұл біздің қателігіміз еді. Бәлкім, ол қайтарым талоны сізде деп жобалаған шығар. Кейде талон тұтынушының өзінде болып жатады. Жүргізуші бейсенбі күні қайта келе алады. Таңғы 8 ден кешкі 7 аралығында күтсеңіз болды».

      15. Sälemdemenı qaitaru (2)
      Kreig jürgızuşınıñ kıdıre tūruyn ötındı. Kreig sälemdemenı aşu üşın pyşaqty qoldandy. Ol onyñ ışıne jinastyrylğan zattardyñ barlyğyn audaryp şyqty. Ol sälemdemenıñ qaitarym talonyn ızdeumen boldy. Ol eş jerden körınbedı. Jürgızuşı ketıp qaldy. Kreig bärın qaita qoraptyñ ışıne tyğyp jıberdı. Ol qorapty jabysqaq taspamen orap tastady. Ol qorapty jatyn bölmedegı ornyna aparyp qoidy. Ol ğalamtorğa kırıp, Target firmasynyñ hatyn oqyp şyqty. Hatta bylai aitylğan: «Bız UPS-ke qaitarym talonyn jıberemız». Ol UPS-ke qoñyrau şaldy. UPS-tıñ agentı aitty: «Sızdıñ talonyñyz älı tırkelgen joq. Ol erteñ keluı tiıs». Kreig sūrady: «Onda sızderde talon bolmasa jürgızuşı nesıne keldı?» UPS-tıñ agentı aitty: «Keşırım ötınemız, būl bızdıñ qatelıgımız edı. Bälkım, ol qaitarym talony sızde dep jobalağan şyğar. Keide talon tūtynuşynyñ özınde bolyp jatady. Jürgızuşı beisenbı künı qaita kele alady. Tañğy 8 den keşkı 7 aralyğynda kütseñız boldy».
Скрыть текст
      16. Атаға арналған шылым
      Әйелі одан шылым сатып алуын өтінді. «Түсінбедім? - деп сұрады Джек. - Сен қашаннан бері шылым шегетін болғансың?» Әйелі бұл қытай жаңа жылына керек деді. Оның марқұм атасы кезінде шылым шегіп жүретін. Шылым оның атасы үшін еді. Джек дүңгіршекке барды. Ол бір қорап темекі қанша тұратынын сұрады. Ол 11 доллар тұрады екен. Джек ең арзан темекінің бағасы қанша екенін сұрады. Ал ол 10 доллар тұратын. Джек олардан шылымдарды бір данадан сата ма екен деп сұрады. Олар бір түйірлеп сатпайды екен. Джек тұтас бір қорап темекіге 10 долларын жұмсағысы келмеді. Оның әйелі тек бір түйір темекі алуын сұрады. Бір әйел адам оның қасында шылым шегіп тұрған еді. «Кешіріңіз," - деді Джек. - Сізден бір түйір темекіні бір долларға сатып алсам бола ма?» Джек оған бір долларлық ақшаны ұсынды. Әйел адам оған темекісін берді. Ол оның ақшасын алудан бас тартты. Джек бәрінің осылай сәтті шыққанына қуанып кетті. Ол жоқ жерден тегінге шылым тауып алды. Бұл «Мальборо» болатын, шылымдардың ең жақсысы! Атаға бұл ұнайтын болды.

      16. Atağa arnalğan şylym
      Äielı odan şylym satyp aluyn ötındı. «Tüsınbedım? - dep sūrady Djek. - Sen qaşannan berı şylym şegetın bolğansyñ?» Äielı būl qytai jaña jylyna kerek dedı. Onyñ marqūm atasy kezınde şylym şegıp jüretın. Şylym onyñ atasy üşın edı. Djek düñgırşekke bardy. Ol bır qorap temekı qanşa tūratynyn sūrady. Ol 11 dollar tūrady eken. Djek eñ arzan temekınıñ bağasy qanşa ekenın sūrady. Al ol 10 dollar tūratyn. Djek olardan şylymdardy bır danadan sata ma eken dep sūrady. Olar bır tüiırlep satpaidy eken. Djek tūtas bır qorap temekıge 10 dollaryn jūmsağysy kelmedı. Onyñ äielı tek bır tüiır temekı aluyn sūrady. Bır äiel adam onyñ qasynda şylym şegıp tūrğan edı. «Keşırıñız," - dedı Djek. - Sızden bır tüiır temekını bır dollarğa satyp alsam bola ma?» Djek oğan bır dollarlyq aqşany ūsyndy. Äiel adam oğan temekısın berdı. Ol onyñ aqşasyn aludan bas tartty. Djek bärınıñ osylai sättı şyqqanyna quanyp kettı. Ol joq jerden tegınge şylym tauyp aldy. Būl «Mälboro» bolatyn, şylymdardyñ eñ jaqsysy! Atağa būl ūnaityn boldy.
Скрыть текст
      17. «Тұраққа тыйым салынған» белгісінің жаңа уақыты
      Түс кезі, сәрсенбі. «Бұл әділетсіздік. Бұл дұрыс емес қой», - деді Мел Айрин. Әр кеш сайын ол машинасын тұраққа қоятын етін. Ол көлігін көшедегі тұраққа қойып жүрген. «Әне қара. Бағананы тап жаңа бетондап тастаған, - деді ол, - бетон әлі ылғал». Бұл машиналарға тұрақтауға тыйым салатын жаңа белгі еді. Оның бетінде: «Тұраққа тиым салынған 9:30-11:00 сәрсенбі» деп жазылған екен. Бұрынғы белгіде басқаша болатын. Бұрынғы белгіде: «Тұраққа тиым салынған 13:00-14:30» еді. «Көршілер және мен осы көшеге тұраққа қоятынбыз, - деді Мел, - біз мұнда 13:00 ден 14:30 дейін тұрақтауға болмайтынын білеміз. Бірақ бүгін ертесімен олар белгіні ауыстырып тастапты. Олар бізді ескертіп пе еді? Олар бізге бірдеңе деп айтты ма? Жоқ, бірақ олар жол инспекциясына хабарлапты! Жол инспекциясы бүгін таңертең 25 айыппұл жазып кетіпті! Жиырма бес айыппұл?! Мен санап шыққам! Әр бір айыппұл - 48 доллар болады. Біз бәріміз машиналарымызды 13:00 де алып кетпек болғанбыз. Ал енді қазір тым кеш. Неге олар бізге ескертпеген?»

      17. «Tūraqqa tyiym salynğan» belgısınıñ jaña uaqyty
      Tüs kezı, särsenbı. «Būl ädıletsızdık. Būl dūrys emes qoi», - dedı Mel Airin. Är keş saiyn ol maşinasyn tūraqqa qoiatyn etın. Ol kölıgın köşedegı tūraqqa qoiyp jürgen. «Äne qara. Bağanany tap jaña betondap tastağan, - dedı ol, - beton älı ylğal». Būl maşinalarğa tūraqtauğa tyiym salatyn jaña belgı edı. Onyñ betınde: «Tūraqqa tiym salynğan 9:30-11:00 särsenbı» dep jazylğan eken. Būrynğy belgıde basqaşa bolatyn. Būrynğy belgıde: «Tūraqqa tiym salynğan 13:00-14:30» edı. «Körşıler jäne men osy köşege tūraqqa qoiatynbyz, - dedı Mel, - bız mūnda 13:00 den 14:30 deiın tūraqtauğa bolmaitynyn bılemız. Bıraq bügın ertesımen olar belgını auystyryp tastapty. Olar bızdı eskertıp pe edı? Olar bızge bırdeñe dep aitty ma? Joq, bıraq olar jol inspeksiasyna habarlapty! Jol inspeksiasy bügın tañerteñ 25 aiyppūl jazyp ketıptı! Jiyrma bes aiyppūl?! Men sanap şyqqam! Är bır aiyppūl - 48 dollar bolady. Bız bärımız maşinalarymyzdy 13:00 de alyp ketpek bolğanbyz. Al endı qazır tym keş. Nege olar bızge eskertpegen?»
Скрыть текст
      18. M&M-тің контейнері
      Бетти M&M домалақ кәмпиттерін жақсы көретін еді. Ол Нью-Йорктағы M&M-тің дүкеніне барды. Дүкен үш қабаттан тұрады. Әр қабатта M&M белгісімен әртүрлі көптеген заттар сатылады: кофеге шыны-аяқ , жастықтар ,жеңіл жейделер. Бетти M&M-тің снэк контейнерін сатып алды. Ол жарты келі M&M қызыл кәмпитін сатып алды. «Мен кәмпиттерді мына контейнерге салып қойып, маған күш керек болған кезде алып жермін», - деп ойлады ол. Бетти үйіне келді. Ол снэк контейнерді журнал үстеліне қойды. Мынау не? - деп сұрады ол өзінен. Ол ұп-ұсақ кішкентай сызаттарды байқады. Ол қақпақтың сыртында көптеген ұсақ сызаттарды көрді. Бұл су жаңа қақпақ еді. Бұл жап-жаңа контейнер болатын. Оған сызылып қалған қақпақты контейнер керек емес еді. Бетти дүкенге қайтып барды. Ол өзінің қақпағын сызылмаған дұрыс қақпаққа ауыстырып алмақ болды. Ол бүкіл контейнерлердегі барлық қақпақтарды қарап шықты. Олардың әр қайсысының көптеген сызаттары бар болып шықты.

      18. M&M-tıñ konteinerı
      Beti M&M domalaq kämpitterın jaqsy köretın edı. Ol Nü-İorktağy M&M-tıñ dükenıne bardy. Düken üş qabattan tūrady. Är qabatta M&M belgısımen ärtürlı köptegen zattar satylady: kofege şyny-aiaq , jastyqtar ,jeñıl jeideler. Beti M&M-tıñ snek konteinerın satyp aldy. Ol jarty kelı M&M qyzyl kämpitın satyp aldy. «Men kämpitterdı myna konteinerge salyp qoiyp, mağan küş kerek bolğan kezde alyp jermın», - dep oilady ol. Beti üiıne keldı. Ol snek konteinerdı jurnal üstelıne qoidy. Mynau ne? - dep sūrady ol özınen. Ol ūp-ūsaq kışkentai syzattardy baiqady. Ol qaqpaqtyñ syrtynda köptegen ūsaq syzattardy kördı. Būl su jaña qaqpaq edı. Būl jap-jaña konteiner bolatyn. Oğan syzylyp qalğan qaqpaqty konteiner kerek emes edı. Beti dükenge qaityp bardy. Ol özınıñ qaqpağyn syzylmağan dūrys qaqpaqqa auystyryp almaq boldy. Ol bükıl konteinerlerdegı barlyq qaqpaqtardy qarap şyqty. Olardyñ är qaisysynyñ köptegen syzattary bar bolyp şyqty.
Скрыть текст
      19. Крейглистке хабарландыру бер
      Телефон шырылдады. «Нью-Йорк қалай?» – деп сұрады Уолли. «Маған ол қатты ұнайды», – деді Юджин. «Жұмыс таптың ба?» – деп сұрады Уолли. «Әрине, жұмыс тапқан жоқпын, – деді Юджин. – Бұл жаққа бір ай бұрын ғана келдім». «Жылдамдатқаның дұрыс, – деді Уолли. – Ақшаң таусылады, қалай болғанын байқамай қаласың». «Іздеп жатырмын, – деді Юджин. – Бірақ оңай емес. Мыңдаған адам жұмыс іздеп жүр. Бірақ жұмыс орны мыңға жетпейді». «Электронды хабарламалар сайты - Крейглист арқылы іздеп көруің керек, – деді Уолли. – Нью-Йоркте көптеген адамдар ағылшынша сөйлеуін жақсартқылары келеді. Олар ақшасын аямайды, Крейглистен қарашы. Ағылшын тілінің басқа оқытушыларының қандай баға қойғандарын қара. Бірнеше долларға төмендетіп қой». «Бұл жақсы идея екен, – деді Юджин. – Бірақ мен аз алуым керек пе, әлде көп пе? Егер аз алатын болсам, бәрі де соншалықты жақсы оқытушы емес екен деп ойлап қалуы мүмкін. Егер көп алатын болсам, бәрі жақсы оқытушы деп ойлауы мүмкін». «Крейглистке ЕКІ хабарландыру бер», – деді Уолли.

      19. Kreiglistke habarlandyru ber
      Telefon şyryldady. «Nü-İork qalai?» – dep sūrady Uoli. «Mağan ol qatty ūnaidy», – dedı İujin. «Jūmys taptyñ ba?» – dep sūrady Uoli. «Ärine, jūmys tapqan joqpyn, – dedı İujin. – Būl jaqqa bır ai būryn ğana keldım». «Jyldamdatqanyñ dūrys, – dedı Uoli. – Aqşañ tausylady, qalai bolğanyn baiqamai qalasyñ». «Izdep jatyrmyn, – dedı İujin. – Bıraq oñai emes. Myñdağan adam jūmys ızdep jür. Bıraq jūmys orny myñğa jetpeidı». «Elektrondy habarlamalar saity - Kreiglis arqyly ızdep köruıñ kerek, – dedı Uoli. – Nü-İorkte köptegen adamdar ağylşynşa söileuın jaqsartqylary keledı. Olar aqşasyn aiamaidy, Kreiglisten qaraşy. Ağylşyn tılınıñ basqa oqytuşylarynyñ qandai bağa qoiğandaryn qara. Bırneşe dollarğa tömendetıp qoi». «Būl jaqsy ideä eken, – dedı İujin. – Bıraq men az aluym kerek pe, älde köp pe? Eger az alatyn bolsam, bärı de sonşalyqty jaqsy oqytuşy emes eken dep oilap qaluy mümkın. Eger köp alatyn bolsam, bärı jaqsy oqytuşy dep oilauy mümkın». «Kreiglistke EKI habarlandyru ber», – dedı Uoli.
Скрыть текст
      20. Жалаңаш ковбой
      Манхеттенде қаңтар айы еді. Ашық аспан, жылы, күншуақ еді. 42-ші Бродвей көшесінің бұрышында ер адам тұр еді. Оның сары шаштары ірі иықтарына түсіп тұрған еді. Ол басына ковбой қалпағын киген болатын. Аяғына ковбойлардың етігін киген екен. Ол мықтап жабысып тұратын ақ түсті іш киім киіп алған еді. Оның үстінде көйлегі болмады. Оның шалбары да болмаған. Оның ақ майкасында «Жалаңаш ковбой» деп жазылған еді. Ол гитара ойнап тұрған. Адамдар оған қараңқырап тұрып қалып жатты. Жас ерлі-зайыптылар оған қарап тұрған. Бір әйел күліп жатты. Ол өзінің жолдасына бірдеңе деп айтты. Ол ковбойға да бірдеңе деп айтты. Ол оған қолын бұлғады. Ол әйел ковбойдың қасына барды. Ковбой өзінің бұлшық етті бұралған қолымен оны құшақтап тұра қалды. Оның досы оларды суретке түсіріп алды. Әлгі әйел ковбойға бес долларлық купюраны ұстатты. Ковбой гитарасының ішіне салып жіберді. Оның қасына тағы бір әйел келді. Ковбой оны да құшақтап тұра қалды. Оның досы оларды суретке түсіріп алды.

      20. Jalañaş kovboi
      Manhettende qañtar aiy edı. Aşyq aspan, jyly, künşuaq edı. 42-şı Brodvei köşesınıñ būryşynda er adam tūr edı. Onyñ sary şaştary ırı iyqtaryna tüsıp tūrğan edı. Ol basyna kovboi qalpağyn kigen bolatyn. Aiağyna kovboilardyñ etıgın kigen eken. Ol myqtap jabysyp tūratyn aq tüstı ış kiım kiıp alğan edı. Onyñ üstınde köilegı bolmady. Onyñ şalbary da bolmağan. Onyñ aq maikasynda «Jalañaş kovboi» dep jazylğan edı. Ol gitara oinap tūrğan. Adamdar oğan qarañqyrap tūryp qalyp jatty. Jas erlı-zaiyptylar oğan qarap tūrğan. Bır äiel külıp jatty. Ol özınıñ joldasyna bırdeñe dep aitty. Ol kovboiğa da bırdeñe dep aitty. Ol oğan qolyn būlğady. Ol äiel kovboidyñ qasyna bardy. Kovboi özınıñ būlşyq ettı būralğan qolymen ony qūşaqtap tūra qaldy. Onyñ dosy olardy suretke tüsırıp aldy. Älgı äiel kovboiğa bes dollarlyq kupürany ūstatty. Kovboi gitarasynyñ ışıne salyp jıberdı. Onyñ qasyna tağy bır äiel keldı. Kovboi ony da qūşaqtap tūra qaldy. Onyñ dosy olardy suretke tüsırıp aldy.
Скрыть текст


В подготовке текстов на казахском языке участвовали пользователи сайта sozdik.kz:
Nurdaulet Aspenov, Акжайык Сабырбаева, Гульнар Абдраимова, Гаухар Назымбекова, Жанара Қабина, Алтынгуль Кептербаева, Аслан Бисенов, Аяулым Орынгали, Еркежан Каймоллаева, Максат Маликов, Султангазы Абдыкалыков
Корректор текстов на казахском языке: Атлас Кудайбергенова



© Татьяна Валяева,  2007–2023
 <<  Лёгкое чтение. Том 2, стр.5 Вернуться к началу Лёгкое чтение. Том 3, стр.2  >> 

Главная             Цвета текста на сайте             Телеграм-канал «Сөйлесейік»             kaz-tili@yandex.kz             Гостевая книга